نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دانشیار روابط بین الملل دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

2 کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

چکیده

منطقه خلیج فارس از جنبه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی حائز اهمیت است. حلقه اتصال میان شرق و غرب و داشتن تنگه هرمز به این منطقه موقعیت ژئوپلتیکی خاصی بخشیده است. ذخایر انرژی و فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران باعث شده است که امنیت این منطقه در کانون توجه جهانی قرار گیرد. در همین راستا پرسش مقاله حاضر این است که فعالیت های مسالمت آمیز هسته ای ایران چه تاثیری بر امنیت منطقه خلیج فارس داشته است؟ فرضیه این است؛ از آنجایی که به نظر می رسد فعالیت های هسته ای ایران می تواند باعث تغییر ترتیبات امنیتی و موازنه به نفع این کشور در منطقه شود، عمده کشورهای حوزه خلیج فارس سعی کرده اند؛ همگام با سیاست های آمریکا، این فعالیت ها را غیر مسالمت آمیز ونظامی نشان داده و در نتیجه خطر جدی برای امنیت منطقه جلوه دهند. و در صدد توقف فعالیت های هسته ای ایران برآیند. ملاحظه خواهد شد بعد از توافق ایران و 1+5 نیز دیدگاه امنیتی اعضای شورای همکاری خلیج فارس به عنوان بزرگترین تشکل در این منطقه، نسبت به مسئله هسته ای ایران تغییر محسوسی نداشته است و همچنان این کشورها اعتقاد دارند که ایران می خواهد با این اقدامات موازنه قوا را به نفع خود در منطقه برهم زند. مقاله حاضر سعی دارد با رهیافت رئالیسم به طور کلی و تئوری موازنه قوای مورگنتا موضوع را بررسی کند. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Peaceful Iranian Nuclear Energy Activities on Persian Gulf Security

نویسندگان [English]

  • majid bozorgmehri 1
  • seyed mahdi tabatabaee 2

1 Associate Professor of International Relations, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

2 Master of International Relations, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

The Gulf region is important from the economic, cultural, political and security aspects. The junction between East and West and having the Strait of Hormuz has given this region a particular geopolitical position. Iran's energy reserves and peaceful nuclear activities have made security in the region a global focus. In this regard, the question of the present article is what effect has peaceful Iranian nuclear activities had on the security of the Persian Gulf region? The hypothesis is that, since Iran's nuclear activities appear likely to alter security and balance in its favor in the region, most Gulf states have sought to keep pace with policy. The United States has shown these activities to be non-peaceful and military and thus pose a serious threat to regional security. And seek to halt Iran's nuclear activities. It will be seen that after the Iran-5 + 1 agreement, the security view of the members of the GCC, as the largest organization in the region, has not changed significantly on the Iranian nuclear issue, and these countries still believe that Iran wants to These actions undermine the balance of power in their favor in the region. The present paper attempts to address the issue with a generalist approach to realism and Morgentha's theory of balance. The research method of this article is descriptive-analytical and data collection is by library method. The Gulf region is important from the economic, cultural, political and security aspects. The junction between East and West and having the Strait of Hormuz has given this region a particular geopolitical position. Iran's energy reserves and peaceful nuclear activities have made security in the region a global focus. In this regard, the question of the present article is what effect has peaceful Iranian nuclear activities had on the security of the Persian Gulf region? The hypothesis is that, since Iran's nuclear activities appear likely to alter security and balance in its favor in the region, most Gulf states have sought to keep pace with policy. The United States has shown these activities to be non-peaceful and military and thus pose a serious threat to regional security. And seek to halt Iran's nuclear activities. It will be seen that after the Iran-5 + 1 agreement, the security view of the members of the GCC, as the largest organization in the region, has not changed significantly on the Iranian nuclear issue, and these countries still believe that Iran wants to These actions undermine the balance of power in their favor in the region. The present paper attempts to address the issue with a generalist approach to realism and Morgentha's theory of balance. The research method of this article is descriptive-analytical and data collection is by library method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Region
  • Balance of Power
  • Nuclear Energy
  • Security
  • Persian Gulf
احمدی پور، زهرا و میرکاران، یحیی (1392). «نقش انرژی هسته‌ای در تغییر وزن ژئوپلتیکی ایران»، فصلنامه مدرس علوم انسانی- برنامه‌ریزی و آمایش فضا، شماره یکم، بهار.
ترابی، قاسم (1391). «شورای همکاری خلیج فارس و برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره سوم، پاییز.
دوست محمدی، احمد و همکاران (1389). «تأثیر فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر همگرایی امنیتی در بین اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس»، فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره هشتم، تابستان.
رضایی، مسعود (1394). خلیج‌فارس و ژئوپولیتیک نفت و گاز، تهران: مرکز مطالعات خلیج‌فارس.
قوام، عبدالعلی (1384). روابط بینالملل؛ نظریه­ها و رویکردها، تهران: سمت.
گلشن پژوه، محمود رضا (1384). پرونده هسته‌ای ایران2، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی.
گلشن پژوه، محمود رضا (1386). پرونده هسته‌ای ایران3، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی.
موسسه فرهنگی قدر ولایت (1388). ظهور ایران هسته‌ای و موضع‌گیری‌های بین‌المللی، تهران: موسسه فرهنگی قدر ولایت.
مؤمنی، میرقاسم (1384). کتاب خاورمیانه، ویژه خلیج فارس، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی.
میثمی، لطف‌الله (1385). «انرژی هسته‌ای و چالش‌های پیش رو»، چشم انداز ایران، شماره یکم، اسفند.
نعیمی ارفع، بهمن (1370). مبنای رفتار شورای همکاری خلیج فارس در قبال جمهوری اسلامی ایران، تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
نوری، مهدی (1390). مهمترین رویدادهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: اندیشه ظهور.
ویسی، هادی (1391). «نقش انرژی هسته‌ای در قدرت ملی ایران»، فصلنامه مطالعات جهان اسلام، شماره یکم، بهار.
هاشمی، سیدحمید (1385). پرونده هسته‌ای ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
خلاصه مقالات (1385). خلیج‌فارس و توان هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه اصفهان، گروه علوم سیاسی.
مسرت، محسن. سیاست انرژی ایران: چالش‌ها و جایگزین‌ها، قابل دسترس در:
http://fis-iran.org/fa/irannameh/volxxi/iran-energy-policy?mode=print، تاریخ دسترسی: 26/7/1394
درباره انرژی هسته‌ای بیشتر بدانیم (18 اردیبهشت 1390). قابل دسترس در: http://rasekhoon.net/article/show/188015/%D8 تاریخ دسترسی:23/7/1394
تعداد کلاهک‌های هسته‌ای اسرائیل 80 عدد برآورد شد ، ۲۶ خرداد ۱۳۹۳ – خبرگزاری تسنیم قابل دسترس در: http://www.tasnimnews.com/Home/Single/402480 تاریخ دسترسی:23/7/1394
دهقانی، محمود (1385). ایران عربستان مقتضیات تازه، مرکز تحقیقات استراتژیک، معاونت پژوهش­های سیاست خارجی، گروه مطالعات خاورمیانه و خلیج فارس، قابل دسترس در: http://www.csr.ir/departments. =597 تاریخ دسترسی:23/7/1394
اسدی، علی‌اکبر (1387). سیاست هسته­ای در منطقه خلیج فارس، مرکز تحقیقات استراتژیک، معاونت پژوهش­های سیاست خارجی، گروه مطالعات خاورمیانه و خلیج فارس، قابل دسترس در: http://www.csr.ir/departments. =597 تاریخ دسترسی:23/7/1394
خبرگزاری تسنیم، 15 فروردین 1394، قابل دسترس در: http://www.tasnimnews.com/fa/news/
یزدان پناه، محمد (1394). پیامدهای منطقه­ای برجام برای جمهوری اسلامی ایران، 26/5/1394، قابل دسترس در: https://www.tabnak.ir/fa/news/524900/، تاریخ دسترسی:26/7/1394
خبرگزاری فارس (۳ بهمن ۱۳۸۷). برنامه هسته‌ای ایران و شورای همکاری خلیج فارس
شیخ نشین امارات هم آمریکا را به شروع غنی­سازی تهدید کرده است (1394) قابل دسترس در: https://www.tabnak.ir/fa/news/539723/%D8 ، تاریخ دسترسی:23/7/1394،
قابل دسترس در:
http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?p=pages&id=555 تاریخ دسترسی 22/7/1394
مشرق نیوز (1391). قابل دسترس در:http://www.mashreghnews.ir/fa/news
Consa,james (2014). http://www.forbes.com/sites/jamesconca/2014/09/11/a-nuclear-bolivia-why-not/#f86f0a64bfe2
Daryl,kimbal،(2015). Nuclearweaponswhohaswhat, August,http, //www.armscontrol.org/factsheets/.
Hans M. Kristensen , Robert S. Norris (2014). Tuesday, November 18th, 2014, Israel’s Nuclear Weapons.
http://www.ecfr.eu/page/-/(2015). ECFR120_GULF_ANALYSIS.pdf ،POST-NUCLEAR: THE FUTURE FOR IRAN IN ITS NEIGHBOURHOOD GULF ANALYSIS.
http://www.enec.gov.ae/about-us(2015). The Emirates Nuclear Energy Corporation (ENEC).
Kayhan Barzegar (2015) .BALANCE OF POWER IN THE PERSIAN GULF: ANIRANIAN VIEW http://belfercenter.ksg.harvard.edu/files/Barzegar-Balance-of-Power-in-the-Persian-Gulf.pdf.
WORLD ENERGY OUTLOOK (2014). FACTSHEET،Nuclear power: retreat, revival or renaissance?, http://www.worldenergyoutlook.org.