فصلنامه راهبرد سیاسی

تحلیل و بررسی تهدیدات و فرصت های سیاسی- امنیتی مهاجران افغانستانی برای جمهوری اسلامی ایران

سید صالح موسوی؛ عباس کشاورز شکری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اسفند 1402

چکیده

  مهاجرت در دنیای امروز به مسئله ای جهانی تبدیل شده که توجه بسیاری از رشته های علمی را به خود جلب کرده است. مهاجرت اتباع دیگر به کشور مقصد تبعات زیادی برای کشور مذکور می تواند داشته باشد. با توجه به اینکه ...  بیشتر مهاجرت در دنیای امروز به مسئله ای جهانی تبدیل شده که توجه بسیاری از رشته های علمی را به خود جلب کرده است. مهاجرت اتباع دیگر به کشور مقصد تبعات زیادی برای کشور مذکور می تواند داشته باشد. با توجه به اینکه در سالهای گذشته شاهد مهاجرت موج زیادی از اتباع افغانستان در کشورمان بوده ایم و از سوی دیگر نیز این مهاجران تهدیدات و فرصت هایی برای کشورمان ایجاد کرده اند،بنابراین این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال است که تهدیدات و فرصت های سیاسی- امنیتی مهاجرت اتباع افغانستانی، برای جمهوری اسلامی ایران چگونه تحلیل می شود؟ یافته های تحقیق حاکی از پیامدهای منفی مانند افزایش قاچاق مواد مخدر و انسان، افزایش گروهها و عملیات تروریستی در کشور، تشتت ایدئولوژی و افزایش هرج و مرج در مناطق مرزی و دیگر نقاط کشور و نیز فرصت هایی مانند افزایش ظرفیت های دیپلماتیک و روابط سیاسی با افغانستان و دیگر کشورها و همچنین سازمان های منطقه ای و افزایش قدرت سیاسی و دیپلماتیک و در نتیجه افزایش قدرت کشورمان در منطقه می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات و جمع آوری داده ها نیز به شیوه کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفته است.

---

• مشاهده مقاله

بررسی و تحلیل فرهنگ سیاسی اساتید دانشگاه‌های دولتی مازندران

مرتضی علویان؛ غلامرضا ضابط پور کاری؛ سید صالح موسوی

دوره 7، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 9-27

چکیده

  شناخت نگرش سیاسی اساتید دانشگاه یکی از مسائل مهم برای برنامه‌ریزان سیاسی و اجتماعی و حتی اندیشمندانی است که دغدغه اصلاح امور کشور را دارند. نوشتار حاضر، با الهام از سنخ شناسی سیاسی آلموند و وربا در مورد ...  بیشتر شناخت نگرش سیاسی اساتید دانشگاه یکی از مسائل مهم برای برنامه‌ریزان سیاسی و اجتماعی و حتی اندیشمندانی است که دغدغه اصلاح امور کشور را دارند. نوشتار حاضر، با الهام از سنخ شناسی سیاسی آلموند و وربا در مورد فرهنگ سیاسی، فرهنگ سیاسی اساتید دانشگاه‌های دولتی استان مازندران را مورد بررسی قرار می‌دهد و از این رو، سوال اصلی پژوهش عبارتست از؛ نوع و میزان مشارکت اساتید دانشگاه‌های دولتی مازندران چگونه است؟ که برای این منظور از روش پیمایش و انتخاب نمونه‌های موردنظر، مطابق روش‌های علمی استفاده شده است که نتایج آن قابل تعمیم به کل اساتید دانشگاه‌های دولتی استان می‌باشد. بر اساس یافته‌های تحقیق که از 310 نمونه استخراج شده است، بُعد ادراکی فرهنگ سیاسی اساتید، در مقایسه با بُعد عاطفی و داوری از قوت بیش‌تری برخوردار است. از منظری دیگر یافته‌ها نشان می‌دهد که فرهنگ مشارکتی در مقیاس با فرهنگ تبعی و محدود از وسعت بیش‌تری برخوردار است و اساتید خواهان مشارکت فعال نه منفعل در مسائل سیاسی هستند. از این رو می‌طلبد که برنامه‌ریزان سیاسی و اجتماعی بستر را برای تحقق کرسی‌های آزاداندیشی فراهم کنند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 525.36 K

بررسی مقایسه‌ای شاخص‌های دموکراتیزاسیون در دولت‌های احمدی‌نژاد و روحانی

علیرضا سمیعی اصفهانی؛ محمد مجاهد زاده؛ مرضیه کرمی؛ مالک آوریده

دوره 7، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 29-55

چکیده

  هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای شاخص‌های تحکیم و تثبیت دموکراسی در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد و روحانی بر پایه نظریه نوسازی مارتین لیپست و لری دایموند است. آنچه در پژوهش حاضر مورد پرسش قرارگرفته ...  بیشتر هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای شاخص‌های تحکیم و تثبیت دموکراسی در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد و روحانی بر پایه نظریه نوسازی مارتین لیپست و لری دایموند است. آنچه در پژوهش حاضر مورد پرسش قرارگرفته است این است که دولت‌های جمهوری اسلامی ایران در فاصله سال‌های 1384 تا 1400 چه نقشی در تحکیم و تثبیت عناصر و شاخص‌های دموکراسی داشته‌اند؟ و تا چه حد توانسته‌اند شاخص-های دموکراتیزاسیون را عملیاتی و محقق سازند؟ برای دستیابی به نتیجه مطلوب و شایسته شاخص‌های کلیدی و مهمی مثل شهرنشینی، صنعتی شدن، آموزش عمومی، تورم، سرمایه‌گذاری خارجی، مسکن، اشتغال، احزاب و سازمان‌های غیردولتی در دوره مذکور گزینش و مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در برخی شاخص‌ها مانند، مقوله مسکن و ایجاد شغل دولت احمدی‌نژاد موفق‌تر بوده است؛ و در برخی دیگر مانند؛ جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تشکیل احزاب و تأسیس سازمان‌های غیردولتی دولت روحانی بهتر عمل کرده است و درزمینهٔ شاخص‌هایی همچون کنترل تورم، روند شهرنشینی، صنعتی شدن و آموزش عمومی اقدامات هر دو دولت به یکدیگر نزدیک بوده است. روش پژوهش، کیفی از نوع تبیین علی و اطلاعات و داده‌ها موردنیاز از طریق منابع استنادی و مجازی گردآوری‌شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 799.11 K

جایگاه دانش بشری در اداره نظام اسلامی با توجه به روش‌شناسی تشخیص مصادیق در فقه با تأکید بر آراء امام خمینی(ره)

هادی جلالی اصل

دوره 7، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 109-133

چکیده

  یکی از مسائل چالش‌برانگیز پس از انقلاب اسلامی، جایگاه دانش بشری و تخصص در اداره نظام اسلامی است؛ برخی مدیریت فقهی را در عرض مدیریت علمی دانسته و در مقابل برخی در نظر گرفتن مصالح جامعه و توجه به تجربه ...  بیشتر یکی از مسائل چالش‌برانگیز پس از انقلاب اسلامی، جایگاه دانش بشری و تخصص در اداره نظام اسلامی است؛ برخی مدیریت فقهی را در عرض مدیریت علمی دانسته و در مقابل برخی در نظر گرفتن مصالح جامعه و توجه به تجربه بشری را به منزله عرفی شدن دین در نظر گرفته و تجربه جمهوری اسلامی را نمونه عینی عرفی شدن حکومت تلقی می‌کنند. هدف این مقاله تبیین جایگاه تخصص در اداره نظام اسلامی بر أساس مبانی فقها مخصوصا امام خمینی(ره) بوده و مدعای این مقاله این است که با توجه به مبانی علما مخصوصا امام خمینی(ره) در رابطه با سنخ‌های مختلف مصادیق موضوعات احکام شرعی، مدیریت فقهی در عرض مدیریت علمی نبوده و مراجعه به عقل و تجربه بشری در اداره جامعه اسلامی، به معنای عرفی شدن دین نیز نیست بلکه ضرورت مرحله امتثال احکام شرعی است. برای اثبات این مدعا ابتدا با توصیف آراء اصولی علما در باب مرجع تشخیص مصداق، جایگاه دانش بشری را در این حوزه نشان داده؛ سپس با بررسی حوزه‌های تشخیص مصداق در اداره جامعه اسلامی به تحلیل لوازم این مبانی در اداره نظام اسلامی پرداخته‌ایم.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 584.34 K

تأثیرنقش فرهنگ استراتژیک برسیاست تسلیحاتی وامنیت ملی ایران

رشید رکابیان؛ سمانه طهماسبی

دوره 7، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 163-187

چکیده

  فرهنگ استراتژیک مجموعه‌ای از ارزشهای سیاسی و عقاید فرهنگی است که دیدگاه اعضای یک جامعه در مورد تهدیدات، امنیت ملی، جایگاه نظامیان به عنوان یک نهاد و استفاده از زور در روابط بین الملل را توضیح می‌دهد.ازدیدگاه ...  بیشتر فرهنگ استراتژیک مجموعه‌ای از ارزشهای سیاسی و عقاید فرهنگی است که دیدگاه اعضای یک جامعه در مورد تهدیدات، امنیت ملی، جایگاه نظامیان به عنوان یک نهاد و استفاده از زور در روابط بین الملل را توضیح می‌دهد.ازدیدگاه برخی از محققان روابط بین الملل فرهنگ استراتژیک بازتاب عمیقی برتصمیم‌گیری سیاست تسلیحاتی و امنیت ملی دولت‌ها دارد. براین اساس سیاست تسلیحاتی-امنیتی هر کشور،واکنشی به تهدیدهای برخاسته از محیط امنیتی وهدف‌های اساسی آن کشور است. براین اساس هردولتی محیط پیرامون امنیتی خود را در عرصه منطقه‌ای وجهانی تعریف نموده وتهدیدها را شناسایی می‌کند، تا برای مقابله با آن، برنامه‌ریزی کند. بنابراین درک و برداشت درست و منطقی از محیط امنیتی و تهدیدهای منطقه‌ای بیشترین تأثیر را برسیاست وراهبردتسلیحاتی هر دولت می گذارد.که جمهوری اسلامی ایران هم ازاین قاعده مستثنی نیست.بر این اساس سوال اصلی مقاله این است که فرهنگ استراتژیک ایران چه تاثیری بر سیاست تسلیحاتی و امنیت ملی این کشور داشته است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی این فرضیه را مطرح می کند که مؤلفه های متعددی برشکل دهی فرهنگ استراتژیک ایران مؤثرند و می‌توان گفت تجارب تاریخی ،آموزه‌های دینی- اسلامی وجغرافیا بیش از هر مؤلفه دیگری در شکل دهی به فرهنگ استراتژیک ایران اسلامی نقش داشته‌اند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 871.07 K

تحلیل عوامل کلیدی و پیشران های مؤثر بر وضعیت آینده منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس

رضا رحیمی؛ کیومرث یزدان پناه

دوره 7، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 231-260

چکیده

  منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس در دهه های گذشته آبستن تحولات فراوانی بوده است و میان بازیگران سیاسی فعال در این منطقه به ویژه کشورهای همسایه خلیج فارس دوره های فراوانی از تنش و درگیری فراوانی وجود داشته ...  بیشتر منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس در دهه های گذشته آبستن تحولات فراوانی بوده است و میان بازیگران سیاسی فعال در این منطقه به ویژه کشورهای همسایه خلیج فارس دوره های فراوانی از تنش و درگیری فراوانی وجود داشته است. اکنون و در سایه تحولات جدید منطقه زمزمه هایی مبنی بر کاهش تنش میان کشورهای منطقه به ویژه ایران و عربستان دیده می شود که می تواند در صورت عملیاتی شدن منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس را متأثر کرده و شرایط آینده منطقه را به لحاظ بسترهای همکاری اقتصادی، امنیتی، نظامی، فرهنگی و زیست محیطی بهبود بخشد. پژوهش بر این فرض استوار است که در صورت تحقق همگرایی مسالمت آمیز با تکیه بر اشتراکات و نیازی متقابل کشورها همانند نیازهای اقتصادی، نظامی، انرژی و زیست محیطی و... شرایط مطلوبی در سطح منطقه در حوزه های مختلف فراهم خواهد شد. هدف از این پژوهش تحلیل عوامل کلیدی و پیشران های مؤثر بر وضعیت آینده منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس است. پژوهش حاضر بر اساس روش تحقیق اکتشافی- کاربردی به نگارش درآمده و داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه با متخصصان تهیه شده است. نتایج پژوهش نشان داد عوامل مؤثر بر وضعیت آینده منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس به ترتیب شامل عواملی چون شرکای فرامنطقه ای، نفوذ قدرت های بزرگ، ایجاد بازار مشترک، همکاری دریایی، تجارت نفت و گاز، رقابت های تسلیحاتی، منازعات درون منطقه ای، مناسبات ارزی، تزانزیت کالا و ورود چین هستند و در صورت بهره برداری صحیح از  این عوامل کلیدی می توان به همگرایی ژئوپلیتیکی در منطقه دست یافت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.48 M

تحلیلی بر پیامدهای الگوی آمرانه با نگاه به اصلاحات نایب السلطنه عباس میرزا قاجار

فریده فرهمندزاده؛ سعید صادقی

دوره 7، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 261-282

چکیده

  همچون سایر اصلاحات عمودی، اصلاحات عباس میرزا نایب‌السلطنه رویکردی آمرانه داشت. این شیوه فوری و تنها راه شناخته شده در ساختار اتحادیه ایلی مبتنی بر تغلّب بود. در الگوی آمرانه متکی بر کیش شخصیت، کاریزمای ...  بیشتر همچون سایر اصلاحات عمودی، اصلاحات عباس میرزا نایب‌السلطنه رویکردی آمرانه داشت. این شیوه فوری و تنها راه شناخته شده در ساختار اتحادیه ایلی مبتنی بر تغلّب بود. در الگوی آمرانه متکی بر کیش شخصیت، کاریزمای فردی نقش مهمی داشت. بر اساس یافته‌های این مطالعه، عوارض ناشی از/منتج به چنین الگویی، پدیداری رویکردی متناقض و مانعی برای اصلاحات بود. تکیه بر کیش شخصیت تکیه بر سنت و در تضاد با ماهیت متکثر نوگرایی است. به دلیل تکرار این رویکرد، ارائه تعریف روشنی از الگوی آمرانه دوره فتحعلی شاه به عنوان نقطه عزیمت نوگرایی غربگرا، برای یافتن انگیزه‌ها و راهکارها ضروری است. کوشش در اثبات این ادعاست که عوارض ناشی از الگوی آمرانه شامل عدم اراده برای گذار از سنت‌های ناکارآمد، نبود رویکردی مدون بر این مبنا، و توسل به سنت برای گذار از آن، دستاوردهای اصلاحات را مخدوش کرد. درواقع فقدان بوروکراسی مستقل، متعهد و مستند، نه تنها به رویکرد صرفا نظامی و رقابتی دامن زد، بلکه با وابستگی به ابزار و اندیشه‌های سنتی در همان سنت‌ها محصور ماند. یک آسیب‌شناسی تاریخی برای ارائه الگویی کلی از موانع و دلایل، اولین قدم برای گذار از چنین پدیده‌ایی است و همچنین دانش مفیدی را برای گذار از وضعیت انقباضی حاصله فراهم می‌کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 461.51 K

الگوی جامعه پردازی نظام مردم سالاری دینی بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

سید محمدرضا محمودپناهی

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 9-32

چکیده

  با توجه به اهمیت ملت سازی و ضرورت تدوین الگوی ویژه جامعه سازی در نقشه راه پنج مرحله ای تمدن نوین اسلامی در این پژوهش الگوی جامعه پردازی در نظام مردمسالاری دینی بر اساس مفاد بیانیه گام دوم بررسی می شود. ...  بیشتر با توجه به اهمیت ملت سازی و ضرورت تدوین الگوی ویژه جامعه سازی در نقشه راه پنج مرحله ای تمدن نوین اسلامی در این پژوهش الگوی جامعه پردازی در نظام مردمسالاری دینی بر اساس مفاد بیانیه گام دوم بررسی می شود. پرسش اصلی این است که الگوی جامعه پردازی در بیانیه گام دوم چه شاخصه هایی دارد؟ این پژوهش در چارچوب نظریه نظام انقلابی و با ابزار کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی به جمع آوری و تحلیل داده ها می پردازد. بر اساس دستآوردهای این مقاله الگوی جامعه پردازی نظام مردم سالاری دینی در بیانیه گام دوم متفاوت از الگوی جامعه پردازی دولت- ملت غربی و در جهت الگوی جامعه پردازی ملت-امت اسلامی است، در این الگو از جامعه پردازی؛ پیشرفت همه جانبه جامعه بر پایه الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی آغاز و با تقویت همزمان هویت ملی و اسلامی؛ ارتقاء رفاه و پیشرفت اقتصادی، مبارزه با فساد و برقراری عدالت، دولت سازی کارآمد در چارچوب مردمسالاری دینی محقق می شود و با تعاملات منطقه ای و ایجاد اجماع امت اسلامی زمینه تاسیس تمدن نوین اسلامی را فراهم می آید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 759.73 K

حکمرانی جهانی، امپراطوری رسانه ای آغازی بر امپراطوری آمریکایی

مرتضی خادمی کوهی؛ محمدحسن دهقان؛ سید محمد ذوالفقاری؛ روح الله خادمی کوهی؛ مهدی راعی

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 59-73

چکیده

  علائم زیادی وجود دارد که نظم کنونی جهانی در حال تغییر است و نظم جدیدی بر جهان حاکم خواهد شد. آنچنان که در ادبیات روابط بین الملل زمزمه تکرار و رجعت به مفهوم امپراطوری به گوش می رسد. این نوشتار مفاهیم حکمرانی ...  بیشتر علائم زیادی وجود دارد که نظم کنونی جهانی در حال تغییر است و نظم جدیدی بر جهان حاکم خواهد شد. آنچنان که در ادبیات روابط بین الملل زمزمه تکرار و رجعت به مفهوم امپراطوری به گوش می رسد. این نوشتار مفاهیم حکمرانی جهانی، امپراطوری رسانه ای، امپراطوری آمریکایی، را با این فرض که بین این مفاهیم دارای نقاط اشتراک فراوانی وجود دارد را با تاکید بر جایگاه رسانه ها در شکل دهی به مفهوم امپراطوری آمریکایی، را با رویکردی توصیفی– تحلیلی به اختصار مورد بررسی قرار می دهد. یافته های این مطالعه نشان می دهد که رسانه های جمعی دارای ظرفیتی ویژه برای تغییرات بنیادین درباره زندگی اجتماعی افراد دارند که بسیار حائر اهمیت می باشد. همچنین قابلیت هنجار سازی و همگرایی افکار عمومی را بر سیاست های داخلی و بین المللی پیدا نموده اند. در عرصه حکمرانی اقتصادی نیز نقش رسانه ها بی بدیل است. لذا آمریکا با طرح مسائلی از قبیل حقوق بشر، عدالت و برابری و آزادی در رسانه های اجتماعی در سطح جهانی برای خویش یک هویت جدید در شمایل یک امپراطوری برای خویش می سازد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 719.33 K

فهم ریشه‌ها و علل آنومی سیاسی

اکبر ذوالفقاری

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 75-101

چکیده

  آنومی سیاسی به معنای بی‌ثباتی، بی‌تعادلی، بی‌هنجاری؛ بی‌قاعدگی، بی مقرراتی، ابهام سیاسی، و آشفتگی در نظم سیاسی است. هدف اصلی پژوهش، مطالعه ریشه‌های آنومی سیاسی در جوامع درحال‌توسعه است. روش پژوهش ...  بیشتر آنومی سیاسی به معنای بی‌ثباتی، بی‌تعادلی، بی‌هنجاری؛ بی‌قاعدگی، بی مقرراتی، ابهام سیاسی، و آشفتگی در نظم سیاسی است. هدف اصلی پژوهش، مطالعه ریشه‌های آنومی سیاسی در جوامع درحال‌توسعه است. روش پژوهش از نوع تاریخی-اسنادی است که محقق با مراجعه با مقالات، کتب، پژوهش ها و آثار علمی چاپی در پایگاه-ها و همچنین با رجوع به گذشته تاریخی پدیده( آنومی سیاسی) در پی پاسخ به هدف تحقیق است. مدل نظری پژوهش، پارادایم ساختارگرایی - کارکردگرایی (دورکیم، مرتن، پارسنونز و گیدنز) است. نتایج نشان می‌دهد نظریه ساختارگرایی-کارکردگرایی؛ ریشه‌های آنومی سیاسی به ساختار اجتماعی و کارکرد اجزای سیستم در گذار از جامعه سنتی به مدرن نسبت می‌دهد. تغییراتی سریع؛ ناگهانی و شتابان سبب‌ساز؛ آنومی سیاسی است. از این منظر، عدم تعادل نظام سیاسی، کاهش اقتدار نظام فرهنگی(نماد و منزلت جمعی)، کژکارکردی نظام، بی‌هویتی، بیگانگی، احساس انزجار و بحران عاطفی انسان‌های مدرن، و نابودی سنت‌های اجتماعی از ریشه‌های آنومی سیاسی است. کانون تمایز متفکران آنومی سیاسی در واحد تحلیل است، به‌ گونه ای ‌که، دورکیم و مرتن نگاهی خرد-میانه به آنومی سیاسی دارند، اما پارسونز و گیدنز با نگاهی میانه-کلان، به این مسئله می پردازند. کانون مشترک این متفکران پیرامون آنومی سیاسی، به جریان نوسازی (چندگانه) بر می‌گردد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 831.2 K

تحلیل ساختارهای جامعه‌ی ایران؛ در دوران معاصر

سید سیاوش موسوی رکعتی

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1402

چکیده

  پژوهش مزبور یک پژوهش کمی است که با روش پیمایش انجام شده است. در این پژوهش، هدف آن بود تا با رتبه‌بندی ساختارهای مختلف جامعه‌ی ایران، و رتبه‌بندی شاخص‌های آن‌ها، اولویت هر کدام را در میزان توسعه‌نیافتگی ...  بیشتر پژوهش مزبور یک پژوهش کمی است که با روش پیمایش انجام شده است. در این پژوهش، هدف آن بود تا با رتبه‌بندی ساختارهای مختلف جامعه‌ی ایران، و رتبه‌بندی شاخص‌های آن‌ها، اولویت هر کدام را در میزان توسعه‌نیافتگی جامعه‌ی ایران نشان دهیم؛ که نتایج ذیل حاصل آمد: مقایسه‌ی میانگین رتبه‌ها بر اساس آزمون فریدمن نشان می‌دهد که مهم‌ترین شاخص‌های توسعه نیافتگی از نظر افراد مورد مطالعه، به ترتیب ساختار اجتماعی89/5، ساختار فرهنگی06/5، ساختار جغرافیایی27/3، ساختار اقتصادی09/3، ساختار حقوقی29/2 و ساختار سیاسی40/1 می‌باشد. همچنین در بین شاخص های ساختار اجتماعی به ترتیب پارتی‌بازی و رانت خواری83/7، فردگرایی31/6، سنتی و محافظه‌کار بودن26/6،انتقادناپذیری18/6، بی‌تفاوت بودن14/6، در بین شاخص‌های ساختار فرهنگی به ترتیب قوم‌گرا بودن افراد 96/6، دروغگو، حسود، ریاکار و متملق بودن 64/6، بیگانگی با تاریخ 33/6، در بین شاخص های ساختار جغرافیایی به ترتیب تحریم‌های خارجی02/4،دخالت بیگانه‌گان64/3،موقعیت استراتژیک52/3، حملات بیگانه‌گان49/3، در بین شاخص‌های ساختار اقتصادی به ترتیب عدم رشد فن‌آوری و پیشرفت صنعتی18/5، عدم تحصیلات عمومی رایگان99/4، عدم درآمد کافی34/4، عدم رشد اقتصادی57/3، را در میزان توسعه‌نیافتگی جامعه ایران ایفاء نموده اند.

---

• مشاهده مقاله

بررسی تاثیر شکافهای اجتماعی بر میزان مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (با تاکید بر نظریه بحران مشارکت سیاسی)

نیما شب افروز

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1402

چکیده

  شکاف و نابرابری‌های اجتماعی یکی از مسائل مهم بسیاری از جوامع امروزی است که کشور ایران نیز امروزه با شرایط جدید اقتصادی و سیاسی و عدم مدیریت کارآمد با این مسئله پیش از هر زمان دیگری روبروست. مشارکت سیاسی ...  بیشتر شکاف و نابرابری‌های اجتماعی یکی از مسائل مهم بسیاری از جوامع امروزی است که کشور ایران نیز امروزه با شرایط جدید اقتصادی و سیاسی و عدم مدیریت کارآمد با این مسئله پیش از هر زمان دیگری روبروست. مشارکت سیاسی بیان کننده چگونگی بهره‌برداری شهروندان دارای نگرش‌های مشارکتی مختلف از فرصتهایی است که نظام سیاسی و نهادهای اجتماعی در اختیار آنها قرار می‌دهند. شهروندانی که اطلاعات خوبی دارند(آگاهی سیاسی،احساس اثربخشی، تعهد مدنی)،برای مشارکت در امور سیاسی مستعدترند. چه رابطه‌ای بین شکاف‌های اجتماعی و مشارکت سیاسی وجود دارد؟اساسی‌ترین جهت‌گیری‌ها به مشارکت سیاسی از جانب شهروندان به رفتار سیاسی دولتمردان مربوط می‌گردد.علاقه به سیاست و رفتار مشارکتی فعال و خودجوش از سوی شهروندان، داشتن رابطه مثبت با مشارکت سیاسی که سایر نگرش‌های سیاسی بر آن بنا شده‌اند.از جمله این نگرش‌ها،اثربخشی سیاسی و اعتماد سیاسی است. آن جوامعی که در ایجاد یک حکومت پایدار و موثر ناکارآمدند،در ایجاد اعتماد متقابل میان شهروندان،نیز کارایی ندارند. سئوال اصلی پژوهش این است که گسترش و متراکم شدن شکاف‌های اجتماعی، چه تأثیری بر میزان مشارکت سیاسی و رفتار انتخاباتی جمهوری اسلامی ایران خواهد گذاشت؟روش تحقیق این پژوهش توصیفی–تحلیلی و جمع‌آوری داده‌ها به شکل اسنادی و کتابخانه‌ای می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

تحلیل نشانه‌شناختی قدرت در روایات ‌امامان شیعه‌(ع)

حمداله اکوانی؛ سید داوود موسوی؛ علی باقری دولت آبادی

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 9-29

چکیده

  قدرت از جمله مفاهیمی است که تاکنون از منظرهای مختلف تعریف شده است. تقسیم قدرت به گونه‌های مختلف سخت، نرم، هوشمند و... حاکی از گستردگی دیدگاه‌ها در مورد این مفهوم است. بحث از قدرت، منابع و شیوه‌های اعمال ...  بیشتر قدرت از جمله مفاهیمی است که تاکنون از منظرهای مختلف تعریف شده است. تقسیم قدرت به گونه‌های مختلف سخت، نرم، هوشمند و... حاکی از گستردگی دیدگاه‌ها در مورد این مفهوم است. بحث از قدرت، منابع و شیوه‌های اعمال آن همراستا با اندیشه های غربی در مطالعات اسلامی نیز مطرح بوده است. سؤال اصلی مقاله این است که قدرت اشاره‌شده در روایات امامان ‌شیعه(ع) چه نوع قدرتی است؟ فرضیه مقاله این است که در روایات امامان ‌شیعه(ع) منظومه‌ای از نشانه‌ها قابل استنتاج است که ما را به سوی مفهوم قدرت‌متعالی رهنمون‌می‌سازد. برای پاسخ به سوال فوق از روش نشانه‌شناسی استفاده گردید و هدف مقاله شناسایی نشانه‌های قدرت در روایات‌شیعه است. یافته‌های پژوهش نشان‌داد که منبع قدرت، صاحبان‌قدرت، هدف قدرت و شیوه‌های اعمال قدرت با گونه‌های مرسوم قدرت در نظریه‌های سیاسی که موسوم به سخت، نرم و شبکه‌ای است متفاوت است. دلالت معنایی روایات‌شیعه نشان می‌دهد که قدرت کالایی نیست که به تملک انسان‌ها درآید، هدف اعمال قدرت نیز سلطه انسان بر انسان نیست و قدرت مشروع نیز نه با اجبار بلکه از سر رضایت است. افزون بر این، قدرت الزاما معادل قدرت رسمی و نهادی نیست و طیفی از روش‌ها چون سکوت، تقیه، دوستی و مردم‌داری قدرتی تولید می‌کنند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 658.31 K

بررسی مقایسه ای مفهوم و جایگاه «حاکمیت» در سامانه نظری ابن خلدون و نوربرت الیاس

علیرضا سمیعی اصفهانی؛ نرجس شیری

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 49-71

چکیده

   «حاکمیت»، در زمره مفاهیمی است که همواره در مرکز بحث و تحلیل و اندیشه­ ورزی مکاتب، متفکرین و نظریه­ پردازان علوم اجتماعی قرار داشته است. هدف پژوهش پیش رو، بررسی آراء و اندیشه­های دو متفکر ...  بیشتر  «حاکمیت»، در زمره مفاهیمی است که همواره در مرکز بحث و تحلیل و اندیشه­ ورزی مکاتب، متفکرین و نظریه­ پردازان علوم اجتماعی قرار داشته است. هدف پژوهش پیش رو، بررسی آراء و اندیشه­های دو متفکر بزرگ جامعه­ شناسی از دو سنت نظری اسلامی و غربی یعنی ابن خلدون و نوربرت الیاس، در خصوص پیدایش، پایایی و فروپاشی حاکمیت تمدن­ها است که مضامین نظری و یافته­ های کاربردی ارزشمندی در اختیار علاقه­ مندان این حوزه نظری و مفهومی قرار می‌دهد. از این رو پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که «حاکمیت» از حیث مفهومی و عملکردی چه شَان و جایگاهی در اندیشه ابن­ خلدون و نوربرت الیاس دارد؟ جهت پاسخگویی به پرسش فوق تلاش می­گردد با اتکاء به روش مقایسه­ ای، وجوه تمایز و تشابه این مفهوم در سامانه نظری این دو متفکر شناسایی و دستاوردهای کاربردی آن عرضه گردد. یافته­ های پژوهش نشان می­ دهد که هر دو اندیشمند از منظر جامعه­ شناسی تاریخی، رویکردی «تکوینی» به پدیده­ ها و تحولات اجتماعی از جمله امر «حاکمیت» و دگردیسی آن دارند و هر دو بر یک قاعده عمومی در مورد حاکمیت پای می­ فشارند و آن این است که وقتی قلمرو حاکمیتی تا حد زیادی گسترش یافت، به فعال شدن نیروهای گریز از مرکز منجر می­ شود و آنگاه زمانه زوال و فروپاشی آن حاکمیت آغاز می­گردد. پژوهش از نوع مطالعات بنیادی نظری، روش تحلیل آن، روش مقایسه­ ای و با بهره­ گیری از منابع کتابخانه­ ای (کتب و مقالات تخصصی) انجام گرفته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 474.43 K

تبیین موضع گیری نظامی ایران پس از جنگ جهانی دوم (1325تا 1326ه.ش) بر اساس نظریه ی رئالیسم تدافعی

فریبا ترجمان؛ فاطمه نصرالهی

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 73-95

چکیده

  در پدیده جنگ و ناامنی مسائل امنیتی به ویژه مرزها اهمیت ویژه‌ای می‌یابند. این مسأله در ایران بعد از جنگ جهانی دوم که با اشغال نیروهای متفقین و توجه آمریکا به مسائل امنیتی خود روبرو شد صدق می کند اهمیت ...  بیشتر در پدیده جنگ و ناامنی مسائل امنیتی به ویژه مرزها اهمیت ویژه‌ای می‌یابند. این مسأله در ایران بعد از جنگ جهانی دوم که با اشغال نیروهای متفقین و توجه آمریکا به مسائل امنیتی خود روبرو شد صدق می کند اهمیت توجه به مرزها در برهه زمانی 1325 تا 1326ه.ش تا جایی بود که در قالب دستورالعملی از جانب وزارت کشور دولت پهلوی نظارت بر مسائل مرزی در دستور کار قرار گرفت. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با استفاده از چهارچوب نظری رئالیسم تدافعی و بررسی اسناد آرشیوی در این سالها به تبیین موضع گیری نظامی ایران پس از جنگ جهانی دوم در فاصله‌ی سالهای(1325تا 1326) بپردازد. انتخاب این بازه زمانی به دلیل توجه ویژه دولت ایران به مسائل امنیتی مرزها تحت تاثیر فعالیت و عضوگیری حزب توده در مناطق مرزی کشور و سیاست سدنفوذ امریکا بود. نتایج بررسی ها نشان می‌دهد دولت ایران با توجه به رویکرد تدافعی سعی در حفظ خود در شرایط نظام آنارشیک را داشت و در این برهه از تاریخ استحکام‌بخشی مرزبانی‌ها در راستای حفاظت از سرحدات مملکت، افزایش قدرت نسبی، جلوگیری از اقدامات سوء دولت‌های همسایه ایران و حفظ بقا بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 572.21 K

ریشه ها و علل خشونت سیاسی در خاورمیانه

اکبر ذوالفقاری؛ طاها عشایری

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 125-153

چکیده

  پژوهش حاضر قصد دارد با اتکا به دیدگاه نظری هانتینگتون(نظریه نوسازی) و رویکرد نظری رابرت گر(محرومیت نسبی)، ریشه ها و علل خشونت سیاسی در خاورمیانه را تحلیل کند. سوال اصلی پژوهش این است که، چه عواملی به وقوع ...  بیشتر پژوهش حاضر قصد دارد با اتکا به دیدگاه نظری هانتینگتون(نظریه نوسازی) و رویکرد نظری رابرت گر(محرومیت نسبی)، ریشه ها و علل خشونت سیاسی در خاورمیانه را تحلیل کند. سوال اصلی پژوهش این است که، چه عواملی به وقوع خشونت های سیاسی در خاورمیانه دامن می زنند؟ روش پژوهش از نوع تاریخی-اسنادی است که محقق با مراجعه با مقالات، کتب، پژوهش ها و آثار علمی چاپی در پایگاه‌ها و همچنین با رجوع به گذشته تاریخی پدیده( خشونت سیاسی) در پی پاسخ به هدف تحقیق است. بر این اساس؛ نتایج تحقیق نشان می‌دهد خشونت های سیاسی خاورمیانه زاییده نوسازی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. این کشورها، هنگام انتقال از الگوهای سنتی و کهن به الگوهای نوین؛ تغییراتی را در بطن جامعه پذیرفته اند، اما، با پذیرش این تغییرات؛ که در اثر صنعتی شدن، تحرک، آگاهی و نوسازی روانی بوجود آمده است؛ اقتدارهای کهن فرو ریخته، و چالش های جدید سیاسی، اجتماعی و امنیتی از جمله خشونت های سیاسی بوجود آمده است. بنابراین؛ خشونت های سیاسی خاورمیانه زاییده مقاومت و محافظه‌کاری شیران عرصه قدرت؛ و تلاش و تکاپوی روباهان عرصه جامعه مدنی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 658.36 K

آسیب شناسی بازیگران غیردولتی؛ خشونت گرایی، زمینه ها و راهکار ها

کمیل نادری مهدی؛ سمیه قنبری

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 155-179

چکیده

  سازمان‌های غیردولتی یا سازمان‌های مردم نهاد «NGO» به عنوان‌ سازمان‌های مستقل از دولت، غیر‌انتفاعی و اعضا خودجوش و مردمی امروزه سهم مهمی در ایفای نقش در حوزه‌های مختلف حقوقی، سیاسی، اقتصادی، ...  بیشتر سازمان‌های غیردولتی یا سازمان‌های مردم نهاد «NGO» به عنوان‌ سازمان‌های مستقل از دولت، غیر‌انتفاعی و اعضا خودجوش و مردمی امروزه سهم مهمی در ایفای نقش در حوزه‌های مختلف حقوقی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و ... دارند به طوری که این نهادها اجزاء اصلی جامعه مدنی را تشکیل داده و ابزارهایی برای تقویت موقعیت ضعیف مردم در برابر نهادهای قدرتمند دولتی محسوب می شوند. به رغم این اهمیت، سازمان های غیر‌دولتی در برخی جوامع یا اساساً شکل نمی‌گیرند یا در صورت تشکیل، در انجام وظایف و اثرگذاری خویش چندان کارآمد نیستند و در برخی موارد ضرر‌ها و آسیب‌های عمده‌ای به دنبال دارند، تا جایی‌که در برخی موارد از دایره تعریف مذکور خارج می‌شوند. این مقاله به روش توصیفی – تحلیلی یکی از مهم‌ترین آسیب‌های بازیگران غیر دولتی یعنی خشونت‌گرایی را مورد بررسی قرار می‌دهد، بدین صورت که ابتدا به معرفی و علل شکل‌گیری دو مورد از مهم‌ترین سازمان‌های خشونت‌گرا یعنی سازمان‌های ایدئولوژی محور نظیر القاعده و سازمان‌های چریکی مارکسیستی نظیر مجاهدین خلق ایران پرداخته و سپس راهکار‌هایی برای جلوگیری از خشونت‌گرایی در این سازمان‌ها و همچنین جلوگیری از وارد کردن صدمه به جامعه توسط این سازمان‌ها ارائه می‌دهد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 817.02 K

روحانیت و کنشگری آن در مبارزات انقلاب اسلامی: تحلیل محتوای مکاتبات امام خمینی(ره) (1340-1350)

یونس کجوری گشنیانی؛ علی باقری دولت آبادی؛ ابوذر فتاحی زاده؛ جاسب نیکفر

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 7-34

چکیده

  در پیروزی انقلاب اسلامی اقشار و گروههای مختلف ایفای نقش کردند. سوال اصلی پژوهش این است که واکنش روحانیت به مهمترین تحولات سیاسی دهه 1340 چه بود و چه مناسباتی بین امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب با روحانیت ...  بیشتر در پیروزی انقلاب اسلامی اقشار و گروههای مختلف ایفای نقش کردند. سوال اصلی پژوهش این است که واکنش روحانیت به مهمترین تحولات سیاسی دهه 1340 چه بود و چه مناسباتی بین امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب با روحانیت در این دهه برقراربود؟ فرضیه مقاله این است که نیمه اول دهه 1340 کنشگری فعالانه روحانیت در عرصه سیاسی کشور را شاهد هستیم و در نیمه دوم از شدت واکنش آنها نسبت به رویدادهای سیاسی کاسته می شود. برای پاسخ به سوال اصلی پژوهش از روش ترکیبی کمّی-کیفی استفاده شده است. در روش کمّی تمامی مکاتبات امام خمینی(ره) بین سال های 1340 تا 1350 به صورت آماری برحسب مخاطب، تاریخ و محتوا تنظیم گردید و در گام بعدی این مکاتبات با روش تحلیل محتوای کیفی از نوع هدفمند مورد واکاوی قرارگرفت. یافته های پژوهش ضمن تایید فرضیه اصلی نشان دادند در نیمه دوم دهه 1340 امام خمینی(ره) نسبت به انفعال روحانیت نگران گردیده و سرگرم شدن آنها به امور آموزشی و یا مسائل کم اهمیت را یک آسیب برای نهضت تلقی می‌نمایند. اظهارنظرهای امام خمینی(ره) تایید می‌کنند که روحانیت به صورت یکدست و منسجم با انقلاب همراهی نکرده و اقدامات برخی از آنها در این دهه برای نهضت آسیب‌زا بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 686.31 K

مختصات اسلام سیاسی در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه ای(مدظله العالی)

رحمت عباس تبارمقری؛ عباداله اختری

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 53-85

چکیده

  اسلام سیاسی مدلی مفهومی است که با جامعه نگری به دین اسلام و در پیوند عمیق بین دین و سیاست شکل می‌گیرد و به مسئله دین نگاه تک‌بعدی ندارد بلکه در آن امور دنیوی هم ملاک قرار می گیرد. مدل اسلام سیاسی برای حکومت ...  بیشتر اسلام سیاسی مدلی مفهومی است که با جامعه نگری به دین اسلام و در پیوند عمیق بین دین و سیاست شکل می‌گیرد و به مسئله دین نگاه تک‌بعدی ندارد بلکه در آن امور دنیوی هم ملاک قرار می گیرد. مدل اسلام سیاسی برای حکومت هایی به کار برده می شود که به دنبال ایجاد حکومتی بر مبنای اصول اسلامی هستند. ضرورت و هدف از این نوشتار، معرفی مدل مفهومی و همچنین شناخت مختصات اسلام سیاسی با توجه به اندیشه های سیاسی آیت الله خامنه ای(مدظله العالی) است. پژوهش موجود داده های لازم را از طریق مطالعه کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل بیانات و نوشتار آیت الله خامنه ای(مدظله العالی) استخراج می کند. در این پژوهش از روش نظری با ماهیت داده های کیفی به مطالعه متون پرداخته و با برگزیدن گزاره های مختلف به جمع بندی مطالب می‌پردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اسلام سیاسی به دنبال هویت بخشی به مفاهیمی چون آزادی، برابری، مردم سالاری دینی، عدالت، وحدت، امنیت، رفاه و معنویت است و معتقد به تشکیل دولت مدرن بر اساس اسلام است که به ارائه الگوی توسعه پایدار و همه جانبه می پردازد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 835.9 K

نقش شبکه های اجتماعی در تضعیف سرمایه اجتماعی

محمد باوندپوری؛ علی آراسته؛ احسان محمدی منیع

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 35-64

چکیده

  از جمله مؤلفه‌های مهم در دنیای امروز که از نقش و اهمیت زیادی در تقویت و ارتقاء قدرت اجتماعی و حفظ انسجام و همبستگی جوامع برخوردار است سرمایه اجتماعی می‌باشد. به نحوی که جامعه‌ای که فاقد سرمایه‌اجتماعی ...  بیشتر از جمله مؤلفه‌های مهم در دنیای امروز که از نقش و اهمیت زیادی در تقویت و ارتقاء قدرت اجتماعی و حفظ انسجام و همبستگی جوامع برخوردار است سرمایه اجتماعی می‌باشد. به نحوی که جامعه‌ای که فاقد سرمایه‌اجتماعی کافی باشد، سایر سرمایه‌های آن ابتر و تلف می‌شوند. با این حال امروزه عوامل مختلفی در توسعه یا تضعیف سرمایه اجتماعی نقش دارند. یکی از این عوامل به شبکه‌های اجتماعی برمی‌گردد. در حقیقت شبکه‌های اجتماعی در عصر حاضر به دلیل دسترسی آسان به مخاطبین نقش مهمی در عرصه تحولات اجتماعی بر عهده دارند. یکی از ابعادی که این شبکه‌های اجتماعی می‌توانند درآن تاثیرگذار باشند، مبحث سرمایه اجتماعی و چگونگی تضعیف و یا رشد آن می‌باشد. موضوعی که در این پژوهش قرار است مورد کنکاش قرار گیرد.براین اساس نقش شبکه‌های اجتماعی در تضعیف سرمایه اجتماعی، سوال اصلی این پژوهش می‌باشد که سعی می‌شود تا با استفاده از منابع معتبر علمی به این موضوع پرداخته شود. اما یافته‌های اولیه پژوهش حکایت از آن دارد که شبکه‌های اجتماعی، با توجه به موقعیت‌شان در میان کاربران و تسهیل ارتباط در میان آنها، می‌توانند ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ دارای ﻇﺮﻓﯿﺖ‌ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ سرمایه اجتماعی هستند، عاملی برای ﺗﻀﻌﯿﻒ سرمایه اجتماعی نیز باشند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 821.51 K

تحلیلی برسیاستگذاری عمومی در قالب اجرای برنامه های توسعه اقتصادی در دوره پهلوی دوم

حسن عزیزی

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 65-92

چکیده

  در زمان پهلوی دوم، درقالب اجرای برخی از برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی، صنعتی و عمرانی در راستای توسعه ورشد کشوربه عنوان اقدامات و سیاستگذاری های عمومی در دستور کاردولت قرارگرفت. هدف این برنامه ها ...  بیشتر در زمان پهلوی دوم، درقالب اجرای برخی از برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی، صنعتی و عمرانی در راستای توسعه ورشد کشوربه عنوان اقدامات و سیاستگذاری های عمومی در دستور کاردولت قرارگرفت. هدف این برنامه ها ایجاد زیرساخت های لازم درحوزه های اقتصادی، صنعتی، کشاورزی، ارتباطات و خدمات عمومی بوده است. درعرصه سیاستگذاری عمومی، تصمیمات غیر منطقی و اقدامات خودسرانه محمدرضاشاه، به جزپراکندگی، ناکارآمدی و آسیب پذیری بیشتردولت دستاورد دیگری نداشت. ازاین روتوسعه اقتصادی و عمرانی کشوردر شرایطی حاصل می شد که، دولت پهلوی در راستای تحکیم اقتدارپایه های حکومت خود گام برمی داشت. این پژوهش برآن است، با عنایت به ویژگی جامعه سیاسی ایران، نوعی از سلطه فردی وحاکمیتی را برفرآیند سیاستگذاری عمومی کشور ترسیم نماید. تحلیل و بازبینی مجدد این برنامه ها روشن می کند که، اقدامات حاکمیت، نارضایتی عمومی و پیامدهای منفی به همراه داشته است. پژوهش حاضربا بهره گیری ازرویکرد اسنادی و مطالعات کتابخانه ای، داده های مورد نیازرا فراهم و پس از تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده ازراهبرد توصیفی- تحلیلی به پژوهش می پردازد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 750.75 K

تأثیر طبقه متوسط بر رقابت‌های سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (موردمطالعه: 1392-1376)

علی جان مرادی جو

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 205-232

چکیده

  انقلاب اسلامی ایران با هر تحلیلی که در مورد وقوع آن عرضه شده است، باعث تغییرات وسیعی در جامعه ایران شد. این تغییرات در ساختار طبقاتی جامعه نیز مؤثر واقع‌شده و دگرگونی‌هایی در آن به وجود آورد. به‌طوری‌که ...  بیشتر انقلاب اسلامی ایران با هر تحلیلی که در مورد وقوع آن عرضه شده است، باعث تغییرات وسیعی در جامعه ایران شد. این تغییرات در ساختار طبقاتی جامعه نیز مؤثر واقع‌شده و دگرگونی‌هایی در آن به وجود آورد. به‌طوری‌که با وجود مشارکت اقشار طبقه متوسط اعم از سنتی و جدید در فرآیند پیروزی انقلاب اسلامی؛ ولی تدریج با گذر زمان اقشار طبقه متوسط سنتی در رقابت با اقشار طبقه متوسط جدید تأثیرگذاری بیشتری بر فرآیند تصمیم‌گیری سیاسی و تسلط بر سرمایه‌ها و منابع اقتصادی و سیاسی دست پیدا کردند. نوشتار حاضر با هدف تبیین چگونگی و چرایی تأثیر طبقه متوسط سنتی و جدید بر رقابت‌های سیاسی دوره جمهوری اسلامی ایران ویژه در دهه 1370 و دهه 1380 به رشته تحریر درآمده است. به لحاظ روش‌شناسی از نوع مطالعه توصیفی- تحلیلی می‌باشد که برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده شده است. درمجموع نتایج تحقیق نشان می‌دهد که با وجود شکل‌گیری و رشد طبقه متوسط سنتی و جدید در دوره سازندگی، ولی در دوره اصلاحات شاهد اوج کنش سیاسی طبقه متوسط جدید و در دوره اصول‌گرایی، شاهد اوج کنش سیاسی طبقه متوسط سنتی در رقابت‌های سیاسی هستیم.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 929.89 K

شناسایی، کمی‌سازی و الویت‌بندی ابعاد و مولفه‌های مدیریت جهادی در سطح نیروهای مسلح (مورد مطالعه: دانشگاه دافوس آجا)

علیرضا اکبری سماکوش؛ محمدرضا باقرزاده؛ اسداله مهرآرا؛ محمد سلمان تبار

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1401

چکیده

  پژوهش حاضر با هدف شناسایی، کمی‌سازی و الویت‌بندی ابعاد و مولفه‌های مدیریت جهادی از طریق روش تحقیق مدل آمیخته اکتشافی انجام شد. جامعۀ آماری در بخش کیفی، شامل خبرگانی مرکب از استادان، مدیران، فرماندهان، ...  بیشتر پژوهش حاضر با هدف شناسایی، کمی‌سازی و الویت‌بندی ابعاد و مولفه‌های مدیریت جهادی از طریق روش تحقیق مدل آمیخته اکتشافی انجام شد. جامعۀ آماری در بخش کیفی، شامل خبرگانی مرکب از استادان، مدیران، فرماندهان، مسئولان ارشد دافوس ارتش جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه‌ دفاع ملی تهران و مالک اشتر فریدونکنار، در بخش کمی اعضاء هیئت علمی، دانشجویان، مدیران و کارکنان دانشگاه دافوس اجا بتعداد 350 نفر و در بخش الویت‌بندی، خبرگان بخش کیفی و اعضاء هیئت علمی دانشگاه دافوس اجا بودند. در بخش کیفی از روش نمونه‌گیری هدفمند، تعداد 20 نفر، در بخش کمی با روش طبقه‌ای نسبی براساس فرمول کوکران، تعداد 183 نفر و در بخش اولویت‌بندی، تعداد 35 نفر با روش هدفمند، انتخاب شدند. داده‌ها در بخش کیفی از طریق تکنیک دلفی، در بخش کمی از طریق مدلسازی معادلات ساختاری با پرسشنامه 104 گویه‌ای و در بخش اولویت‌بندی، از طریق تحلیل سلسله مراتبی، استخراج و با استفاده از نرم افزارهای SPSS، Smart PLS تجزیه و تحلیل شد. روایی و پایایی در مراحل کیفی و کمی، مورد تائید قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد، مدل نهایی دارای 4 بعد (رفتار رهبری، رفتار پیرو، زمینه‌ای و ساختاری) و 22 مولفه بوده‌ که بعد رفتار رهبری و مولفه ولایتمحوری، اهمیت بیشتری داشته اند.

---

• مشاهده مقاله

مؤلفه های سیاسی حاکم اسلامی در سوره مائده

علی سعیدی

دوره 6، شماره 3 ، آبان 1401، ، صفحه 51-70

چکیده

  سوره مائده که به نام های عقود و المنقدها نیز خوانده می شود، در ترتیب فعلی قرآن، پنجمین سوره قرآن کریم است. این سوره دارای ۱۲۰ آیه، دو هزار و هشتصد و چهار(۲۸۰۶) کلمه و یازده هزار و هفتصد و سی سه (۱۱۷۳۳) حرف ...  بیشتر سوره مائده که به نام های عقود و المنقدها نیز خوانده می شود، در ترتیب فعلی قرآن، پنجمین سوره قرآن کریم است. این سوره دارای ۱۲۰ آیه، دو هزار و هشتصد و چهار(۲۸۰۶) کلمه و یازده هزار و هفتصد و سی سه (۱۱۷۳۳) حرف است و بجز آیه سوم آن که در حجه الوداع نازل شده، باقی آیات در مدینه نازل شده است. هدف این پژوهش، مؤلفه های سیاسی حاکمان اسلامی در سوره مائده می باشد. حاکمان اسلامی همان عاملان قدرت می باشند که از توانایی و تأثیرگذاری یا نفوذ بر دیگران برخوردار بوده، می توانند اراده خود را بر آنان تحمیل نمایند. چنین افرادی اگر در زندگی سیاسی – اجتماعی در نظر گرفته شوند، در جایگاه حاکم قرار گرفته، اعمال قدرت می کنند. و مهم ترین سؤالی که در این پژوهش باید پاسخ داده شود این است که عامل قدرت یا حاکم اسلامی از دیدگاه سوره مائده کیست و باید به چه ویژگی هایی آراسته باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 780.95 K

افول هژمونی آمریکا از دیدگاه متفکرین غربی با تأکید بر نظریات فوکویاما و هانتینگتون

هادی مراد پیری؛ داود رمضانی تکلیمی

دوره 6، شماره 3 ، آبان 1401، ، صفحه 71-93

چکیده

  افول در آمریکا از زمانی آغاز شد که این کشور با برهم زدن موازنه قدرت در جهان و از بین بردن نظام دوقطبی به دنبال تأمین منافع ملی آمریکا در نظام تکقطبی برآمد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سئوال است که آیا ...  بیشتر افول در آمریکا از زمانی آغاز شد که این کشور با برهم زدن موازنه قدرت در جهان و از بین بردن نظام دوقطبی به دنبال تأمین منافع ملی آمریکا در نظام تکقطبی برآمد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سئوال است که آیا در هژمونی آمریکایی افول روی داده و اینکه این افول چه ویژگی‌هایی دارد تا به درستی مورد شناسایی قرار گیرد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخگویی به این سئوالات است که اولاً معنا و ماهیت دقیق افول هژمونی آمریکا چیست و این افول چرا و چگونه اتفاق افتاده است؟ و ثانیاً نظام جهانی در پرتو افول هژمونی آمریکا به چه وضعیتی دچار خواهد شد؟ فرضیه اصلی این پژوهش این است که افول آمریکا از زمان فروپاشی شوروی آغاز گردید و نظام جهانی به سرعت در سراشیبی تغییر وضعیت از نظام تکقطبی به یک جهان چندقطبی قرار گرفت. اگرچه مبنای این پژوهش، تأکید بر نظریات فوکویاما و هانتینگتون میباشد، اما از نظریات دیگر اندیشمندان غربی نیز در راستای دستیابی به پاسخ سئوال این مقاله استفاده شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.08 M