نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم سیاسی و پژوهشگر در حوزه مسائل ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

چکیده

جمهوری اسلامی ایران به مثابه یکی از آخرین نظامهای سیاسی - ایدئولوژیک بازمانده از قرن بیستم برغم تفاوت با فضای جدید حاکم بر عرصه­ ملی و بین­المللی به حیات خود ادامه می­دهد. بی­شک ادامه این روند مستلزم انطباق نظام با الزامات جدید جامعه جهانی ازجمله پارادایم توسعه سیاسی است. اما با گذشت چهار دهه از عمر حکومت جمهوری اسلامی ایران به نظر می­رسد که نظام با دو بحران عمده مشروعیت و کارآمدی مواجه است. این بحران­ها موجودیت نظام را هدف قرار داده و به تدریج در حال قوام و تقویت می­باشند. با توجه به این موضوع، سوال اصلی که مطرح می­گردد این است که دلایل بروز بحران مشروعیت و بحران کارآمدی در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران کدامند؟ و راهکار خروج از این بحران­ها چیست؟ فرضیه اصلی در پژوهش حاضر این است که جامعه ایران جامعه­ای در حال گذار از سنت به مدرنیته است، چنین جوامعی برای پذیرش مدرنیته نیازمند به نوسازی و تغییر هستند. مقاومت نظام سیاسی در برابر تغییر و رویارویی دولت با جامعه اصلی­ترین علت بروز بحران­هایی مانند مشروعیت و کارآمدی است، بهترین راهکار خروج از این بن­بست نیز کاربست حمکرانی خوب است. برای تبیین بهتر موضوع پژوهش حاضر از نظریه بحرا­­ن­های توسعه سیاسی لوسین پای و تجمیع این بحران­ها ذیل دو عنوان کارآمدی و مشروعیتاستفاده شده است. روش پژوهش تبیینی- تحلیلی است و داده­ها از منابع کتابخانه­ای جمع­آوری شده­اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Political Development; Iran Efficiency and Legitimacy Crisis’s and Good Governance

نویسندگان [English]

  • Housein Dost Mohammadi 1
  • reza Ekhtiari Amiri 2

1 Master of Political Science and Researcher in Iran

2 Assistant Professor, Department of Political Science, Mazandaran University, Mazandaran, Iran

چکیده [English]

Islamic Republic of Iran as one of the last political-ideological system in the 20th century is continuing to exist despite of its differences with the new dominant national and international environment. Without a doubt continuous of this procedure requires adoption of the system to the necessities of new world community such as political development paradigm. However, after four decades of life of Islamic republic of Iran, it seems that the system is countering two major crises of legitimacy and efficiency. These crises’ have targeted the existence of the system and gradually are strengthening. Accordingly, the main question of this research is that what are the reasons of the efficiency and legitimation crisis’s in the political system of Islamic Republic of Iran? And what are the solutions? The hypothesis is that Iran’s society is transitional from tradition to modern society. Such a society requires change and renovation for accepting modernization. Resistance of the political system against change and the government encountering with the society are the main reasons of the efficiency and legitimation crisis’s. the best solution for the existing crisis is applying good governance. For analyzing the research subject Lucian Pye’s theory of political development crisis’s was utilized. The research method is analytical –explanatory and the data’s were collected through library resources

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Development
  • Legitimation Crisis
  • efficiency Crisis
  • Islamic republic of Iran
  • Good Governance
آذرشب، محمدتقی و آسوده، رضا (1398). «جایگاه جامعه مدنی در توسعه سیاسی»، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال 3، شماره 8، بهار.
ابطحی، سید مصطفی؛ آرایش، حسن و سالاری سردری، فرضعلی (1397). «بررسی و تبیین حکمرانی شایسته در رویکرد حکمرانی نظام جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال 2، شماره 5، تابستان.
احمدی، حمید (1390). بنیادهای هویت ملی ایرانی، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
اختیاری امیری، رضا و حسین دوست محمدی (1396). «نقش قدرت های تأثیرگذار در بحران سوریه و تحلیل ژانوسی از منافع ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، سال 6، تابستان، شماره 21، صص 69–41.
اخوان کاظمی، بهرام (1385). نقد و ارزیابی نظریه­ی کاریزمایی در تبیین رهبری امام خمینی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
افروغ، عماد (1385). گفتارهای انتقادی، تهران: انتشارات سوره مهر.
اکبری، کمال (1384). رابطه مشروعیت و مشارکت سیاسی، تهران: دفتر نشر معارف.
ایران منش، محمد (1387). «حکمرانی خوب بنیان توسعه»، مجله چشم انداز ایران، آبان و آذر، صص 116–114.
ایمانی، همت (1396). «نقش سیاست خارجی در توسعه ملی ایران»، فصلنامه سیاست وابسته به انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، سال 4، شماره 14، تابستان، صص 99 – 79.
آقابخشی، علی (1379). فرهنگ علوم سیاسی، تهران: انتشارات چاپار.
بدیع، برتراند(1378). نظریه های سیاسی، ترجمه احمد نقیب زاده، تهران: نشر قومس.
بشیریه، حسین و حسین قاضیان (1380). «بررسی تحلیلی مفهوم شکافهای اجتماعی»، پژوهشنامه علوم انسانی، تابستان، شماره 30، صص 74 – 30.
بشیریه، حسین (1372). انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جمشیدی، محسن و محبوب، فاطمه (1397). «موانع عدم توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی(1376-1368)»، فصلنامه پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی، سال 1، شماره 3، پاییز.
حاجی یوسفی، امیرمحمد و محمدعلی طالبی (1395). «موانع مشارکت در چالش میان فرهنگ سیاسی و حکمرانی خوب از دید مدیران ارشد دولت جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال 12،شماره 1، زمستان، صص40 – 7.
حاجیانی، ابراهیم و سلیمان پاک سرشت (1387). «بررسی تجربی الگوهای مشروعیت سیاسی بین طبقه متوسط شهری ایران»، مجله تحقیقات علوم اجتماعی ایران، سال اول، زمستان، شماره 1، صص67–50.
حسینی، سیدجواد (1398). «حقوق شهروندی و ارتقای حکمرانی مطلوب شهری»، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال 3، شماره 9، تابستان.
خبرگزاری دانشجویان ایران، ISNA (1397)، 108 سال تا برابری جنسیتی جمعه 17 اسفند.
خواجه سروی، غلام­رضا (1382). رقابت سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
دادگر، یدالله و روح الله نظری (1388). «بررسی شاخص فساد مالی در ایران و کشورهای برگزیده جهان»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال 23، شماره پیاپی 263 و 264، مرداد و شهریور، صص 135–120.
درخشه، جلال (1387). گفتارهایی درباره انقلاب اسلامی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
دوست­محمدی، حسین و مرتضی علویان (1395). «واکاوی ریشه­های مشروعیت حکومت دینی در دیدگاههای سیاسی امام خمینی و دکتر شریعتی»، مجموعه مقالات برگزیده همایش بین المللی گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی و جهان معاصر، جلد دوم، صص 868 – 843.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال و منوچهر مرادی (1394). «آمریکا و روابط جمهوری اسلامی ایران - فدراسیون روسیه»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز،شماره 89، بهار، صص 91 – 66.
رشاد، علی اکبر (1382). دموکراسی قدسی،تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
رضایی، حسن و بهزاد نظری (1394). «مشارکت سیاسی در گفتمانهای اصولگرایی و اصلاح طلبی»، فصلنامه مطالعات افکار عمومی، سال 4 شماره 13، بهار، صص 209 – 191.
رنجبر، مقصود(1382)، حقوق و آزادیهای فردی از دیدگاه امام خمینی، تهران: نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
رهبر، عباسعلی و روح الله عباسی و فاطمه ذوالفقاریان (1390). «امکان­های جهان­زیستی جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت سیاسی»، فصلنامه راهبرد، سال 20، شماره 60، پاییز، صص112–81.
ساوه درودی، مصطفی و ابراهیم خلیلی و عباس ملکی (1392). «بحرانهای سیاسی و توسعه سیاسی در ایران»، فصلنامه امنیت پژوهی، سال 12، شماره 43،پاییز، صص 59 – 35.
سمیعی اصفهانی،علیرضا و ایمان شریف یلمه (1396). «گذار سیاسی و امکان سنجی جکمرانی خوب در تونس پسا انقلابی»،پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل، سال 6، شماره 1، پاییز و زمستان، صص 184 – 147.
شادلو، عباس و رُزا کرم­پور (1394). «تحلیل رابطه بین کارآمدی و مشروعیت دولت جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر نظریه کلاوس اوفه»، فصلنامه سیاست ­های راهبردی و کلان، شماره 9، بهار، صص159 – 141.
شایگان، داریوش (1396). افسون زدگی جدیدف هویت چهل تکه و تفکر سیار، ترجمه فاطمه ولیانی، چاپ 9، تهران: نشر فرزان روز.
شفیعی، نوذر و زهرا صادقی (1389). «گزینه­های ایران در روابط خارجی بر اساس سیاست نگاه به شرق»، فصلنامه راهبرد، شماره 22، تابستان، صص 337 – 309.
صحرایی، علیرضا و امین محمودی­نیا (1397). «الگوی حکمرانی خوب: چارچوبی برای تحلیل اقتصاد سیاسی دولت هاشمی رفسنجانی»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره 8، شماره 28، پاییز، صص228 – 207.
صحرایی، علیرضا (1398). «بازفهمی «نهاد دولت» و تاثیر آن بر توسعه در ایران دوره جهموری اسلامی»، فصلنامه پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی، سال 2، شماره 5، بهار.
صدرا، علیرضا (1387). مشروعیت سیاسی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
عباسی، مسلم و نرگس تاجیک (1391). «امکانات رویکرد میان رشته­ای در بررسی شکل­گیری اندیشه­های سیاسی»، فصلنامه مطالعات میان رشته ­ای در علوم انسانی، دوره 5، شماره 1، زمستان، صص 37–17.
عبدی، عباس و اسماعیل خلیلی (1389). معمای حاکمیت قانون در ایران، تهران: نشر طرح نو.
قاسمی، فرج الله (1389). «کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران، شاخصه­ها و مکانیسم­ها از منظر امام خمینی»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال 7، پاییز، شماره 22، صص177–153.
قزلسفلی، محمدتقی و حسین دوست­محمدی (1396). «بررسی رابطه چرخش زبانی با اندیشه­های انتقادی هابرماس و کاربست آن در نهاد حوزه عمومی ایرانی»، دوفصلنامه جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره 4، شماره 10، پاییز و زمستان، صص292- 263.
کاشانی، مجید (1383). «کارآمدی نظام و رویکردهای آن»، فصلنامه دانشگاه اسلامی، سال 8، شماره 23 و 24، پاییز و زمستان، صص 29 – 13.
کاظمی پور، عبدالمحمد (1383). سرمایه اجتماعی در ایران، تحلیل ثانویه پایش های 1379 و 1383، تهران: انتشارات طرح های ملی.
کرامت، فرهاد (1393). «عناصر مشروعیت یابی در نظام سیاسی و مردم سالاری دینی»، فصلنامه راهبرد، سال 23، شماره 72، پاییز، صص119 – 99.
کفیلی، وحید و رضا پیشوا (1396). «تأثیر حکمرانی خوب بر رابطه بین توسعه مالی و رشد اقتصادی»، مجله اقتصادی، ش 7 و 8، مهر و آبان، صص23 - 5.
گراوند، مجتبی و ایرج سوری و محمدعلی سوری (1396). «آسیب شناسی موانع ساختی در توزیع منابع قدرت در صدر مشروطیت»، فصلنامه سیاست پژوهی، دوره 4، شماره 6، بهار، صص40 – 9.
گولیلمو، فررو (1370). حاکمیت: فرشتگان حافظ مدرنیت، ترجمه عباس آگاهی، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی.
محمدی گماری، سعید و صالحی، حمید (1397). «علل انقلاب 1357 در ایران و دستاوردهای چهل ساله؛ با استفاده از نظریه توسعه نامتوازن»، فصلنامه پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی، سال 1، شماره 4، زمستان.
محمودی، امیر و علیرضا آرش­پور (1396). «حکمرانی مطلوب سازوکار ایجاد توانمندی در تحقق توسعه»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 6، شماره 4، زمستان، صص236 – 213.
مرادی، مهدی و علی سلمانپور (1396). «تأثیر حکمرانی خوب بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی»، دوفصلنامه جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره 4، شماره 10، پاییز و زمستان، صص 59 – 33.
مرتضوی هشترودی، سیدمحمود و عبدالحسین مرادی­کوپایی (1397). «شکافهای اجتماعی در ایران و تأثیر آن بر بقای سیاسی جمهوری اسلامی ایران»، ششمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان شناسی، صص 20 – 1.
معینی، صفورا (1370). فرهنگ واژه ­ها و اصطلاحات مدیریت و سازمان، تهران: انتشارات وزارت کشاورزی.
هزارجریبی،جعفر (1387). درآمدی بر نسبت حکومت و مشروعیت، تهران: انتشارات دفتر برنامه­ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی.
یزدانی، عنایت­الله و علی قادری (1390). «شکاف نسلها بررسی جامعه شناختی فاصله نسلها از انقلاب اسلامی تا کنون»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، بهار، شماره 24،صص238 – 207.
یوسفی، علی (1387). انقلاب اسلامی، جامعه و دولت، تهران: انتشارات کویر.
Cox,Gary W.Douglass C. North, Barry R. Weingast(2015): The Violance Trap: a Political – Economic Approach to the Problems of Development. Https://WWW.SSRN.com.
Helliwell, J.F, Hafang huang, Shawn Grover, Shun Wang(2018): Emperical Linkages between Good governance AND National Well being. Jurnal of Comparative Economics 46. 1332 – 1346.
Mac Rae, Elizabeth. Diane Van Gils(2014):nine element requird for internal audit effectiveness in the public sectoe. CBOK The global internal audit common body of knowledge, 1 – 48.
Popa,Florina(2017) Element of efficiency and Effectiveness of the public sector. “Ovidius”University annals, Economic sciences Series, Volume XVII, issue 2/2017.
Spiridakos, Manos(2018):Legitimacy at stake: a short comment. Urbanities, Vol.8.suplement 1 .april 2018, 23 – 26.
WWW. Perosperity.com(the legatum prosperity index 2018)
WWW.World – Governance.org ‘WGI