نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

2 دانشجوی دکترای علوم سیاسی گرایش سیاستگذاری عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده علوم و فنون فارابی، تهران، ایران

چکیده

نظام سیاستگذاری قومی در کشور ایران به دلیل برخورداری کشور از تنوع‌های قومی به‌ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مدنظر حاکمیت بوده است. حاکمیت در دوره‌های مختلف، قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نسبت به موضوع قومیت، سیاست‌های متفاوتی داشته است. امروزه در ادبیات سیاسی و اجتماعی، از سه مدل یا الگوی عمده سیاستگذاری قومی بحث به میان آمده که شامل مدل همانند سازی، مدل تکثرگرائی، مدل وحدت در کثرت است. پژوهش حاضر بر این است که سیاست قومی جمهوری اسلامی ایران را در دوره‌های مختلف را بررسی نماید. در همین راستا این سیاست‌ها در دوره قبل از پیروزی انقلاب اسلامی (قاجار و پهلوی) و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دوره دولت‌های مختلف (دوره انتقالی، دوره جنگ تحمیلی، دوره سازندگی، دوره اصلاحات، دوره اصول گرائی و دوره اعتدال گرائی) مورد بررسی قرار گرفته است. سؤال تحقیق این است که الگوی مورد استفاده در سیاستگذاری قومی در جمهوری اسلامی ایران چیست. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی و با بهره گیری از گردآوری کتابخانه‌ای به این نتیجه دست یافته است که سیاست اتخاذشده در کشور ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی متناسب با تحولات حوزه اجتماعی از نوع وحدت در کثرت بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation and Analysis of Ethnic Policy System in Iran

نویسندگان [English]

  • Maghsoud Ranjbar 1
  • masoud aslani 2
  • hadi afrasyabi 3

1 Assistant Professor of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

2 PhD student in Political Science, Department of Public Policy, Islamic Azad University, Qom Branch, Qom, Iran

3 Master of Political Science, Faculty of Science and Technology, Farabi, Tehran, Iran

چکیده [English]

Ethnic policymaking in Iran has been the focus of sovereignty because of its ethnic diversity, especially after the victory of the Islamic Revolution. Sovereignty has had different policies in different periods, before and after the victory of the Islamic Revolution over the issue of ethnicity. In the political and social literature today, there are three major models or models of ethnic policymaking that include the model of replication, the model of pluralism, the model of unity in plurality. The purpose of this study is to investigate the Islamic Republic of Iran's ethnic policy in different periods. To this end, these policies were in the period before the victory of the Islamic Revolution (Qajar and Pahlavi) and after the victory of the Islamic Revolution in the period of various governments (transitional period, period of imposed war, period of construction, reform period, period of fundamentalism and period of moderation). The investigation is underway. The research question is what is the pattern used in ethnic policy making in the Islamic Republic of Iran. In this research, using analytical-descriptive method and using library collection, it has been concluded that the policy adopted in Iran after the victory of Islamic revolution was proportional to the changes of social sphere in the form of unity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Politics
  • Ethnicity
  • Iran
  • Islamic Revolution
الطایی، علی (1382). بحران هویت قومی در ایران، تهران: شادگان.
امان الهی بهاروند، اسکندر (1384). بررسی گوناگونی قومی در ایران از دیدگاه انسان‌شناسی، تهران: موسسه مطالعات ملی.
پایگاه اطلاع‌رسانی جمهوری، 21 آذر 1395.                                  http://www.president.ir
پورقوشچی، محمدرضا؛ نادری، محمود (1393). «جهانی‌شدن و تکثرگرایی قومی در ایران، چالش‌ها و فرصت‌ها» فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی‌شدن، سال پنجم، شماره 17:14.
توسلی، غلامعباس (1374). مبانی جامعه‌شناسی، تهران: سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی.
جعفری ترزنق، یحیی (1394). «برسی و تبیین مبانی و مؤلفه‌های انسجام ملی درراه دستیابی به امنیت ملی پایدار»، هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران؛ همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی،614-638.
حق پناه، جعفر (1381). مراکز مؤثر در تدوین سیاست قومی در کشور، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
رضایی، محسن (1394). «بررسی میزان تناسب بین سیاست‌های قومی و مطالعات قومی در ایران»، هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران؛ همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی.
رنج کش، ربابه (1394). «مدیریت تنوع قومی و قومیت در جغرافیای سیاسی»، هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران؛ همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی، 1274- 1294.
روحانی: برنامه دولت حداکثر استفاده از قومیت‌ها و مذاهب برای تقویت وحدت فرهنگی و ملی است، 22 آذر 1395.    http://tnews.ir/news
روحانی، حسن، برنامه دولت دوازدهم، اردیبهشت 1396.        http://dolat12.dobareiran.com
ساروخانی، باقر (1370). دایره المعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان.
سید امامی، کاووس؛ هوشنگی، حمید (1395). «سیاست‌گذاری تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران: چشم انداز، اهداف و سیاست‌های پیشنهادی»، فصلنامه ملی، سال هفدهم، شماره 2، 4-21.
صالحی امیری، سید رضا (1388). مدیریت منازعات قومی در ایران، چاپ دوم، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
علیلو، محمود (1394). «درآمدی بر ماهیت اقوام ایرانی و سیاست‌های قومی»، هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران؛ همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی،1875-1888.
فکوهی، ناصر (1380). از فرهنگ تا توسعه، تهران: انتشارات فردوسی.
قجری، علی اکبر (1390). «چگونگی پاسخگویی به مطالبات قوم ترکمن در چارچوب وحدت ملی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس.
کریمی مله، علی (1387). مدیریت سیاسی جوامع چند فرهنگی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس
گیندز، آنتونی (1374). جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبری، تهران: نشر نی.
مرشدزاده، علی (1383). روشنفکران آذری؛ هویت ملی و قومی، تهران: نشر مرکز.
مقصودی، مجتبی (1382). تحولات قومی در ایران؛ علل و زمینه‌ها، تهران: موسسه مطالعات ملی.
موسسه مطالعات ملی (1376). نظریه‌های روابط قومی.
مهم‌ترین محورهای برنامه‌ی روحانی برای دولت یازدهم، 25 خرداد 1392. http://www.mashreghnews.ir
وزارت کشور (1383). «سیاست‌های قومی»، شماره 3، چاپ اول.
Brown, Micheal E (1993). “E thnic Conflict and International Security” (New Jersey: Princeton Unvetsity Press).
KupprAdam and Jessica Kupet (1989). The Social Ency Clopdia, Routledge, London.
Panic, Branka (APRIL-JUNE 2009). “Societal security – security and identity”, Journal of the BelgradeSchool of Security Studies, Year 4 No. 13, p.p 29-39.