نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای گرایش خاورمیانه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر شاهد افزایش حضور و فعالیت جمهوری خلق چین در خلیج‌فارس و به علت نیاز روزافزون به منابع انرژی مانند نفت و گاز برای توسعه اقتصاد و صنعت و به‌علاوه گسترش روابط تجاری با دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس بوده‌ایم. فعالیت گسترده چین در خلیج‌فارس پیامدهای عمده هم برای کشور چین و هم برای دیگر کشورهای منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای در پی خواهد داشت. لذا پرسش اصلی این پژوهش عبارت از این است که چرا چین در پی افزایش حضور خود در خلیج فارس است و این امر چه پیامدهای بر جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت. فرضیه پژوهش بر این نکته‌ تأکید دارد که هدف اصلی چین از افزایش حضور در خلیج فارس توسعه مراودات اقتصادی و بازرگانی، تداوم خرید انرژی و وابسته نمودن اقتصاد منطقه و به چالش کشیدن نفوذ آمریکا در این منطقه است. با توجه به روابط خصمانه ایران و آمریکا و زمینه های همگرایی جمهوری اسلامی با چین این امر در راستای منافع ملی ایران خواهد بود. در این مطالعه از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفته‌شده است و روش جمع آوری داده ها اسنادی و کتابخانه ای است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Consequences of China's presence in the Persian Gulf on the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • atyeh soleimani
  • Mohammad ghanbari barzyan

M.Sc. Student of Regional Studies Middle East, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In recent years, we have witnessed an increase in the presence and activity of the People's Republic of China in the Persian Gulf due to the growing need for energy resources such as oil and gas to develop the economy and industry, as well as expanding trade relations with other countries in the Persian Gulf. China's extensive activity in the Persian Gulf will have major consequences for both China and other countries in the region and beyond. Therefore, the main question of this research is why China seeks to increase its presence in the Persian Gulf and what will be the consequences for the Islamic Republic of Iran. The research hypothesis emphasizes that China's main goal in increasing its presence in the Persian Gulf is to develop economic and trade relations, to continue purchasing energy and to make the region's economy dependent, and to challenge US influence in the region. Given the hostile relations between Iran and the United States and the context of the Islamic Republic's convergence with China, this will be in the national interest of Iran. In this study, descriptive-analytical method has been used and the method of data collection is documentary and library.

کلیدواژه‌ها [English]

  • People's Republic of China
  • United States of America
  • Energy
  • Persian Gulf
  • Iran
ابوالفتح، امیرعلی (مهر1398). «نگرانی واشنگتن از چین وشرق آسیا»، خبرگذاری ایرنا، دسترسی در:  www.irna.ir
اخباری، محمد و مایل افشار، فرحناز (1386). «تحلیل نقش ژیواکونومیک وکریدوری ایران در تحقق همگرایی در آسیای جنوبی»، مجموعه مقالات همایش بین المللی بنای آیندهای مطمین برای آسیای جنوب غربی، تهران: دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام.
امام جمعه زاده، سیدمحمدجواد و فرجی نصیری، شهریار(1386). «آمریکا و ژیوپلیتیک امنیت خلیج فارس پس از جنگ سرد»، فصلنامه رهیافت های سیاسی و بین المللی، پاییز.
بزرگمهری، مجید و میرزایی، مریم (1395). «حضور چین در خلیج ‌فارس پیامدهای سیاسی و استراتژیک»، فصلنامه تحقیقات بین‌المللی، زمستان، شماره 31.
تجارت نیوز، 19 اردیبهشت 1398. دسترسی از worldapexport
چگنی زاده، غلامعلی (). «قدرت یابی چین رویکردی نظری به تغییر در سیاست بین‌الملل»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، شماره 22، صص 26-27.
خاجی، علی اصغر (تیر1397). «روابط ایران وچین باید بهینه شود»، خبرگذاری پارس تودی، دسترسی در:       https://pars today.com
رضایی، مسعود و ثوقی، سعید (1396). «ابعاد و محدودیت های روابط نظامی ایران و چین پس از برجام»، فصلنامه رهیافت های سیاسی بین المللی، تابستان.
رضایی، مسعود و وثوقی، سعید (1396). «سنجش روابط دفاعی ایران و چین دوره ریاست جمهوری حسن روحانی»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، پاییز، دوره7، شماره24.
دهشیار، حسین؛ نجم آبادی، مرتضی و بخشی، رامین (1398). «رقابت چین و آمریکا در دریای جنوبی چین»، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال سوم، شماره 9، تابستان، صص 41-1.
ذوالفقاری، مهدی (1384). «پیامدهای حضور آمریکا در منطقه»، روزنامه رسالت، 26 اسفند.
سینو، عبدالقادر (بهمن 1397). «چین شرکت تجاری قابل اعتمادی برای ایران نیست»، خبرگذاری ایلنا، دسترسی در:  https://www.ilna.news
شامیرشکفتی، افشین؛ شاهنده، بهزاد؛ سلطانی نژاد، احمد و اسلامی، محسن (1397). «تبیین جایگاه قدرت هوشمنددرسیاست خارجی چین»، فصلنامه ژئوپلتیک، پاییز.
شریعتی نیا، محسن (1385). «سیاست خاورمیانه ای چین»، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی، دسترسی در: www.magiran.com
شریعتی نیا، محسن (خرداد 1398). «الگوی رفتاری واشنگتن وپکن مبتنی بر رقابت خواهد بود»، خبرگذاری ایرنا، دسترسی در: www.irna.ir
صادقی چیمه، احسان (اسفند1397). «آینده روابط ایران در پرتو تحولات منطقه ای وبین المللی»، دیپلماسی ایرانی، دسترسی در:  irdipomacy.ir
قاسمی، فرهاد (1393). اصول روابط بین‌الملل، تهران: نشر میزان، چاپ پنجم.
کشاورززاده، محمد (اردیبهشت 1398). «نگرش مردم ایران به چین»، خبرگذاری ایسنا، دسترسی در:   https://www.isna.ir 
متقی، افشین (1392). «بازشناسی ابعادروی آوری چین به خلیج فارس وسناریوهای امنیتی فراروی ایران»، فصلنامه آفاق امنیت، سال ششم، شماره21، زمستان.
محمدی، مصطفی (1394). «نگاه آمریکا به حضور چین در غرب آسیا»، اندیشکده راهبردی تبیین، 18 اسفند.
محمدی، هادی (شهریور1398). «گسترش روابط با چین ضریب نفوذ جهانی ایران را بیشتر و کم هزینه تر می کند»، خبرگذاری تسنیم، دسترسی در:  https://tasnimnews.com
مرشایمر، جان (2001). تراژدیسیاست قدرت‌های بزرگ، ترجمه غلامعلی چگنی زاده (1393)، تهران: انتشارات وزارت خارجه، چاپ چهارم.
منصوری، جواد (بهمن1397). «آینده روابط ایران وچین در شرایط تحت تحریمی ایران»، رادیوگفتوگو، دسترسی در:  radiogoftogoo.ir
نجاتی، مهسا (1398). «اقتصاد چین»، اقتصاد آنلاین، 16 آبان، دسترسی در www.eghtesad Online.com/n/1u 43
نی، جوزن. (2011) آینده قدرت، ترجمه رضا مراد صحرایی (1390). تهران: انتشارات حروفیه، چاپ اول.
یزدانی، عنایت الله و اکبریان، علیرضا (1391). «انرژی و روابط چین با خلیج‌فارس»، فصلنامه سیاست، دوره 42، شماره 2، تابستان، صص 315-334.
Bayman. Daniel. L. and john R. wise (2002). "The Persian Gulf in the coming Decade Trends. Threate and Opportunities, “united States Air Forces Rand.
Bing Bing. Wu (2011). STRATEGY AND POLITICS IN THE GULE AS SEEN FROM CHINA. CHINA AND THE PERSIAN GULE. Implications for the United States.Edited by Bryce Wake field and Susan L. Levenstein ©2011 Woodrow Wilson International Center for scholars, Washington, D.C www, Wilson center.org.
Dehshiri,mohammad  Reza & Bahrami  Zahra  (2015),The strategic view  of Chinese  to  Brix,centra  Asia  studies  akd  coucqsus  No .Tehran.
Deloitte (2016). global manufacturing competitiveness Index,2016.available at:https://www2.deloitte.com
Huntigton Samuel. p (1993). "The clash of civilizations" Foreign Affairs summer.
Hayward. David LO (2009). China's oil supply Dependence. Journal of Energy Security. 16 June 2009. Copy right © 2017. Http/www. ensec.org/index.php? Option = com-Content &id=197: china’s- oil-supply. Dependence & catid=96: Content & Itemid=345.
Heath, Timothy (2013). Diplomacy work forum:Xi steps up efforts to shapea china-centered regional order.china brief  13.22.
Ikenberry, G.JOHN and Darren .J.Lim (2017). chinas emerging institutional statecraft.(2017):42
Li,ming jiang (2011). Soft  Power: Chinas  emergrging  Strategy  in  international  Politics, translator: Askar  Ghahre  man  Dour,  Imam  Sadiq   Univesity.
Lum ,  Thomas (2010) ,China  and  U.S : Comparing  global  in  Fluence, (Newyork : Nova Science  Publisher).
Ghafouri, Mahmoud (2009).” China’s policy in the Persian Gulf," Middle East policy, vol. 16, PP 80-92.
Padropacheco, Ramona march (2014). Analysis: Ever Growing Business Ties between China and Saudi Arabia. ALSHARQ AL-AWSAT: www.aawsat.net/2014/03/ articles 55 33 00 55/ analysis -ever-growing-business-ties- between-china, and Saudi –Arabia.
Packer. Thomas (2000). "Chinas Growing Intrests in the Persian Gulf”. The Brown Journal of world Affairs. Winter Spring. Volume V2 1ssue 1.
Rubin, Barry (1998). “China’s middle east strategy”. China Report stage journals. August 1998. Val 34.NO.3_4.
Sadoddin. Sika (2015). China and Persian Gulf policy: Growing ties Iranian Review of foreign Affairs, vol. 5, No. 4, winter 2015, PP 151-167.
Strecker. Downs Erica. 2000. "China’s Quest for Energy Security". Project Air Force, Rand.
Seznec. Jean-François (2011). “CHINA AND THE GULF IN 2010: A POLITICAL ECONOMICAL SURVEY “CHINA AND THE PERSIAN GALE. Implications for the United States. Edited by Bryce Wake field and Susan L. Levenstein ©2011 Woodrow Wilson International Center for scholars, Washington, D. C. www.wilSancenten.org
Shahriai  Nia, Mohsen(2008), Fareigh  Policy  of  China,  Introction   of   Diplomady  ana  Economic  DeveloPment:Tehran, Economic  Diplomacy.
Suliman Pour, Hadi (2014). USA,China  & the  international System  Political  Science   journal. No,TehraN.
Sariolghalam ,Mahmood (2011), The  Concept  of  the Power   and  Performance  of   foreign  Policy .China  and  Iran , journal  of   Foreign  Relqtions, No .9,Tehran.
Shambaugh,  David (2013), China  goes  global. Published  in  the  United  States   of   America  by  oxford   university  Press.