نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار روابط بین الملل، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

پژوهش حاضر در‌صدد است نقش تلگرام را در ایجاد تهدیداتی که در سال‌های اخیر امنیت ملی ایران را با خطر مواجه ساخته‌اند مورد واکاوی قرار دهد. بنابراین سوال اصلی بر این محور قرار دارد که پیام‌رسان تلگرام چگونه امنیت ملی ایران را در سال‌های اخیر با تهدید مواجه ساخته است؟ روش پژوهش توصیفی- تبیینی است و جمع‌آوری داده‌ها از طریق منابع کتابخانه‌ای، اینترنتی و همچنین انجام پیمایش در سطح نخبگان علمی کشور صورت پذیرفته است. یافته‌ها حاکی از آن است که تلگرام از طریق انتشار شایعات سیاسی و اخبار جعلی، مشروعیت زدایی و ناکارآمد جلوه دادن نظام، تحریک افکار عمومی و ایجاد شکاف میان سطوح جامعه و حاکمیت، سازماندهی آشوب‌ها و گسترش آنها، هماهنگ کردن معترضان و آشوب کنندگان، تشدید اختلافات قومی، فرقه‌ای، مذهبی (تضعیف وحدت ملی)، ایجاد شکاف بین اقلیت‌های قومی با نظام و افزایش گرایش‌های تجزیه طلبانه قومی، تهدید ارزش‌ها و هنجارهای جامعه و همچنین استفاده گروه‌های تروریستی از این پیام رسان جهت عضوگیری، هماهنگی و برنامه‌ریزی، بیشترین تاثیرات را برامنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Telegram and National Security of Iran

نویسندگان [English]

  • Reza Ekhtiari Amiri 1
  • Mohammad Sadegh Tabei 2
  • Abbas Dehrouyeh 2

1 Assistant Professor of University of Mazandaran

2 University of Mazandaran

چکیده [English]

Telegram has provided a possibility for internal and external players to exploit capacity of this messenger to make some threats against national security. According to that, this research is going to study the role of telegram in creating the various threats against Iran’s national security during the recent years. Therefore, the main question is how telegram has threatened Iran’s national security during recent years? The research method is analytical- explanatory and also doing survey among academic elites of the country. The findings show that telegram through proliferation of political rumors and fake news, delegitimizing and exaggerating inefficiency of the political system, provoking public opinion, creating cap between the society and sovereignty, organizing the riots and developing them, coordinating the protesters and rioters, intensifying the tribal and religious differences, creating gap between the ethnic minorities and the political system, empowering ethnic separatists tendencies, threating the norms and values of the society and also utilizing messenger by the terrorist groups for recruitment, coordination and planning had the most impacts on political, social and cultural security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyberspace
  • internet
  • telegram
  • national security
  • Iran
آقایی، سید داوود؛ صادقی، سید سعید و هادی، داریوش (1391). «واکاوی نقش اینترنت و رسانه­های اجتماعی جدید در تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا (اطلاع­رسانی، سازماندهی و گسترش سریع تحولات)»، فصلنامه روابط خارجی، دوره 4، شماره  2 (پیاپی 14)، صص 7-33.
آلبرتس، دیوید (1385). گزیده‌ای از عصر اطلاعات، ترجمه‌ی علی علی‌آبادی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
افتخاری، اصغر و کیانی مجاهد، حامد (1398). «کالبدشکافی مفهومی نفوذ از منظر امام خمینی (ره)»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، 9(1)، 71-105.
اکبری، محسن؛ محمد دوستار و میلاد هوشمند چایجانی (1394). «شناسایی و اولویت بندی شبکه های اجتماعی در عرصه امنیت ملی»، مجله سیاست دفاعی، سال بیست و سوم، شماره 90، بهار. صص 57-78.
ایلنا. (۱۳۹۶). «تلگرام فیلتر شده است؟ طبیعی است که دست به محدودیت بزنیم»، بازیابی شده در 10 دیماه ۱۳۹۶ از https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-577062
باشگاه خبرنگاران جوان. (۱۳۹۶). «تلگرام قوانین خودش را زیر پا گذاشت»، بازیابی شده در ۱2 دی ۱۳۹۶ از https://www.yjc.ir/00Qmlb
باشگاه خبرنگاران جوان. (۱۳۹7). «تلگرام به‌زودی فیلتر می‌شود»، بازیابی شده در 10 اردیبهشت ۱۳۹7 از https://www.yjc.ir/00RLn1
باقری‌راد، ساناز. (1397). «کشورهایی که کرکره‌ی تلگرام را پایین کشیدند»، بازیابی شده در ۲۱ فروردین ۱۳۹۷ از http://fna.ir/blh6d4
پالیزبان، محسن. (1394). «بررسی رابطه اینترنت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه سیاست، 45(3)، 635-654.
تاجیک، محمدرضا. (۱۳۸۱). مقدمه‌ای بر استراتژی امنیت ملی ج.ا.ا: رهیافت‌ها و راهبردها. ج1. تهران:  فرهنگ لقمان.
چهرآزاد، سعید (1399). «هویت ملی به مثابۀ قدرت نرم؛ اسلامیت، مدرنیتۀ غربی و تدوین سیاست خارجی ایران(1384-1392)»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، 10(1)، 41-75.
حافظ­ نیا، محمدرضا؛ قالیباف، محمد باقر و ملاحسینی اردکانی، رضا (1391). «قابلیت­های فناوری اطلاعات در اجرای دموکراسی مستقیم»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال هفتم، شماره 4، صص 123-154.
خانجانی، قاسم (1398). «راه‌های مقابله با نفوذ فکری و فرهنگی در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی آیت الله خامنه‌ای(مد ظله العالی)»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، 9(1)، 1-30.
خلیل پور رکن آبادی، علی و نورعلی وند، یاسر (1391). «تهدیدات سایبری و تأثیر آن بر امنیت ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره دوم، مسلسل 56، صص 167-197.
چیذری، زهرا (1397). «ردیابی عاملان حادثه تروریستی اهواز در شبکه‌های اجتماعی»، بازیابی شده در 4 مهر 1397 از http://www.javann.ir/003tVx
دارابی، علی (1399). «گام دوم انقلاب اسلامی، تهاجم نرم و سواد رسانه‌ای»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، 10(2)، 95-121.
عبداللهی، رضا؛ عسگری، بصیر و کلی، سمانه (1397)، «تاثیر فضای مجازی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی»، نخستین همایش ملی واکاوی تهدیدهای نوپدید دفاعی-نظامی، آبان ماه، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا.
 شورگشتی، محسن و اخوت پور، بابک (1391). «نقش رسانه های نوین در جنبش های اجتماعی(مطالعه موردی جنبش تسخیر وال استریت)»، مطالعه فرهنگ-ارتباطات، شماره 13 (18).
قدسی، امیر (1392). «تاثیر فضای مجازی بر امنیت ملی ج.ا.ایران و ارائه راهبرد (با تاکید بر ایفای نقش سرمایه اجتماعی)»، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال یازدهم، شماره 44، زمستان، 186-149.
کبیری، ابوالحسن (1399). «سیاست خارجی برگرفته از منظومۀ فکری امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 6(4)، 55-75.
کرمانی، حسین و مظفری، افسانه (1397). «تلگرام و دیگر هیچ: تحلیل و تبیین عوامل موثر بر استفاده از تلگرام به‌عنوان پیام­رسان مرجح در ایران». مطالعات رسانه‌ای، 13(1)، صص 7-20.
کلاهچیان، محمود (1391). «معرفت­شناسی امنیت اجتماعی»، فصلنامه ره نامه سیاستگذاری، سال سوم، شماره دوم.
گیدنز، آنتونی (1388). گیدنز و پیامدهای مدرنیته، ترجمه بهروز صفری، بازیابی شده در 12 دی 1388 از http://ketabnak.com/redirect.php?dlid=7344
محرابی، علیرضا؛ علی اصولی؛ رامین نوشاددل و سیدمصطفی پورقاسم (۱۳۹۲). «تبیین رابطه امنیت ملی و پدافندغیرعامل باتاکید برمنابع انرژی»، ششمین کنگره انجمن ژئوپلتیک ایران پدافند غیرعامل، مشهد، انجمن ژئوپلتیک ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.
مشرق (1395). «گسترش گسل‌های قومیتی، انحراف عقیدتی و افشاگری‌های دروغ؛ برنامه کانال‌های تلگرامی»، بازیابی شده در 22 آبان 1395 از mshrgh.ir/654049
موحدی صفت، محمدرضا (۱۳۸۶). «امنیت ملی در فضای سایبر، فرصت‌ها و تهدیدها با تاکید بر استقرار دولت الکترونیکی». فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، ۸(30)، صص ۲۴۵-۲۷۶.
مجردی، سعید (1391). اینترنت و امنیت اجتماعی، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
آزادی، افشین؛ ترابی، محمد و حیدرپور، ماشاءالله (1399). «جمهوری اسلامی ایران و فضای مجازی؛ راهکارهایی برای حل چالش‌ها»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 6(3)، 147-178.
آقایاری، علی اکبر؛ غازی، ایران؛ محمودزاده، امیر و رشیدی، محمدمهدی (1399). «نقش و جایگاه امنیت در نظریه‌های زیست‌پذیری شهری»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 6(4)، 125-138.
موسوی، سید محمدرضا؛ حیدری، خدیجه و قنبری، علی (1392). «تأثیر تهدیدات امنیتی تروریسم سایبری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و راهکارهای مقابله با آن»، فصلنامه مطالعات بین المللی پلیس، شماره 14، صص 117-101.  
مهدی زاده، سید مهدی (1387). رسانه ها و بازنمایی، تهران، دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها.
ندری، غلامرضا و بخشایش، احمد (1397). «بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر امنیت اجتماعی ج.ا.ایران با رویکرد سیاستگذاری»، فصلنامه پژوهش­های حفاظتی-امنیتی، سال هفتم، شماره 25، صص 125-154.
نظامی پور، قدیر و احمد مزینانی (1391). «پارادایم شناسی فعالیت­های پنهان سازمان­های اطلاعاتی در فضای سایبری»، فصلنامه پژوهش­های حفاظتی- امنیتی، سال اول، شماره 2.
وکیلی، خاتون (1399). «تهدیدات نرم سند 2030 و ارائه الگوی بومی ایرانی-اسلامی در حوزه آموزش و پرورش»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، 10(2)، 65-94.
Anderson, Chris (2010) The Long Tail: How Endless Choice is Creating Unlimited Demand , Kindle Edition, London,: Cornerstone Digital Publishing
Asogwa, C. E. (2020). “Internet-Based Communication: A Threat or Strength to National Security?”, SAGE Open, 10(2): 1-9.
 Backlinko (2021). “How Many People Use Telegram in 2021?” Telegram Stats, available at: https://backlinko.com/telegram-users
Bargh, J.A. McKenna, K.Y.A(2000).. “The Internet and Social Life”, Annual Review of Psychology, 55, pp573-590
Durov, P. (2018). “200,000,000 Monthly Active Users” [article]. Retrieved 22 March 2018 from https://telegram.org/blog/200-million.
Kimutai, J. K. (2014). Social media and national security threats: A case study of Kenya (Doctoral dissertation, University of Nairobi).‏
Moscow Times. (2018). “Russian Court Rules to Block Telegram 'Immediately'”, Retrieved 13 April 2018 from  https://themoscowtimes.com/news/russian-court-rules-to-block-telegram-immediately-61159
Telegram Website. (nd). “Telegram FAQ”. Retrieved from https://telegram.org/faq
Statista (2021). Number of monthly active Telegram users worldwide from March 2014 to April 2020, available at: https://www.statista.com/statistics/234038/telegram-messenger-mau-users/