نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دکتری قرآن و حدیث، مدرس گروه معارف، دانشگاه خاتم الانبیاء(ص)، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی، تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

منطقه خاورمیانه در حال گذار از دوره تحولات انقلابی است که سیاست خارجی کشورهای این منطقه را به چالش می‌کشد. علیرغم بروز این تغییرات، بیداری اسلامی و وقوع انقلاب در تونس، مصر و لیبی نتوانسته است برخی از جنبه‌های مهم شرایط منطقه غرب آسیا را تغییر دهد. یکی از مهم‌ترین آنها که افق راهبردی غرب آسیا را ترسیم می‌کند، رقابت بین ایران و عربستان سعودی است. موج اعتراضات مردمی سال 2011 در حمایت از دموکراسی و مخالفت با رژیم حاکم موسوم به بیداری اسلامی، دغدغه‌های تازه‌ای را برای عربستان و ایران بوجود آورده است که باید در چارچوب اولویت‌های منطقه‌ای بدان ها توجه نمود. در این محیط جدید، فرصت ها و تهدیدهای فراوانی پیش روی هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی وجود دارند و این در حالی است که هر دو کشور تلاش دارند تا با استفاده از مولفه ها و عناصر قدرت نرم خود رقبای خود را به حاشیه برانند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A comparative study of the soft power components of the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia in the events after the Islamic awakening

نویسندگان [English]

  • ali saeeidi 1
  • ayatallah esmaeeli 2

1 Ph.D. in Quran and Hadith, Lecturer, Department of Education, Khatam al-Anbia University (pbuh), Tehran, Iran.

2 PhD student of Fiqh and Islamic Law, South Tehran, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The Middle East region is going through a period of revolutionary changes that challenge the foreign policy of the countries of this region. Despite these changes, the Islamic awakening and the revolution in Tunisia, Egypt and Libya have not been able to change some important aspects of the West Asian region. One of the most important ones that outlines the strategic horizon of West Asia is the rivalry between Iran and Saudi Arabia.The wave of popular protests in 2011 in support of democracy and opposition to the ruling regime known as Islamic awakening has created new concerns for Saudi Arabia and Iran that should be taken into account in the context of regional priorities. In this new environment, there are many opportunities and threats facing both the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia, while both countries are trying to marginalize their competitors by using their soft power components and elements. to drive Now, after several years of the events known as the Islamic awakening, it is possible to draw a clear picture of the efforts of both countries in the direction of using soft power, and in a comparative analysis of their performance,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Saudi Arabia
  • soft power
  • Islamic awakening
  • comparative study
آشتی، نصرت الله (1366). ساختار حکومت عربستان سعودی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه.
اصغریان کاری، زینب (1389). دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در‌ آسیای‌ میانه، پایان‌نامه ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
افتخاری، اصغر و همکاران (1387). قدرت نرم و سرمایه اجتماعی(مطالعه موردی بسیج)، تهران: دانشگاه امام صادق.
العوینی، محمدعلی (1369). امپریالیسم تبلیغی یا تبلیغات بین‌المللی، ترجمه محمد سپهری، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
بیکی، مهدی (1389). قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، ج دوم، تهران: دانشگاه امام صادق.
پور احمدی‌، حسین (1389). قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران، قم: بوستان کتاب.
تاجیک، محمدرضا‌ (1386). «جنبش دانشجویی و سیاست فرهنگی‌»، آئین، شماره10.
جعفرپور، محمود (1387). قدرت نرم: درآمدی بر جنگهای رسانه‌ای و رایانه‌ای، قدرت نرم: معنا‌ و ‌‌مفهوم‌، ج 1، تهران: پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج.
حسینی، حسین (1377). تبلیغات و جنگ روانی، تهران: دانشگاه‌ امام‌ صادق‌(ع) و پژوهشکده علوم دفاعی.
خانی، محمدحسن (1382). «دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی کشورها»، پاییز و زمستان، دانش سیاسی، شماره 2.
رنجبران‌، داود‌، (1388)، جنگ نرم، چ ششم، تهران: ساحل اندیشه.
سیمبر، رضا‌، و دیگران‌ (1389). اسلام‌گرایی در نظام بین‌الملل، تهران: دانشگاه امام صادق.
صادقی، سید شمس‌الدین؛ احمدیان، قدرت و زارع، سارا (1398). «راهبرد عربستان سعودی در بحرین و تأثیر آن بر جبهۀ مقاومت»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 4، صص 29-45.
ضیایی‌پور‌، حمید (1387). جنگ نرم: ویژه جنگ رسانه‌ای، ج 2، تهران: ابرار معاصر.
عظیمی، رقیه السادات (1384). عربستان سعودی (کتاب سبز)، تهران: دفتر مطالعات سیاسی وزارت خارجه.
کبیری، ابوالحسن (1399). «سیاست خارجی برگرفته از منظومۀ فکری امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 6، شماره 4، صص 55-75.
گلشن‌ پژوه‌، محمودرضا‌ (1387). جمهوری اسلامی ایران و قدرت نرم، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد‌ اسلامی‌ – دفتر گسترش تولید علم.
گیدنز، آنتونی (1374). جامعه شناسی، تهران: نی.
مرادیان‌، محسن‌ و محمد فرهادی (1387). درک قدرت نرم: معنا و مفهوم، تهران: پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج.
مجتهدزاده، پیروز (1383). روحیه عدالت‌خواهی‌ و جایگاه‌ آن‌ در هویت ملی ایرانیان، تهران: مؤسسه مطالعات ملّی.
محمدی، منوچهر، (1387). «منابع قدرت‌ نرم‌، سرمایه‌ اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران»، پانزده خرداد، شماره 16، تابستان.
موسوی خمینی، روح ‌الله (1370). صحیفه نور، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌.
میلسن ژان و همکاران (1388). دیپلماسی عمومی نوین؛ قدرت نرم در‌ روابط‌ بین‌الملل، ترجمة رضا کلهر و سید محسن روحانی، چ دوم، تهران: دانشگاه امام صادق.
نادری، شبنم (1388). «جنگ جهانی سوم»، روزنامه کیهان، 22 آذر، شماره 19533.
نای، جوزف (1389). قدرت نرم‌ ابزارهای‌ موفقیت‌ در سیاست بین‌الملل، ترجمة سیدمحسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران: دانشگاه امام صادق.
نصیری، سوناز (1399). «بررسی مؤلفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه (مطالعه موردی لبنان)»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال 10، شماره 2، صص 303-328.
نلسون، جان ام (1379‌)؛ مشارکت‌ سیاسی‌، تهران.
وایت، جان ‌(1382‌)؛ روش های‌ جنگ روانی، ج 1، ترجمه فرهاد کاظمی، تهران: جم.
هانتینگتون، ساموئل پی (1378). برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی، ترجمه محمدعلی حمید رفیعی‌، تهران‌: دفتر‌ پژوهشهای فرهنگی.
Giulio M. Gallarotti, Essam Elfalily, Osama Tayyeb (2012), “Saudi Arabia and the Use of Soft Power”, see at the http://wesscholar.wesleyan.edu/div2facpubs.
Kamrava, Mehran, 2011, The Arab Spring and the Saudi-Led Counterrevolution, Published by Elsevier Limited on behalf of Foreign Policy Research Institute, available at: http: //www18.georgetown.edu/data/people/mk556/publication-61403.pdf.
Kelly, Paul (2002). "Power for Hard"; the Weekend Australian, No. 8, (June).
Nye, Joseph, (2004). Soft Power; Public Affairs.
Slaughter, Anne Marie (2008); "The Idea that is America, Cited in: Voices of America”; by: Kristin M. Lord, Brooking Publishing.
U.S Defense Department (2004). The Military Critical Technologies List, Washington D.C, U.S. Government Printing Office.