نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دکتری مطالعات منطقه‌ای آسیای مرکزی و روسیه علوم آکادمی تاجیکستان

3 دکتری جامعه‌‌شناسی، دانشگاه علوم آکادمی تاجیکستان

چکیده

مقاله حاضر درصدد بررسی و مقایسه شاخص‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشورهای آسیای میانه عضو گروه اسلام گرایی افراطی (مورد مطالعه: گرایش به داعش) بوده است. از این منظر داده های پژوهش با استفاده از روش کمی و از نوع تحلیل ثانویه و نیز پرسشنامه معکوس با رجوع به آمار و ارقام شاخص­های توسعه توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی منتشر شده در سایت موسسه مطالعات بین‌الملل فنلاند (2015) گردآوری و با استفاده از نرم افزارSPSS18  در دو بخش تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی مورد آزمون و تحلیل قرار گرفته است. به منظور اعتبار سنجی ابزار از اعتبار محتوایی صوری کیفی و جهت پایایی سنجی ابزار از قابلیت تکرارپذیری بواسطه استفاده از ضریب پایایی استفاده شده است که میزان آن بالای 8/0 برآورد شده است. یافته‌های پژوهش نشان داده است که اولا بین مولفه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشورهای آسیای میانه که داعش از میان آنها عضوگیری نموده است تفاوت معناداری در سطح خطای 01/0 مشاهده شده استp <0/01)). دوما بین اولویت گرایش به اسلام گرایی افراطی (گروه داعش) در کشورهای آسیای میانه بر حسب مولفه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تفاوت معناداری در سطح خطای 01/0 مشاهده شده است p <0/01)).  بدین ترتیب توسعه اقتصادی با میانگین رتبه 58/3، توسعه فرهنگی با میانگین رتبه 58/2، توسعه سیاسی با میانگین رتبه 21/2 و توسعه اجتماعی با میانگین رتبه 36/1  بوده است. لذا می‌توان چنین گفت که مولفه عدم توسعه یافتگی اقتصادی بیشترین نقش و مولفه عدم توسعه یافتگی اجتماعی کمترین نقش را در گرایش به اسلام گرایی افراطی (گروه داعش) در کشورهای آسیای میانه داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

a

نویسندگان [English]

  • mosen dianat 1
  • mohammad farhadi 2
  • mojtaba abasi ghadi 3

1 a

2 a

3 a

چکیده [English]

a

کلیدواژه‌ها [English]

  • a
پناهی، محمدحسین (1394). «توسعه فرهنگی ضرورت توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی»، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 6، شماره 22.
جنیدی، رضا و ملائی، مسعود (1398). «راهبردهای مبتنی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 3، شماره 8، صص 65-89.
جهانگیری، سعید و اطهری، سید اسدالله (1397). «بررسی تاثیر موقعیت ژئوپلیتیک ایران بر سیاست خارجی (قبل و بعد از انقلاب اسلامی)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 2، شماره 6، صص 55-77.
چهرآزاد، سعید (1398). «وانموده های سیاستگذارانۀ پسا دفاع مقدس در حیطه روابط خارجی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 4، صص 127-144.
خدابخشی، لیلا؛ ازغندی، علیرضا و هرمیداس باوند، داوود (1398). «بررسی مقایسه‌ای راهبرد ایران و عربستان در بحران سوریه با تکیه بر نظریۀ نوواقع‌گرایی»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 3، صص  21-47.
دارا، جلیل و خاکی، محسن (1397). «جایگاه شبکه مسلمانان میانه‌رو در اعمال قدرت نرم آمریکا؛ با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 1، صص 56-77.
ذولفقاری، مهدی و دشتی، فرزانه (1397). «مؤلفه‌ها و ظرفیت‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی فرهنگی»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 2، صص 127-154.
ریتزر، جورج (1384). نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، مترجم: محسن ثلاثی، چاپ هشتم، تهران: انتشارات علمی.
زیبایی نژاد، مریم (1398). «احیای انگاره‌های مهم هویتی در پرتو انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 8، شماره 29، صص 187-206.
سپهری، یدالله؛ عباسی، مصیب و حسینی آهنگری، سید حسن (1398). «پیامدهای تقابل ایران و آمریکا»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 8، شماره 29، صص 119-136.
طارمی، داوود و محمد علیپور، فریده (1399). «جایگاه ناتو در طراحی استراتژی آمریکا پس از جنگ سرد (با تاکید بر خاورمیانه)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، بهار، سال چهارم، شماره 12، صص66-41.
عزیزخانی، احمد (1388). بررسی شاخص‌های بنیادگرایی مسیحی در آمریکا (بر مبنای اندیشه‌های لئو اشتروس)، فصلنامه دین و سیاست، شماره 19-20.
علیوردی‌نیا، اکبر (1389). جامعه شناسی کارتن خوابی، چاپ اول، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
قوام، عبدالعلی (1371). توسعه سیاسی و تحول اداری، تهران: نشر قومس.
کاظمی، پریسا و بشیری، اکبر (1398). «سازوکارهای تضمین حقوق بنیادین بشر در نظام حقوقی عمومی ایران»، دو فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، دوره 8، شماره 16، بهار و تابستان، صص 140-119.
کبیری، ابوالحسن و کاویانی فر، پیمان (1398). «اولویت‌بندی تهدیدات جمهوری اسلامی ایران از طریق آسیای مرکزی و راهکارهای مقابله با آن»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، دوره 5، شماره 4، صص 51-70.
کیویتسو، پیتر (1383). نظریه‌های جامعه شناسی، چاپ اول، تهران: انتشارات آگاه.
گر، تد. رابرت (1377)‌. چرا انسانها شورش می‌کنند، ترجمه علی مرشدی‌زاده، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Kulnazarov, R. (2015). New Geopolitical Role of Central Asia within Foreign Policy Interests of World Powers. Asian Social Science, 11, 125-130, (available at: http://www.ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/view/42171, (Accessed on:  4/6/2020)
Lakatos, A., & Kosztur, A. (2017). Global Politics, Regional Competition: Great Power Politics in Central Asia. Hiperboreea(1), 61-76.( available at: https://www.jstor.org/stable/10.5325/hiperboreea.4.1.0061?seq=1) ,(Accessed on:  25/6/2019)
Leonid Grinin and A. Korotayev, Islamism and its Role on Modern Islamic Societies: World System and World Values Perspectives, 2019, p. 61-62. (Available at: https://www.researchgate.net/publication/327917762, Accessed on:23/7/2019)
SUCU, A. E. (2017). The Importance of Russian Military Presence in Central Asia for Russia's Regional Security. Annual Conference on Eurasian Politics and Society (pp. 125-138). Kabul: The Academic Elegance, (available at: https://www.academia.edu/33884667/The_Importance_of_Russian_Military_Presence_in_Central_Asia_for_the_Regional_Security_of_Russia), (Accessed on:  12/10/2018)