نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانش آموخته دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

3 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گرایش مسائل ایران، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

در دهه های اخیر منطقه گرایی جهت بهره برداری از ظرفیت کشورهای عضو برای دستیابی به اهداف و منافع مشترک از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. بگونه ای که در مناطق مختلف جهان شاهد ظهور سازمان ها و نهادهای مختلف منطقه ای هستیم. در همین ارتباط، ابعاد گوناگون اهمیت منطقه اقیانوس هند سبب شده است، تا تامین امنیت این منطقه در دستور کار دولت های ساحلی نظیر جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد و در نتیجه نهادهایی جهت امنیت سازی منطقه ای ایجاد گردد. از جمله نهادهایی که در راستای تامین امنیت دریایی در منطقه اقیانوس هند شکل گرفته است آیونز می باشد. با توجه به این موضوع، سوال اصلی پژوهش بر این مبنا شکل گرفته است که علل و زمینه های همگرایی امنیتی کشورهای عضو آیونز کدامند و این کشورها در توسعه همکاری منطقه ای با چه چالش ها و محدودیت هایی مواجه هستند؟ روش پژوهش تحلیلی- تبیینی است و از رهیافت نظری همگرایی جهت تبیین موضوع استفاده شده است. فرضیه اصلی بر مبنای این انگاره قرار گرفته است که درک یکسان نسبت به مسائل منطقه ای و همچنین نگرانی ها و موضوعات مشترک محیطی و منطقه ای زمینه همگرایی کشورها و نهایتا تاسیس آیونز را فراهم ساخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

IONS and Security Convergence in the Indian Ocean: Fields and Challenges

نویسندگان [English]

  • reza Ekhtiari Amiri 1
  • mohammad salmantabarsouteh 2
  • Hosein Ebrahimi 3

1 Assistant Professor, Department of Political Science, Mazandaran University, Mazandaran, Iran

2 Master of Political Science, Graduate of the Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

3 PhD Student in Political Science, Iran Issues, University of Science and Research, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In recent decades, regionalism and the creation of regional institutions to exploit the capacity of member states to achieve common goals and interests has become increasingly important.As we are witnessing the emergence and formation of various regional organizations and institutions in different parts of the world.In this regard, the various dimensions of the importance of the Indian Ocean region have led to the preservation and security of this region on the agenda of coastal states such as the Islamic Republic of Iran and, as a result, institutions for regional security.Among the institutions established to provide maritime security in the Indian Ocean region is the IONS, or Indian Ocean Naval Symposium.Given this, the main question of the research is based on the causes and areas of security convergence of IONS member countries and what challenges and limitations do these countries face in developing regional cooperation? The research method is analytical-explanatory and the theoretical approach of convergence has been used to explain the subject. The main hypothesis is based on the idea that a common understanding of regional issues, as well as common environmental and regional concerns, has paved the way for the convergence of countries and, ultimately, the establishment of IONS.

کلیدواژه‌ها [English]

  • IONS
  • Security Coalition
  • Indian Ocean
  • Convergence
  • Iran
ارغوانی پیرسلامی، فریبرز و اسمعیلی، مرتضی (1396). «هند و امنیت همه جانبه در پرتو استراتژی همکاری جویی چندجانبه»، فصلنامه مطالعات شبه قاره، شماره 32، صص9-30.
باقرنیا، نیلوفر (1397). «افزایش اهمیت اقیانوس هند در ژئوپلیتیک و جایگاه جهانی آن»، فصلنامه دیپلماسی صلح عادلانه، دسترسی در سایت مرکز بین المللی مطالعات صلح –IPSC( http://peace-ipsc.org/).
برزگر، کیهان و رضائی، مسعود (1396). «آینده رقابت های متداخل در اقیانوس هند»، فصلنامه سیاست، شماره 41.
بزرگمهری، مجید؛ محمدخانی، علی رضا و نعمتی، فاطمه (1395). «علل واگرایی در سازمان همکاری اسلامی»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 18.
بیگی، رضا (7/10/1393). «طرح استراتژیک IMO برای 6 سال آینده حمل و نقل دریایی جهان»، شبکه مستقل جامعه اطلاع رسانی دریایی(مانا)، کد خبر ۵۰۹۳۱، دسترسی در http://mana.ir/fa/news/50931.
پایگاه اینترنتی انتخاب (17/1/1393). «سی روز با پرواز ام.اچ370 مالزی»، قابل دسترسی در entekhab.ir/000eLz.
پیشگاهی فرد، زهرا و علیزاده، عمران (1397). «بررسی الگوی جدید همگرایی منطقه ای در آسیای جنوب غربی»، فصلنامه مطالعات آسیای جنوب غربی، سال اول، شماره 1، صص 37-59.
جنیدی، رضا و ملائی، مسعود (1398). «راهبردهای مبتنی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 3، شماره 8، صص 65-89.
جهانگیری، سعید و اطهری، سید اسدالله (1397). «بررسی تاثیر موقعیت ژئوپلیتیک ایران بر سیاست خارجی (قبل و بعد از انقلاب اسلامی)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 2، شماره 6، صص 55-77.
چهرآزاد، سعید (1398). «وانموده های سیاستگذارانۀ پسا دفاع مقدس در حیطه روابط خارجی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 4، صص 127-144.
حکیمی، خرداد (1397). «چالش ها و فرصت های امنیت دریایی در اقیانوس هند با تأکید بر همکاری چند جانبه منطقه محوری»، فصلنامه آموزش علوم دریایی، شماره 13.
خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا (29/1/1398). «رزمایش مشترک نظامی ایران و عمان برگزار شد»، کد خبر: 98012912800، قابل دسترسی در https://www.isna.ir/news/98012912800/.
خبرگزاری صدا و سیما (12/5/1398). «رزمایش دریایی جمهوری آذربایجان در دریای خزر»، کد خبر: ۲۴۹۱۵۹۱، قابل دسترسی در https://www.iribnews.ir/00ASAx.
خبرگزاری صدا و سیما (21/1/1396). «رزمایش ایران و عمان در اقیانوس هند»، کد خبر: ۱۵۸۶۴۹۱، قابل دسترسی در https://www.iribnews.ir/006eiZ. 
خدابخشی، لیلا؛ ازغندی، علیرضا و هرمیداس باوند، داوود (1398). «بررسی مقایسه‌ای راهبرد ایران و عربستان در بحران سوریه با تکیه بر نظریۀ نوواقع‌گرایی»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 3، صص  21-47.
دارا، جلیل و خاکی، محسن (1397). «جایگاه شبکه مسلمانان میانه‌رو در اعمال قدرت نرم آمریکا؛ با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 1، صص 56-77.
ذولفقاری، مهدی و دشتی، فرزانه (1397). «مؤلفه‌ها و ظرفیت‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی فرهنگی»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 2، صص 127-154.
رمضانی، احمد و معین آبادی بیدگلی، حسین (1398). «اقتصاد سیاسی همگرایی منطقه ای آسه آن»، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل، دوره دوم، شماره 2، صص 453-486.
زارعی، بهادر؛ شاه دوستی، حسین و زینی وند، علی (1393). «فرصت ها و چالش های همگرایی منطقه ای در خلیج فارس»، نشریه پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره چهل و ششم، شماره 4، صص 731-756.
زیبایی نژاد، مریم (1398). «احیای انگاره‌های مهم هویتی در پرتو انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 8، شماره 29، صص 187-206.
سایت رسمی آیونز (بی تا). «اهداف اصلی گردهمایی فرماندهان نیروهای دریایی اقیانوس هند»، قابل دسترسی در www.ionsirannavy.ir.
سپهری، یدالله؛ عباسی، مصیب و حسینی آهنگری، سید حسن (1398). «پیامدهای تقابل ایران و آمریکا»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 8، شماره 29، صص 119-136.
سنایی، اردشیر و طاهری مهر، احسان (1394). «تاثیر همکاری ناتو و شورای همکاری خلیج فارس بر امنیت جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه روابط بین الملل، شماره 31.
شاه محمدی، پریسا (1396). «چالش های سیاسی و امنیتی راهبرد چین برای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 100، صص 119-145.
شولی، علیرضا (1393). «تحول در رویارویی با دزدان دریایی در آبهای بین المللی»، فصلنامه علوم و فنون مرزی، سال پنجم، شماره 9.
صالحی، جواد و رضوی مبرقع، سیدکاظم (1396). «منافع ملی در چشم انداز نظری»، فصلنامه پژوهش های سیاسی و بین المللی، سال هشتم، شماره 31، صص 125-126.
طارمی، داوود و محمد علیپور، فریده (1399). «جایگاه ناتو در طراحی استراتژی آمریکا پس از جنگ سرد (با تاکید بر خاورمیانه)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، بهار، سال چهارم، شماره 12، صص66-41.
عالی پور، علیرضا و طحانی، غلامرضا (1397). «توسعه قدرت دریایی؛ زیربنای اقتصاد دفاع»، فصلنامه مدیریت راهبردی دفاع ملی، سال دوم، شماره 8.
عبدی، عطاءاله و رجب نژاد، ناصر (1395). «تبیین پیامدهای ژئوپلیتیکی سرمایه گذاری چین، در گوادر بر بندر چابهار»، نشریه جغرافیا و توسعه، شماره 46، صص 185-206.
کاظمی، پریسا و بشیری، اکبر (1398). «سازوکارهای تضمین حقوق بنیادین بشر در نظام حقوقی عمومی ایران»، دو فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، دوره 8، شماره 16، بهار و تابستان، صص 140-119.
کاوه، اسداله و محمدی، طاهره (1397). «روابط هند و چین: از همکاری اقتصادی تا رقابت استراتژیک»، فصلنامه سیاست خارجی، سال سی و دوم، شماره 1، صص 163-196.
کبیری، ابوالحسن و کاویانی فر، پیمان (1398). «اولویت‌بندی تهدیدات جمهوری اسلامی ایران از طریق آسیای مرکزی و راهکارهای مقابله با آن»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، دوره 5، شماره 4، صص 51-70.
کوشا، جعفر و شایگان، فرهاد (1390). «نگرشی بر دزدی دریایی و تروریسم دریایی در معاهدات بین المللی»، دانشنامه حقوق و سیاست، شماره 30.
نژدی منش، هیبت ا... (1394). «ارزیابی ابتکار ایالات متحده آمریکا برای مبارزه با قاچاق سلاح انهدام فراگیر(2003) از منظر کنوانسیون حقوق دریاها»، مجموعه مقالات همایش حقوق بین الملل دریاها، تهران: انتشارات گنج دانش.
Asghar, Pervaiz (2014). "Major Powers’ Interests in Indian Ocean: Challenges and Options for Pakistan", Islamabad: Islamabad Policy Research Institute (IPRI), p 62.
"About IONS" (2019/02/04). Available at: http://www.ions.global.
Borah, Rupakjyoti, (2011). "India, Australia and the United States in the Indian Ocean Region: A Growing Strategic Convergence", 12 May, in: Indian Ocean: A Sea of Uncertainty, Future Directions International (FDI): Independent Strategic Analysis of Australia’s Global Interests.
Cordesman, A. H., & Toukan, A. (2014). "The Indian Ocean region: a strategic net assessment", Lanham, Md. [u.a.]: Rowman & Littlefield.
Chaudhury, Rahul Roy (2018)." Strengthening maritime cooperation and security in the Indian Ocean", IISS Website, 6th September, available in:  https://www.iiss.org/blogs/analysis/2018/09/maritime-cooperation-indian-ocean.
Dennis Rumley, Timothy Doyle (2016), "Indian Ocean Regionalism", Routledge Publisher, London, UK.
Goud, Sidda& Mookherjee, Manisha (2015). CHINA IN INDIAN OCEAN REGION, Hyderabad: Allied Publishers, p 288.
Hetten, Bjorn (1991). The new Regionallism, usa: MeGraw – Hill.
"India joins Indian Ocean Commission as the fifth Observer", (2020/03/07). available at: https://currentaffairs.gktoday.in/tags/sagar .
Kelegama, Saman (2002). "Indian Ocean Regionalism: Is There a Future?", Economic and political weekly,  37(25):2422-2425.
Sakhuja, Vijay& Narula, Kapil (2017). Maritime Safety and Security in the Indian Ocean, India: Vij Books Publications.
Pant, Harsh V. (2009). “India in the Indian Ocean: Growing Mismatch between Ambitions and Capabilities”, Pacific Affairs, Volume 82, No. 2.