نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مطالعات منطقه ای دانشگاه جامع امام حسین(ع)تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

امروزه رسانه و فناوری‌های نوین ارتباطی، به عنوان ابزاری کارآمد جهت تحقق سیاست و استراتژی‌های کنشگران عرصه روابط بین‌الملل محسوب می‌شوند. از جمله کنشگران این عرصه، دولت آمریکا است که همواره با اتکا بر ابزار رسانه و تکنیک‌های متعدد و متنوع رسانه‌ای در پی کنترل و مدیریت تحولات عرصه بین‌الملل جهت تأمین منافع خود می‌باشد. موضوعی که در تحولات چند سال اخیر جوامع اسلامی و نیز جمهوری‌اسلامی ‌ایران و همچنین پیدایش جنبش‌های نوین اجتماعی در این کشورها می‌توان شاهد بود. بنابراین، اینکه کیفیت مواجهه رسانه‌ای آمریکا در قبال تحولات این جوامع به چه شکل بوده است، پرسش اصلی پژوهش حاضر را شکل می‌دهد. پرسشی که با استفاده از منابع معتبر و با تکیه بر روشی تحلیلی و بررسی محتوای اخبار منتشره از سوی رسانه‌های مطرح آمریکایی درصدد پاسخ به آن هستیم. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که آمریکا در مواجهه با جنبش‌های نوین اجتماعی با استفاده از ابزار بازنمایی رسانه‌ای خود و در چارچوب گفتمان غرب محور، در ﭘﯽ دﻓﻊ تهدید و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ناشی از جنبش‌های نوین اجتماعی در جهان اسلام بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Representation of the American media of new social movements In the Islamic world (2009-2020)

نویسندگان [English]

  • mohammadAli barzanoni 1
  • mohammad Bavandpuri 2
  • javad aghabeygialamdari 3

1 Faculty of Imam Hussein University (AS)

2 Imam Hussein University

3 a

چکیده [English]

Today, new media and communication technologies are considered as an effective tool for implementing the policies and strategies of actors in the field of international relations. Among the actors in this field is the US government, which has always relied on media tools and various media techniques to control and manage developments in the international arena to ensure its interests. This issue can be seen in the developments of the Islamic societies of the last few years, as well as the Islamic Republic of Iran, as well as the emergence of new social movements in these countries. Thus, the quality of the American media's response to the developments in these societies forms the main question of the present study. This is a question that we are trying to answer by using reliable sources and relying on an analytical method and reviewing the content of news published by major American media. The findings of the study indicate that the United States in the face of new social movements using its media representation tools and in the context of Western-oriented discourse, in the 12 threats and odds of emerging from new social movements It has been in the Islamic world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media
  • Media Representation
  • New Social Movements
  • Islamic World
  • America
اسماعیلی،محمد(1394).«دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ رﺳﺎﻧﻪ­ای(با تاکید بر نقش سازمان صدا و سیما)». جام­جم: ﮔﺮوه ﭘﮋوﻫﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ. http://ketabnak.com/book
ﺁﻗﺎﯾﯽ،ﺩﺍﻭﺩ و ﺻﺎﺩﻗﯽ،ﺳﻌﯿﺪ و ﻫﺎﺩﯼ،ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ(1391).«واکاوی نقش اینترنت و رسانه ­های اجتماعی جدید در تحولات منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا(اطلاع رسانی، سازماندهی و گسترش سریع تحولات)». فصلنامه: ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﺎﺭﺟﯽ.  ﺷﻤﺎﺭﻩ 14: 7-34
ﺍﻣﯿﺪﯼ،ﻋﻠﯽ و ﺭﺷﯿﺪﯼﻋﻠﻮﯾﺠﻪ،ﻣﻬﺮﺩﺍﺩ(1391).«نقش رسانه­های جدید در انقلاب­های جهان عرب(2012-2011)». فصلنامه: ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ. شماره 49: 45-76
ﺍﻧﻮﺷﻪ،ﺍﺑﺮﺍﻫﯿم(1392).«نقش شبکه ­های اجتماعی در تحولات اخیر خاورمیانه(با تاکید بر فیس­بوک). فصلنامه: ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺕ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﻤﻠلی. شمارۀ 16: 169-192
ﺑﺎﻗﺮﯼﻫﺸﯽ،ﻣﻬﺪﯼ و ﺟﺎﻭﯾﺪﮐﺎﺭ،ﻣﺮﺗﻀﯽ و ﺁﻗﺎﻣﺤﻤﺪ،ﻣﺤﺴﻦ(1392).«نقش شبکه ­های ماهواره­ای فارسی زبان در پیشبرد اهداف آمریکا در جمهوری اسلامی ایران(بررسی موردی صدای آمریکا)». فصلنامه: رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شمارۀ اول: 29-58
ﺑﺸﯿﺮ،ﺣﺴﻦ و ﮐﺮﻡ­ﻓﺮ،ﻋﻠﯽﺍﺻﻐﺮ(1393).«بازنمایی رسانه­ای بحران سوریه در وب­سایت های بی­بی­سی عربی، العربیه و العالم». فصلنامه: ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﯽ. ﺷﻤﺎﺭﻩ 38: 105-122
ﺑﺸﯿﺮ،ﺣﺴﻦ و ﻣﻮﺫﻥ،ﮐﺎﻇﻢ(1392).«دیپلماسی رسانه ­ای آمریکا در قبال بیداری اسلامی سال 2011؛ تحلیل محتوای کیفی سیاست آمریکا(از 1 ژانویه 2011 تا 1 ژوئیه 2011)». فصلنامه: ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﯽ. ﺷﻤﺎﺭﻩ 33: 323-344
ﭘﺎﺭﺳﺎﯼ،ﺭﺿﺎ و ﻣﻄﻬﺮﻧﯿﺎ،ﻣﻬﺪﯼ(1393).«ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﺣﺰب­ﺍﷲ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ». مجله: سیاست دفاعی. ﺷﻤﺎﺭﻩ 86: 107-138
پایگاه مصداق(1396).« کارکرد شبکه ­های اجتماعی در بحران­آفرینی و فتنه». دی ماه. آدرس: https://mesdaq.ir/?p=
پورسعید،فرزاد(1392).«بیداری اسلامی در جهان عرب؛ مطالعات نظری موردی». چاپ اول. تهران: نشر پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
ﺟﺎﻟﯿﻨﻮﺳﯽ،ﺍﺣﻤﺪ و ﭘﻮﺭﺍﺳﻤﻌﯿﻞ،ﻋﻠﯽ(1390).«سیاست­ خارجی ایالات­ متحده آمریکا و روسیه در خاورمیانه در دوره جورج دبلیوبوش و ولادیمیر پوتین». فصلنامه؛ ﭘﮋﻭﻫﺸﻬﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ. ﺷﻤﺎﺭﻩ 1117-146
جاودانی­مقدم،مهدی(1391).«از واقعیت تا ابرواقعیت، نقش رسانه­ های غربی در بازنمایی بیداری اسلامی در خاورمیانه». فصلنامه: رسانه. دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها. سال بیست و دوم. شمارۀ 3و4: 45-65
جعفری،علی اکبر(1391).«تبیین عوامل و اهداف اتحاد استراتژیک میان آمریکا و اسرائیل در منطقه خاورمیانه». فصلنامه: ژئوپلیتیک. سال هشتم. شماره 2: 153-191
حشمت­ زاده،محمدباقر و غیاثیان،مریم­سادات و اکوانی،سیدحمدالله(1391).«شرق­شناسی و بازنمایی رسانه­ ای ایران در آمریکا: نگاهی به سطح خردزبانی». فصلنامه: رهیافت سیاسی بین المللی. 29-58
خانی،محمدحسن(1391).«نقد تحلیلی رویکردهای دوگانۀ رسانه­های بین المللی در انعکاس تحولات جاری در جهان عرب». فصلنامه: رسانه. دفتر مطالعات و برنامه­ریزی رسانه­ها. سال بیست و دوم. شمارۀ 3و4: 83-92
خبرگزاری دانشجو(1397).«چرا قتل خاشقچی در دنیا برجسته شد؟». آبان ماه. آدرس: https://snn.ir/fa/news/
خبرگزاری مشرق­نیوز(1390).«عملکرد رسانه­ های غربی در تحولات اخیر». فروردین ماه. آدرس: http://www.mashreghnews.ir/fa/news/3
دادگران،سیدمحمد(1392).«مبانی ارتباطات­جمعی». چاپ نوزدهم. تهران: نشر فیروزه.
ﺩﺍﺭﺍ،ﺟﻠﯿﻞ و ﺣﺎﻣﯽﮐﻠﻮﺍﻓﻖ،ﻭﻟﯽﺍﻟﻪ(1392).«ایران­هراسی، ابزار هژمونی­ طلبی آمریکا در خاورمیانه». فصلنامه؛ ﺭﻫﯿﺎﻓﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﯽ. ﺷﻤﺎﺭﻩ 24: 61-82
دلاپورتا،دوناتلا و دیانی،ماریو(1390).«مقدمه ­ای بر جنبش ­های اجتماعی». ترجمۀ: محمد تقی دلفروز. چاپ سوم. تهران: نشر کویر.
رازقی،افشین(1384).«جهانی شدن رسانه­های جمعی». فصلنامه: روابط عمومی. شمارۀ: 38 و 39: 16-22
سردارنیا،خلیل اله(1390). درآمدی برجامعه شناسی سیاسی جدید، تهران: نشر میزان. چاپ اول.
ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ،ﻧﺎﺻﺮ و ﺧﻮﺭﺷﯿﺪﯼ،ﻧﺎﺻﺮ(1392).«ﺗﺤﻮﻻت اﺧﯿﺮ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ و ﺷﻤﺎل آﻓﺮﯾﻘﺎ و درک ﺳﯿﺎﺳﺖ­ﺧﺎرﺟﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ: ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﺤﺮﯾﻦ و ﺳﻮرﯾﻪ». فصلنامه: ﺳﯿﺎﺳﺖ­ﺧﺎﺭﺟﯽ. ﺷﻤﺎﺭﻩ 107: 943-964
سلطانی فر،محمد و هاشمی،شهناز(1382).«پوشش ­خبری». تهران: نشر سیمای شرقی.
سلیمانی،رضا و هراتی،محمدجواد(1394).«ﻧﻈﺮﻳﻪ(ﺑﺎزﻧﻤﺎﻳﻲ) و انگاره­ های ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﮔﻔﺘﻤﺎن رﺳﺎﻧﻪ­ای آﻣﺮﻳﻜﺎ از اﺳﻼم و اﻳﺮان». ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت فرهنگی. سال ششم، شمارۀ4: 99-122
شکرخواه،یونس(1382).«جنگ­روانی، صورت شدید انگاره­ سازی». فصلنامه پژوهش­های ارتباطی، شماره 34: 180-185
شهرام­ نیا،امیرمسعود و میلانی،جمیل(1392).«بررسی جنبش­ های خاورمیانه به مثابه جنبش­های اجتماعی جدید(فرصت ها، تهدیدها)». فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال چهارم، شماره اول: 78-98
شهرام ­نیا،امیرمسعود(1393).«بررسی جنبش­ های خاورمیانه به مثابه جنبش­ های اجتماعی جدید(فرصت­ها، تهدیدها)». فصلنامه: پژوهشهای سیاسی جهان اسلام. سال چهارم. شماره 1: 78-98
عبداللهی ­نژاد،علیرضا(1390).«مطالعه الگوهای نوین جنگ رسانه­ای غرب علیه جمهوری­اسلامی ایران». فصلنامه مطالعات قدرت نرم. سال اول، شماره 1: 63-92
عمادی،مریم(1393).«جای پای رسانه­ ها در جنبش­های اسلامی در منطقه». اسفند 93. آدرس سایت: http://sahebnews.ir/195861/htm
عیوضی،محمدرحیم(1388).«مدیریت رسانه­ ای و مهندسی افکار عمومی». مجله: مطالعات تربیتی و روانشناسی، شماره 36: 251-270
ﻗﺎﺳﻤﯽ،ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ و ﺗﺎﺝ­ﺁﺑﺎﺩﯼ،ﺣﺴﯿﻦ(1393).«رویکردهای امنیتی ایالات متحده در قبال جنبش های اجتماعی خاورمیانه». فصلنامه؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺑﯿﺪﺍﺭﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 5: 77-94
قربانی،محمد(1388).«جنگ نرم؛ تبیین مفهومی، پیشینه تاریخی و تاکتیکها». دی ماه. آدرس سایت: http://www.serajnet.org/post/detail/Fa/2-25-3-1-69-0/lang/Fa.aspx
کاستلز،مانوئل(1394).«شبکه ­های خشم و امید: جنبش­ های اجتماعی در عصر اینترنت». ترجمه: مجتبی قلی­پور. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز.
مجیدی،حسن(1391).«چارچوب­های رسانه­ های خبری غربی و نحوۀ بازنمایی جنبش­های مردمی کشورهای عربی با تاکید بر بحرین و مصر». فصلنامه: رسانه. دفتر مطالعات و برنامه­ ریزی رسانه­ ها. سال بیست­ودوم. شمارۀ 3و4: 23- 43
مختاری،مریم و دهقانی،عبدالرحیم(1394)،«تحلیل جنبش­های اجتماعی خاورمیانه با تأکید بر مؤلفه ­های شرق­شناسی ادوارد سعید». فصلنامه جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره 3، شماره 2.
معتمدنژاد،کاظم(1389).«ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ­اﻟﻤللی(ﺟﻬﺎن ﺳﻮم، ﻳﻮﻧﺴﻜﻮ و نظم­نوین جهانی اطلاعات و  ارﺗﺒﺎﻃﺎت)». جلد یکم. ﭼﺎپ اول. ﻧﺸﺮ: ﺗﻬﺮان، وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ و اﻃﻼع­ رﺳﺎﻧﻲ، دﻓﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﻮﺳﻌﻪ رﺳﺎﻧﻪ­ﻫﺎ.
معمار،ثریا و دیگران(1391).«شبکه­ های اجتماعی مجازی و بحران هویت(با تاکید بر بحران هویتی ایران)». فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. دور اول، شماره 4: 155-176
مقصودی،مجتبی؛حیدری،شقایق(1390).«بررسی وجوه­ تشابه و تفاوت جنبش­های عربی در کشورهای خاورمیانه».فصلنامه: ره­نامه سیاستگذاری. سال دوم، شمارۀ دوم: 41-73
نظری،علی­اشرف؛قنبری،لقمان(1393).«شکاف­های فرهنگی و منازعات ایدئولوژیک در کشورهای عرب خاورمیانه با تأکید بر تحولات سیاسی 2014- 2010». فصلنامه؛ پژوهش­های سیاسی جهان اسلام، سال چهارم، شماره 4: 163-184 
Hall, S &Jhali, S.(2007). Representation and the Media, Northampton, Media Education Foundation, 2007.
Buckingham,David.(2003).《QUESTIONING  THE  MEDIA: A GUIDE  FOR  STUDENTS》.Publisher:  UNESCO.pp:1-15
Harms, Gregory(2012), Straight Power Concepts in the Middle East: US Foreign Policy, Israel, and World History, London: Pluto Press.