نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران

2 عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران

چکیده

بحث حکومت وحکومت مطلوب‌واینکه چه کسی باید حکومت کند همیشه دغدغه علمای اسلام و بخصوص شیعه بوده است.این تحقیق به بررسی مقایسه اندیشه دومتفکرمسلمان که دردودوره متفاوت ازهم زندگی می‌کردنددرموردحکومت می‌پردازد.ابن‌سینامتفکرفیلسوف اسلامی که درقرن4و5 زندگی میکرد وآیت‌الله‌ سیدمیرعبدالفتاح‌حسینی مراغه‌ای‌ ازفقهای ابتدای دوره قاجاریه بوده است.دراین تحقیق به نقاط اشتراک وافتراق دومتفکردرموردحکومت می‌پردازد.ابن سینا ومراغه ای ضمن تقسیم حکومتها به خوب وبد،درحکومت مطلوب که به پیامبرص وائمه ع وفقها می‌رسد باهم اشتراک نظردارندواما باتوجه به اینکه ابن سینادردوره ای زندگی می‌کردکه‌حکومتهاتمایلات سنی داشتندوخوددرسیاست صاحب مقام بودبعضادربعضی استدلالات درموردحکومت ازتقیه استفاده کرده‌است همچنین اوتحت تاثیرهم عصرش فارابی بود؛درحالی که مراغه ای دردوره قاجاره زندگی می کردکه نوع حکومت شیعه‌ی جائربوده است وعلماهم باقاجاریه دارای روابط سیاسی بودندودرهمین زمان نظریه پردازی درمورد حکومت وحکومت مطلوب وولایت فقیه ازسوی ملا احمد نراقی،کاشف الغطا و...گسترش زیادی یافته بود؛لذا زمینه‌ی نظریه پردازی وجودداشت ومراغه ای تاتاثیر نراقی وکاشف الغطاضمن پرداختن به حکومت به اثبات دلایل ولایت فقیه پرداخته است. نکته سوم نظریات این سینادرموردحکومت ازطریق فلسفه سیاسی موردبحث واقع‌شد؛درحالی که نظریات مراغه‌ای درمورداثبات حکومت مطلوب ازطریق فقهی موردبحث قرارگرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative comparison of the views and ideas of Ibn Sina and the late Hosseini Maraghei about the government

نویسندگان [English]

  • rashid rekabian 1
  • SEROS KHANDAN 2

1 UYTUY

2 PROFO

چکیده [English]

The discussion of government and the ideal government and who should rule has always been a concern of Islamic scholars, especially Shia. This research examines the comparison of the two Muslim thinkers who lived in two different eras about government. Ibn Sina, the Islamic philosopher who lived in the 4th and 5th centuries, and Ayatollah Seyyed Mir Abd al-Fattah Hosseini Maraghei, were the scholars of the beginning of the Qajar period. While dividing governments into good and bad, Ibn Sina and Maraghei share the opinion of the ideal government that comes to the Prophet, peace be upon him, and considering that Ibn Sina lived in a period when the governments had Sunni tendencies and he was an official in politics, he used taqiyyah in some of his arguments about the government. Also, he was influenced by his contemporaries, Farabi, while Maraghei lived in the Qajar era, which was the type of Shiite government that was oppressive. and the scholars had political relations with Qajaria, and at the same time, the theorizing about the government and the ideal government and the authority of the faqih by Mullah Ahmad Naraghi, Kashif al-Ghata, etc., had expanded a lot; therefore, there was a field of theorizing and the influence of Naraghi and Kashif al-Ghata, while dealing with the government, proved the reasons for the authority of the faqih. The third point of this Sina's ideas about government was discussed through political philosophy, while Maraghei's ideas about proving the ideal government were discussed through jurisprudence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • bn Sina
  • Ayatollah Mir Abdul Fattah Husseini Maraghei
  • Government
  • Prophethood
  • Imamate
  • Titles
  • Velayat-e-Faqih
قران مجید،ترجمه مهدی الهی قمشه ای وناصرمکارم شیرازی
آقا بزرگ تهرانی،محمدمحسن ،(بی تا)،طبقات اعلام الشیعه،(علینقی منزوی ،تحقیق)، قم،مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان
امین، سیدمحسن، 1403ق،اعیان‌الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات
افلاطون، جمهور،1374ترجمه فواد روحانی، چ6، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی،
ابن‌سینا، ابوعلی حسین؛1379 النجاه من الغرق فی البحر الضلالات، ویرایش و مقدمه محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، دانشگاه تهران،  چاپ دوم، 
ابن‌سینا، ابوعلی حسین؛ شفا، الاهیات، زیر نظر الدکتور ابراهیم مدکور و همکاری جمعی از دانشمندان، قم، منشورات مکتبه آیت‌الله مرعشی نجفی (افست از روی چاپ مصر)، 1404، جلد چهار،
ابن سینا،1380 اشارات وتنبیهات،ج3،شرح خواجه نصیرالدین طوسی، قم، البلاغه
ابن سینا ،1377 الهیات نجات، 1377ترجمه یحی یثربی، تهران، فکر روز
ابن سینا ،1383 دانش نامه علایی(بخش دوم: علم الهی)، مقدمه وتصحیح محمدمعین، تبریز، دانشگاه بوعلی
ابن سینا 1360، رسایل، ترجمه ضیاءالدین دری، تهران، کتابخانه مرکزی
بیگ‌باباپور،یوسف،(1395)،نگاهی به زندگی وآثارمیرعبدالفتاح حسینی مراغه ای ،تهران، منشورسمیر
تام، باتامور؛1367، جامعه‌شناسی سیاسی، منوچهر صبوری، تهران، کیهان
حسینی مراغه ای، میرعبدالفتاح (1392) ،عناوین الاصول و قوانین الفصول، قم ،جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
حلی،ابن ادریس ،(1417ق)، السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، قم،الاسلامی
خراسانی، شرف‌الدین، 1370ش«ابن‌سینا»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، ج 4،
رجبی،محمد حسن، 1378، رسائل وفتاوی جهادی، ج 1، تهران وزارت ارشاد
شیخ مفید المقنعه، (1410ق)، قم،موسسه نشراسلامی
شکوری، ابوالفضل؛ 1384فلسفه‌ی سیاسی ابن‌سینا و تاثیر آن بر ادوار بعدی، قم، عقل سرخ،
صمیمی،سیدرشید.(1384)،تاثیرات نظرى عصر غیبت بر اندیشه سیاسى شیعه. قم ،مرکز پژوهش هاى اسلامى صدا و سیما
طباطبایی، سید جواد،1383 زوال اندیشه سیاسی در ایران، تهران: کویر
علی یاری،حسن،1397،روش  شناسی فلسفه سیاسی ابن سینا،دوفصلنامه علمی پژوهشی برهان سینوی،سال22ش5
علیمحمدی، حجت الله؛ (1387) سیر تحول اندیشه ی ولایت فقیه در فقه سیاسی شیعه، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
فیرحی، داود؛ 1378،قدرت دانش و مشروعیت در اسلام، تهران، نی
قادری،حاتم،1380،اندیشه های سیاسی دراسلام وایران،تهران،سمت
کربلایی پازوکی، علی، (1392)، ولایت فقیه پیشینه، ادله و حدود اختیارات، قم، معارف
گیدنز، آنتونی؛ 1377،جامعه‌شناسی، منوچهر صبوری، تهران، نی، چاپ چهار
لارودی،نورالله،1354،خورشیدشرق،تهران ،پروین
مقدس اردبیلی، احمدابن علی،(بی‌تا)،زبده البیان فی احکام القران،تهران، مکتبه المرتضوی
میراحمدی، منصور(1395)، فقه سیاسی، سمت
مسکویه، ابوعلی 1370 ق الهوامل والشوامل به کوشش احمدامین وسیداحمد صنفر، فاهره، مطبقه لجنه التألیف والترجمه والنشر
مسکویه، ابوعلی، 1314 ق تهذیب الاخلاق، قم نشر بیدار
محقق داماد، سیدمصطفی؛1378، دین فلسفه و قانون، تهران، شهاب ثاقب، 1378، چاپ اول، به نقل از: احوال‌النفس، تالیف ابن‌سینا،
نراقی،احمد، (1365)، عوائدالایام، تهران، وزارت ارشاد اسلامی
نجفی محمد حسن ،(1430ق)، جواهر الکلام،(ج21)، بیروت،دار احیا  التراث الوبی
نفیسی، سعید؛1388 زندگی و آثار و افکار حکیم ایرانی ابن‌سینا، تهران، کتاب پارسه، چاپ اول،
نجم‌آبادی، محمود، 1375ش،تاریخ طب در ایران پس از اسلام، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ج 2.
وحید بهبهانی، محمدباقر،(1424ق )مصابیح الظلام فی شرح مفاتیح الشرایع،تهران،وحید بهبهانی
ولایتی، علی‌اکبر و دیگران، 1388تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران،ج1،تهران، چوگان،
ولایتی، علی‌اکبر،1391، نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلامی، تهران، امیرکبیر