نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانش آموخته دکتری علوم سیاسی، گرایش جامعه شناسی سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

عرصه مدرن نوع خاصی از شناخت در علم را بوجود آورد. هستی شناسی و معرفت شناختی مدرن براساس تقابل های دوگانه ناشی از بازنمایی علمی و غیر-علمی صورت پذیرفت. در این رهگذر علوم طبیعی و تجربی به صورت گفتمان مسلط، مفاهیم علمی، روش های علمی را به نظم در آورد و شناخت ناشی از معنا کاوی در عرصه اجتماعی را «دگرسازی» کرد. از این رو در تقابل دوگانه حاصل، مطالعات به صورت رشته ای و تخصصی شکل گرفت و شناخت به این صورت مسلط شد. بر این مبنا ساختارشکنی این گونه گفتمان از علم جهت حصول به معرفت معتبر همچنین گذار به مطالعات میان رشته ای حائز اهمیت بسزایی است. هدف از پژوهش حاضر واسازی گفتمان علمی پوزیتیویسم و ارایه رویکردی جهت امکان شکل گیری مطالعات میان رشته ای است. سوال اصلی پژوهش این است که چگونه رویکرد پست مدرن باعث شکل گیری مطالعات میان رشته ای می شود. فرضیه پژوهش بیانگر، رویکرد پست مدرن با ساختارشکنی گفتمان مسلط علمی و تخصصی باعث ایجاد نوعی مطالعات میان رشته ای می گردد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و متون معتبر حاکی از این نتیجه است که رویکرد پست مدرن با ساختار شکنی گفتمان مسلط علمی پوزیتیویسم باعث تلفیق و التقاط روش شناختی شده که این خود مطالعات میان رشته ای را به همراه دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The breakdown of modern scientific discourse towards interdisciplinary studies with emphasis on the postmodern approach

نویسندگان [English]

  • bahram sarmast 1
  • hamed roshan cheshm 2

1 Assistant Professor, Department of Political Science, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 PhD student in Political Science, majoring in Political Sociology, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

The modern arena created a special kind of cognition in science. Modern ontologies and epistemologies were based on the dual contrasts of scientific and non-scientific representations. In the passage of the natural and empirical sciences, in the form of a dominant discourse, the scientific concepts, the discipline of scientific methods, and the "cognition" of meaning-mining in the social sphere were "altered". Hence, in the twofold contrast, studies were formed in a disciplined and specialized way, and cognition became so dominated. On this basis, it is important to deconstruct such discourse on science in order to gain credible knowledge as well as the transition to interdisciplinary studies. The purpose of the present study is to deconstruct the scientific discourse of positivism and present an approach to the possibility of forming interdisciplinary studies. The main question of research is how the postmodern approach contributes to the formation of interdisciplinary studies. The research hypothesis suggests that a postmodern approach to the breakdown of dominant scientific and professional discourse creates some kind of interdisciplinary study. The present study, using descriptive-analytic method and the use of library studies and authoritative texts, suggests that the postmodern approach to the breakdown of the dominant scientific discourse of positivism has resulted in a methodological integration and interdependence that interdisciplinary studies itself. it has.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interdisciplinary Studies
  • Scientific Discourse
  • Positivism
  • Postmodernism
  • Deconstruction
آجورلو، حسین (1390). «تحولات سوریه: ریشه ها و چشـم انـدازها»، فصـلنامه مطالعـات خاورمیانـه، سـال هجدهم، ش 3.
اباذری، یوسف (1375). «هایدگر و علم: یادداشتی درباره عصر تنویر جهان»، فصلنامه ارغنون، سال سوم، شماره 11و 12.
بنتون، تد؛ کرایب، یان(1391). فلسفه علوم اجتماعی بنیادهای فلسفی تفکر اجتماعی، ترجمه شهناز مسمی پرست و محمود متحد، چاپ چهارم، تهران: انتشارات آگه.
تاجیک، محمدرضا(1377)، «قدرت و امنیت در عصر پسا مدرنیسم»، فصلنامه سیاسی اجتماعی گفتمان، شماره صفر.
توفیقی، جعفر؛ جاودانی، حمید (1387). «میان رشته ای: مفاهیم، رویکردها، دیرینه شناسی و گونه شناسی»، فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، شماره1، صص 1-17.
توحیدفام، محمد (1389). «نقش و تاثیر پارادایم های روش شناسانه و معرفت شناسانه بر نظریه های جدید جامعه شناسی سیاسی»، فصلنامه پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره 18، صص 29-66.
حاتمی، محمدرضا؛ روشن چشم، حامد (1390). «راهکار همگرایی رشته های علمی در مطالعات میان رشته ای»، فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، دوره سوم، شماره 4، صص 45-60.
حاتمی، محمدرضا؛ روشن چشم، حامد (1391). «ماهیت رویکرد میان رشته ای در حوزه علوم انسانی با تاکید بر اندیشه های هابرماس»، فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، دوره پنجم، شماره 1، صص 99- 117.
دریدا، ژاک (1381). مواضع، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: انتشارات مرکز.
سوسور، فردینان دو (1382). دوره زبان شناسی عمومی، ترجمه کورش صفوی، چاپ دوم، تهران: انتشارات هرمس.
سید امامی، کاووس (1389). پژوهش در علوم سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
ضرغامی، سعید (1387). «ماهیت دانش و ضرورت مطالعات بین رشته ای با تاکید بر اندیشه های پست مدرن دریدا»، فصلنامه مطالعات میان رشته ای، شماره 1، صص 78-90.
فارست، سوزان؛ مارتین، پاول (1387). «پیوند رشته های علمی بحث میان رشته ای و دانش پروری اساتید»، (ترجمه مجید کرمی)، مجموعه مقالات چالش ها و چشم اندازهای مطالعات میان رشته ای، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری.
فوکو، میشل (1384). اراده به دانستن، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چاپ سوم، تهران: نشر نی.
فوکو، میشل (1387). مراقبت و تنبیه: تولد زندان، ترجمه نیکو سرخوش وافشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
کچویان، حسین؛ زائری، قاسم (1388). «ده گام اصلی روش شناختی در تحلیل تبارشناسانه فرهنگ با اتکاء به آراء میشل فوکو»، فصلنامه راهبرد فرهنگ.، شماره 7.
لش، اسکات (1383) " جامعه شناسی پست مدرنیسم، ترجمه شاپور بهیان، تهران: انتشارات ققنوس.
معینی علمداری، جهانگیر (1388). روش شناسی نظریه های جدید سیاست (اثبات گرایی و فرا اثبات گرایی)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
میلز، سارا (1392). گفتمان، ترجمه فتاح محمدی، چاپ سوم، تهران: نشر هزاره سوم.
وارد، گلن (1384). پست مدرنیسم، ترجمه علی مرشدی زاده، تهران: انتشارات قصیده سرا.
هلد کرافت، دیوید (1391). سوسور، نشانه ها، نظام و اختیاری بودن، ترجمه سپیده عبدالکریمی، تهران: نشر علمی.
Derrida, Jacques (1973) Speech and Phnomena and other Essays on Husserl’s Theory of signs Trans. David B. Allison and newton Garver Evanston, IL: Northwestern University Press.
Derrida, Jacques (1976) Of Grammatology, Trans. Gayatri Chakravorty, Baltimore: Johns Hopkins University.
Derrida, Jacques (2003) Diffrance in from Modernism to Post-Modernism: An Anthology Oxford: Blackwell.
Foucalt, Michel (1972) The Archeology of Knowledge, trans. Sheridan smith, A.M, Tavistock, London.
Foucalt, Michel (1979) Truth and Power: an interview with Alessandro Fontano  and Pasquale Pasquino, in Movris, Meagha and Patton, Paul (eds) Michel Foucalt: Power/Truth/Strategy, Feral Publication, Sydney: 29-28.
Foucalt, Michel (1980) Two Lectures, In C.Gordan ed. Power/Knowledge, Brghton: Harvester, PP. 80-105.
Foucalt, Michel  (1990) History of Sexuality, Vo. 182 .New York: Vintage Books.
Kuhn, T.S (1996) The Structure of Scientific revolutions (3th Edition ed). Chicago: The University of Chicago Press.
Lyotard, J.F (2004) The Postmodern Condition in the Modernism reader, Foundational text, ed. By Micheal Dorlet, London: Routedge.
Jorgensen, Marianne & Phillips, Louise (2002) Discourse Analysis as Theory and Method, London, Thousand Oaks, New Delhi, SAGE Publications.
Ritzer, G (2001) Explorations in Social Theory, From Metatheorizing to Rationalization. London: SAGE Publications.
Graic, E (2000) Encyclopedia of Philsophy, London: Routledge.
Allison, Roy, (2013), “Russia and Syria: Explaining Alignment, with aRegime in Crisis”, International Affairs, Vol. 89, No. 4.