نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

• ابوالفضل الیاسی ¹
• محمد علی خیرالهی ²
• علی فقیهی ²

¹ دانشجوی دکتری، گروه فقه و حقوق، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

² استادیار، گروه فقه و حقوق، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

چکیده

احکام الهی دارای حکمت و علت هستند. وجوب و حرمت احکام و یا صحت و بطلان آنها براساس حکمت نیست بلکه براساس علت آن احکام می‌باشد و ما معمولاً دسترسی به فهم علت احکام نداریم اگر چه ممکن است بعضی از حکمت های احکام را بتوانیم به دست آوریم. همیشه فقیهان با به‌ کارگیری روش‌ها و قواعد مناسب کوشیده‌اند تا پرده‌ای از علت احکام شرعی بردارند و همگام با تحولات سریع جامعه بشری آماده‌ی پاسخگویی نسبت به مشکلات فقهی مردم باشند. بسنده کردن به یافته­های اندک علوم تجربی برای بازیابی حکمت احکام الهی نیز نوعی تنگ نظری دیگر در شناخت دقیق حکمت احکام است. از نظر روایات که به وسیله دانشمندان نیز مورد تایید قرار گرفته است عقل بشر در آخرالزمان که به کمال خود می­رسد تنها قادر است اندکی از علوم را آن هم در حوزه علوم تجربی و بشری کشف نماید. لذا با این محدودیت­های زیاد، عقل بشری نمی­تواند وحی و علم مطلق الهی را به وسیله عقل ناقص و کوچک خود تقیید و تغییر دهد. هرچند برخی از حکمت‌هایی که برای  احکام فقهی مد نظر قرار گرفته است، به وسیله عقل ناقص بشری نیز قابل فهم است و درک آن در توان فقها خواهد بود. برای فهم کامل­تر احکام فقهی، نقش علل، مناط­ها و ملاک­ها و تطبیق آن با مسائل، بسیار عمیق و موثر می­باشد. این پژوهش با کنکاش در منابع اسلامی و نظر فقها به توانایی کشف علت در احکام فقه و شرح و بسط موضوع در عرصه­ی بین­الملل پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

• علت
• حکمت
• عرصه بین الملل
• شریعت
• تناسب احکام فقهی

عنوان مقاله [English]

The theory of the ability to discover the cause in jurisprudence rulings in the international arena

نویسندگان [English]

• Abolfazl Eliasi ¹
• Mohammad Ali Kheyrollahi ²
• Ali Faghihi ²

¹ PhD student, Department of Jurisprudence and Law, Babol Branch, Islamic Azad University, Babol, Iran

² Assistant Professor, Department of Theology-Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Babol Branch, Islamic Azad University, Babol, Iran

چکیده [English]

Divine decrees have wisdom and reason. The necessity and sanctity of rulings or their validity and invalidity is not based on wisdom, but based on the reason of those rulings, and we usually do not have access to understand the reason of rulings, although we may be able to obtain some of the wisdom of rulings. The jurists have always tried to remove the veil of the cause of Sharia rulings by applying appropriate methods and rules and be ready to respond to the jurisprudential problems of the people along with the rapid developments of the human society. Satisfying with the few findings of empirical sciences to recover the wisdom of divine decrees is another type of narrow-mindedness in the precise understanding of the wisdom of the decrees. According to the narrations, which have been confirmed by scientists, the human intellect in the end of time, when it reaches its perfection, is only able to discover a few sciences, that too in the field of experimental and human sciences. Therefore, with these many limitations, human reason cannot restrict and change divine revelation and absolute knowledge by means of its imperfect and small reason. However, some of the wisdom that is intended for jurisprudence can be understood by the imperfect human intellect, and understanding it will be within the power of jurists. For a more complete understanding of jurisprudence, the role of causes, manats and criteria and its adaptation to issues is very deep and effective. This research, by delving into Islamic sources and the opinion of jurists, has dealt with the ability to discover the cause in the rulings of jurisprudence and the explanation and development of the issue in the international arena.

کلیدواژه‌ها [English]

• Reason
• wisdom
• international arena
• Sharia law
• appropriateness of jurisprudence