نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دکتری علوم سیاسی، مسائل ایران، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مفهوم طبقه متوسط جدید در ایران حاصل ارتباط با غرب یعنی طبقه متوسط حاصل نوسازی و مدرنیزاسیون پیدایش این طبقه در عرصه های گوناگون سیاسی، اجتماعی تا بدان اندازه است که بیشتر اندیشمندان در زمینه های گوناگون آن را زمینه ساز شکل گیری جوامع نو و یکی از عناصر و پیش نیازهای بنیادی جامع دموکراتیک می دانند در مجموع طبقه متوسط جدید با محوریت روشنفکری شکل گرفته است، چون گفتمان روشنفکران، گفتمان دموکراسی است. بـدون شک تحقق‌ دموکراسی، از ویژگی های اصلی طبقه متوسط جدید در عصر پهلوی دوم بوده است. از سوی دیگرساختار نئوپاتریمونیال حکومتی به دلیل تعارض با توسعه سیاسی، واجد مشخصه هایی‌ بوده‌ که‌ تلاش های مزبور را نه تنها با چالش، بلکه ناکام ساخته است و ما در این پژوهش به دنبال این پاسخ به این پرسش هستیم که طبقه متوسط جدید چه نقشی در توسعه سیاسی در دوره پهلوی دوم داشته است؟ و بر اساس این فرضیه پی گیری شده است که خطاهای راهبردی محمدرضا پهلوی در رشد کمی طبقه متوسط جدید و عدم پاسخگویی به تقاضای کیفی و اساسی آنان و ائتلاف طبقه متوسط جدید با سنتی منجر به تزلزل در توسعه سیاسی شد و روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Factors of the Expansion of the New Middle Class in the Second Pahlavi Age and its Impact on the Formation of the Islamic Revolution of Iran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Fadaee Mehraban 1
  • Saeed Jahangiri 2

1 Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.

2 PhD in Political Science, Iran Issues, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The concept of the new middle class in Iran as a result of its connection with the West, that is, the result of the modernization and modernization of this class in various political, social fields, to the extent that most thinkers in various fields form the basis of the formation of new societies and one of the elements. And the basic prerequisites for a democratic democracy know that the whole new middle class is formed with an intellectual focus, because the discourse of the intellectuals is the discourse of democracy. Undoubtedly, the realization of democracy has been one of the main features of the new middle class in the Second Pahlavi era. On the other hand, the neo-patrimonial structure of government, due to its conflict with political development, has had characteristics that have not only challenged but also failed these efforts, and we seek to answer the question of what role does the new middle class play in Did political development in the second Pahlavi era? Based on the assumption that the strategic errors of Mohammad Reza Pahlavi in ​​quantitative growth of the new middle class and failure to meet their basic and qualitative demand and the coalition of the new middle class with the traditional led to shakiness in political development and the research method in this descriptive study. - It is analytical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Old middle class
  • new middle class
  • intellectual discourse
  • Islamic revolution
  • political development
آبراهامیان، یرواند (1388). ایران بین دو انقلاب، ترجمه کاظم فیروزمند و محسن مدیرشانه چی، تهران: نشر مرکز.
ازغندی،  علیرضا  (1386). نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران: نشر قومس.
بشیریه، حسین (۱۳۸۲). ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران، تهران: ناقد.
جنیدی، رضا و ملائی، مسعود (1398). «راهبردهای مبتنی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 3، شماره 8، صص 65-89.
چهرآزاد، سعید (1398). «وانموده های سیاستگذارانۀ پسا دفاع مقدس در حیطه روابط خارجی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 4، صص 127-144.
حسینی، حسین (1381). رهبری و انقلاب (نقش امام خمینی در انقلاب اسلامی ایران)، تهران: انتشارات عروج.
حسینی زاده، سیدمحمدعلی (1379). انقلاب اسلامی و چرایی و چگونگی رخداد آن، تهران: نشر معارف.
خدابخشی، لیلا؛ ازغندی، علیرضا و هرمیداس باوند، داوود (1398). «بررسی مقایسه‌ای راهبرد ایران و عربستان در بحران سوریه با تکیه بر نظریۀ نوواقع‌گرایی»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 3، صص 21-47.
دادلی، جرالد (1368). پیشگامان توسعه، سیدعلی اصغر هدایتی و علی یاسی تهران: سمت.
ذولفقاری، مهدی و دشتی، فرزانه (1397). «مؤلفه‌ها و ظرفیت‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی فرهنگی»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 2، صص 127-154.
شاعری‌، احمد‌ (۱۳۵۰‌). عصر همیشگی شاه و مردم، تهران: بی نا.
شیخی، الیاس (1382). رهیافتی نو در تبیین چرایی انقلاب اسلامی، اصفهان: نشر دادیار.
عیوضی، محمدرحیم (1385). جامعه شناسی اپوزیسیون در ایران، تهران: نشر قومس.
کاظمیان، مرتضی (1384). نظام سیاسی، بحران هژمونی و اقتدار، تهران: قصیده سرا.
فوران، جان (۱۳۷۳). مقاومت شکننده، ترجمه احمد تدین، تهران: رسا.
فوکو، میشل (1377). ایرانی‌ها چه رؤیایی در سر دارند؟، ترجمه حسین معصومی همدانی، تهران: هرمس.
مشیری، فرخ (1384). دولت و انقلاب اجتماعی در ایران، تهران: انتشارات قصیده سرا.
مقصودی،  مجتبی و  دیگران (1386). تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (1320-57)، تهران: نشرروزنه.
لک زایی، نجف (1391). تحولات سیاسی - اجتماعی ایران معاصر، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
Abrahamian, E (1992). "Strutural Causes of the Iranian Revolutinary", Middle East Research and Information Project Reports.
Avery, Peter (1996). "Balabcing Factor in Irano - Islamic Politics and Society" Middle East Journal, Vol 50, No 2, Spring.
Bill, James (1972). The Politics of Iran: Groups, Classes and Modernization Columbus, Merill.