نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسنده

دانشیار روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

چکیده

آنچه که در بررسی سیاست خارجی مورد اجماع محققان سیاست خارجی است، این است که سیاستگذاری درعرصة خارجی و ارائه تحلیلی مطلوب از سیاست خارجی هر دولت، منوط به در نظر گرفتن هر دو حوزة داخلی و خارجی است. در این ارتباط بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پس از چهار دهه از وقوع انقلاب اسلامی مواردی را مشخص می کند که در تبیین هر چه بهتر سیاست خارجی کشور و تعیین اهداف سیاست خارجی دولت جدید می تواند سیاست گذاران و مجریان را یاری کند. به همین جهت در این مقاله پرسش اینست که در بستر نظام بین الملل کنونی، چه الگو و استراتژی مطلوب و کارآمدی می تواند دولت ابراهیم رئیسی را در دستیابی به اهداف اش در سیاست خارجی یاری کند؟ در پاسخ برآنم که نظام بین الملل کنونی مبتنی بر هژمونی ایالات متحده آمریکا می باشد که درصدد پیاده نمودن نوعی نظم ایده محور است. لذا در دستور کار قرار دادن الگوی نظم عدالت محور با تاکید بر استراتژی "موازنه نرم در برابر قدرت هژمون" می تواند ضمن پرهیز از رویارویی مستقیم با این قدرت، هزینه های رهبری قدرت هژمون را بالا برده و او را مجبور به عقب نشینی نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Ibrahim Reisi Florigen policy

نویسنده [English]

  • Alireza Rezaei

associate professor of International Relations

چکیده [English]

آنچه که در بررسی سیاست خارجی مورد اجماع محققان سیاست خارجی است، این است که سیاستگذاری درعرصة خارجی و ارائه تحلیلی مطلوب از سیاست خارجی هر دولت، منوط به در نظر گرفتن هر دو حوزة داخلی و خارجی است. در این ارتباط بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پس از چهار دهه از وقوع انقلاب اسلامی مواردی را مشخص می کند که در تبیین هر چه بهتر سیاست خارجی کشور و تعیین اهداف سیاست خارجی دولت جدید می تواند سیاست گذاران و مجریان را یاری کند. به همین جهت در این مقاله پرسش اینست که در بستر نظام بین الملل کنونی، چه الگو و استراتژی مطلوب و کارآمدی می تواند دولت ابراهیم رئیسی را در دستیابی به اهداف اش در سیاست خارجی یاری کند؟ در پاسخ برآنم که نظام بین الملل کنونی مبتنی بر هژمونی ایالات متحده آمریکا می باشد که درصدد پیاده نمودن نوعی نظم ایده محور است. لذا در دستور کار قرار دادن الگوی نظم عدالت محور با تاکید بر استراتژی "موازنه نرم در برابر قدرت هژمون" می تواند ضمن پرهیز از رویارویی مستقیم با این قدرت، هزینه های رهبری قدرت هژمون را بالا برده و او را مجبور به عقب نشینی نماید.

کلیدواژه‌ها [English]

  • سیاست خارجی ابراهیم رئیسی
  • نظم عدالت محور
  • موازنه نرم
  • اهدف سیاست خارجی
  • استراتژی سیاست خارجی
  • نظم بین المللی
ازغندی، علیرضا (1381). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر قومس.
باربر، جیمز و اسمیت، مایکل (1374). ماهیت سیاستگذاری خارجی در دنیای وابستگی متقابل کشورها. ترجمه حسین سیف زاده. تهران: نشر قومس.
بخشایشی اردستانی، احمد (1375). اصول سیاست خارجی ج.ا.ا. تهران: نشر آوای نور.
جنیدی، رضا و ملائی، مسعود (1398). «راهبردهای مبتنی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه راهبرد سیاسی، 3(8)، صص 65-89.
چهرآزاد، سعید (1398). «وانموده‌های سیاستگذارانۀ پسا دفاع مقدس در حیطه روابط خارجی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(4)، 127-144.
خدابخشی، لیلا؛ ازغندی، علیرضا و هرمیداس باوند، داوود (1398). «بررسی مقایسه‌ای راهبرد ایران و عربستان در بحران سوریه با تکیه بر نظریۀ نوواقع‌گرایی»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(3)، صص 21-47.
خلیلزاد، زالمی و لسر، یان (1379). استراتژی برای قرن بیست و یکم. ترجمه مرکز تحقیقات و بررسیها- بیروت. تهران: نشر آمن.
خوشوقت، محمدحسین (1385). تجزیه و تحلیل تصمیم گیری در سیاست خارجی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
دهشیری، محمدرضا (1380). «چرخه آرمانگرایی و واقعگرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه سیاست خارجی. سال پانزدهم، تابستان.
رضائی، علیرضا (1399). «هژمونیک گرایی و رویکردهای سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا بر مبنای معانی سه گانه هژمونی». فصلنامه راهبرد سیاسی. سال چهارم، شماره 13، تابستان.
رضایی، علیرضا (1391). نظم بین المللی در تئوری و عمل. با مقدمه دکتر حمیرا مشیرزاده. همدان: نشر دانشگاه آزاد اسلامی.
رضائی، علیرضا (1387). «چین و موازنه نرم در برابر هژمونی ایالات متحده آمریکا در عرصة نظام بین الملل». فصلنامه راهبرد یاس. شماره شانزدهم. زمستان.
رضائی ب، علیرضا (1387). «تبیین دوره های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از منظر تئوری های روابط بین الملل». فصلنامه راهبرد. سال شانزدهم، شماره 48، تابستان.
رضائی، علیرضا (1388). تبیین چالش های نظام بین‌الملل پس از فروپاشی ساختار دوقطبی. رسالة دکتری روابط بین الملل. دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.
رمضانی، روح الله (1386). چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. ترجمه علیرضا طیب. تهران: نشرنی.
سجادپور، محمدکاظم (1386). چارچوب های مفهومی و پژوهشی برای مطالعه سیاست خارجی ایران. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
سیف زاده، حسین (1384). سیاست خارجی ایران رهیافتی نظری- رویکردی عملی. تهران: نشر میزان.
صدیق، میرابراهیم؛ جمشیدی، محسن و پورعظیم، معصومه (1398). ««نقش و جایگاه استراتژی دفاعی در راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه راهبرد سیاسی، 3(11)، صص 63-98.
قوام، عبدالعلی (1386). اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل. تهران: نشر سمت.
لاین، کریستوفر (1386). «بازنگری در پندار یکجانبه گرایی: پایان جریان یکجانبه گرایی آمریکا». محمود یزدان فام. فصلنامه برداشت دوم. سال چهارم. شماره ششم، زمستان.
متقی، ابراهیم و رضایی، علیرضا (1390). «تبیین تئوریک تحلیل نظم جهانی در دوران پساجنگ سرد». فصلنامه سیاست. دوره 41، شماره 4، زمستان.
محمدی، منوچهر (1386). آینده نظام بین‌الملل و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دانشکده روابط بین الملل وزارت خارجه.
مشیزاده، حمیرا (1386). تحول در نظریه های روابط بین الملل. تهران: نشر سمت.
ونت، الکساندر (1384). نظریه اجتماعی سیاست بین الملل. تهران: نشروزارت خارجه.
Acharya, Amitav (2002). “Rethinking International Order after September 11: Some Preliminary Reflections”. In Ken Booth and Tim Dunne. World in Collision: Terror and Future of global Order.  London: Palgrave.
Ahrari, Ehsan (2008). “The Post -9/11 American Conundrum: How to Win the War of Ideas in the in the World of Islam”. Mediterranean Quarterly. Spring.
Ba, Alice D. and Hoffman, Matthew (Eds) (2005). Contending Perspectives on Global Governance: Coherence, Contestation and World Order. London: Rutledge.
Barnett, Michael N. Steve Smith and Raymond Duvall (Eds) (2004). Power in Global Governance. Cambridge: Cambridge University Press
Brooks, Stephan and Wolfforth, William (2001). “Power, Globalization and the End of the Cold War: Reevaluating a Landmark Case for Ideas”. International Security. 25, no. 3.
Brzezinski, Zebigniew (2005). “The Dilemma of the Last Sovereign”. American Interest. 1, no. 1 autumn.
Efegyl, Ertan & Musaodlu, Neziha (2006). “Possible Structure of International System after the Cold War Era”. Turkish Review of Balkan Studies. Foundation for Middle East and Balkan Studies.
Fukuyama, Francis (2006). “The Clash of Cultures and American Hegemony”. In         www.the.american-interest.com
Gilpin, Robert (2001). Global political Economy: Understanding the International Economic Order. Princeton and Oxford: Princeton University.
Harrison, Ewan (2004). The Post-Cold War International System; Strategies, Institutions and Reflexivity. London; Rutledge.
Hass, Richard (2008). “The Age of No polarity: What Will Follow U.S. Dominance”. Foreign Affairs. In       www.foreignaffairs.org
Meredith, Robyn (2007). The Elephant and Dragon: The Rise of India and China and what it means for all of us. New York: Norton.  
Mearshimer, John (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York: Norton
Nye, Joseph (1997). Understanding International Conflicts. New York: Wesley Longman.
Pape, Robert .A. (2005). “Soft Balancing against the United States”. International Security. Vol. 30, No.1. Summer.                             
Paul, T.V. (2005). “Soft Balancing in the Age of US Primacy”. International Security. Vol. 30, No.1. Summer.
Ramazani R.K(2001).”Reflections on Iran s’ foreign policy, Defining the national interests.” In John Esposito and R.K Ramazani. Iran at the crossroads. (New York: Pal grave).
Swanson, Eric (2006). World Development Indicators. Washington: World Bank Publication.
Tannenwald, Nina and Wolfforth, William (2005). “The Role of Ideas and the End of the Cold War”. Journal of Cold War Studies. Vol. 7, No. 2, spring.
Trenin, Dmitri (2007). “Russia Redefines Itself and Its Relations with the West”. The Washington Quarterly. Vol. 30, No.2. Spring.
Vasquez, John A. and Elman, Colin (Eds) (2003). Realism and the Balancing of Power: A New Debate. N.J: Prentice-Hall.
Walt, Stephan (2005). Taming America Power. New York: Cornell University Press.
Waltz, Kenneth (1979). Theory of International Politics.  New York: Addison Worley.