نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دکتری روابط بین الملل و پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه مفید، قم، ایران

چکیده

در این مقاله، ابتدا به بررسی مفهوم اقتصاد سیاسی بین المللی و سابقه شکل گیری آن و مبانی نظری موجود در خصوص آن و همچنین نگاه کلی اسلام به اقتصاد پرداخته شد و در ادامه، نگاه فقهی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به مقوله اقتصاد سیاسی بین المللی در قالب دو دسته بندی مبانی و اصول فقهی بررسی شد. منظور از مبانی، بنیان‌ها و اصول کلی برگرفته شده از منابع فقهی است که فرا رشته‌ای بوده و خاص رشته اقتصاد سیاسی بین المللی نیست و منظور از اصول، سیاست‌های مرتبط با این رشته می‌باشد که در عین برخورداری از درجه‌ای از ثبات، امکان تغییر بر اساس شرایط و مقتضیات زمان را دارا می‌باشد. در بررسی مبانی فقهی اقتصاد سیاسی بین المللی از نگاه مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، مبانی خدا محوری، غیب باوری، اسلام محوری، معنویت محوری، ولایت محوری، اخلاق محوری، عدالت محوری و ظلم ستیزی استخراج شد و در بررسی اصول فقهی اقتصاد سیاسی بین المللی، 13 اصل شامل اقتصاد مقاومتی، آزادی اقتصادی، انفاق اقتصادی، نظارت و مراقبت دولت اسلامی بر فعالیت‌های اقتصادی برای جلوگیری از بغی و ستم، اقتصاد عامل اعتلای سیاسی در نظام بین الملل، رفاه عمومی و عدالت اقتصادی، مبارزه با فساد مالی و اقتصادی، همکاری اقتصادی در میان کشورهای اسلامی، خصوصی سازی اقتصاد، افزایش ثروت ملی و عدالت اجتماعی، رد استعمار ملت‌ها، خود اتکایی و نفی سلطه کفار بر مسلمین و استقلال دولت اسلامی استخراج شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

International Political Economy From the Jurisprudential Viewpoint of Supreme Leader

نویسندگان [English]

  • seyed mohammad Sadatinejad 1
  • Ehsan Jafari Far 2

1 PhD in International Relations and Senior Researcher, Center for Political and International Studies, Tehran, Iran

2 Graduated from Mofid University, Qom, Iran

چکیده [English]

This article first deals with the concept of international political economy and its history and its theoretical foundations, as well as the general view of Islam on the economy, and then the jurisprudential view of the supreme leader in the field of political economy. International was examined in two categories of principles and jurisprudential principles. The principles, foundations and general principles derived from jurisprudential sources that are transdisciplinary and not specific to the field of international political economy. Have the time requirements. In examining the jurisprudential principles of international political economy from the point of view of the Supreme Leader, the foundations of God-centeredness, unbelief, Islam-centered, spiritual-centered, provincial-oriented, ethical-oriented, justice-centered, and cruelty were extracted and examined in the jurisprudential principles of economics. International Politics, 13 Principles Including Resistance Economics, Economic Freedom, Economic Benefit, Islamic State Supervision and Control of Economic Activities to Prevent Rhetoric, Economics of Political Excellence in the International System, Public Welfare and Economic Justice, Fight against Corruption And economic, economic cooperation among Islamic countries, privatization of the economy, increased productivity National will and social justice, the rejection of colonialism, self-reliance, and the rejection of infidelity over Muslims and the independence of the Islamic State were extracted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Economics
  • Jurisprudence
  • Political Economy
  • Resistance Economics
  • Islamic State
افراخته، حسن، حججی پرو، محمد (1394). «اقتصاد سیاسی فضا و تعادل منطقه‌ای ایران»، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره 4، زمستان، پیاپی 14.
جوادی آملی، عبدالله (1390). در دیدار دست اندرکاران بنیاد هاد، تاریخ 21/9/1390.
جوادی آملی، عبدالله (1388). روابط بین الملل در اسلام، قم: انتشارات اسراء.
حمدی، غلامحسین (1393). «بررسی تطبیقی لیبرالیسم و نئولیبرالیسم؛ مارکسیسم و نئومارکسیسم در اقتصاد جهانی»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 7، صص 233-248.
خامنه‌ای، سید علی (1395). 19 اسفند، دیدار با رئیس و ا عضای مجلس خبرگان.
خامنه‌ای، سید علی (1366). خطبه‌های نماز جمعه تهران، 24 مهر.
خامنه‌ای، سید علی (1366). خطبه‌های نماز جمعه، 11 دی.
خامنه‌ای، سید علی (1366). خطبه‌های نماز جمعه، 15 آبان.
خامنه‌ای، سید علی (1382). فرمان هشت ماده‌ای به سران قوا درباره مبارزه با مفاسد اقتصادی، 10 اردیبهشت.
خامنه‌ای، سید علی (1385). بیانات در دیدار مسئولان اقتصادی و دست‌‌اندرکاران اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، 30 بهمن.
خامنه‌ای، سید علی (1386). بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، 25 اردیبهشت.
خامنه‌ای، سید علی (1385). ابلاغ سیاست‌های راهبردی و بسیار مهم نظام درباره بند ج اصل چهل و چهار قانون اساسی، 11 تیر.
خامنه‌ای، سید علی (1393). سخنرانی در اجتماع عظیم مردم و مسئولین در حرم رضوی، ایسنا، 1 فروردین.
خامنه‌ای، سید علی (1392). مطالعه بیشتر درباره اندیشه اقتصادی حضرت آیت الله خامنه‌ای، سایت فارسی آیت الله خامنه‌ای، 15 دی.
خامنه‌ای، سید علی (1372). تنفیذ حکم ریاست جمهوری، 12 مرداد.
خامنه‌ای، سید علی (1383). بیانات در دیدار شرکت‌‌کنندگان در اجلاس بانک توسعه اسلامی، 25 شهریور.
خامنه‌ای، سید علی الله (1393). اجوبه الاستفتائات، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه‌ای، تاریخ بازدید دیماه.
خامنه‌ای، سید علی (1375). بیانات در دیدار رئیس جمهور و هیئت وزیران، 8 شهریور.
خامنه‌ای، سید علی (1384). رساله اجوبه الاستفتائات، تهران: انتشارات بین المللی الهدی
خامنه‌ای، سید علی (1388). درس خارج فقه، کتاب جهاد، تهران: دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه‌ای، تاریخ بازدید دیماه 93.
خامنه‌ای، سید علی. استفتائات سایت، بخش ولایت فقیه و حکم حاکم.
خامنه‌ای، سید علی. رساله آموزشی احکام و مسائل شرعی، دو جلد، مطابق با فتوای حضرت آیت الله خامنه‌ای، سایت دفتر حفظ و نشر آثار، نسخه قابل چاپ 14/7/93.
خامنه‌ای، سید علی (1389). مجموعه حدیث ولایت، (مجموعه رهنمودهای مقام معظم رهبری(مدظله العالی))، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای، (بیانات رهبری از 1368 تا 1389)
پیغامی، عادل (1389). مباحثی در مرزهای دانش اقتصاد اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
قائمی نیا، علی‌اصغر (1390). «اقتصاد سیاسی تطبیقی، کتابداری، آرشیون و نسخه پژوهی»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 48، صص 58 تا 62.
کهف، منذر (1385). سیدحسین میرمعزّی، «علم اقتصاد اسلامی، تعریف و روش»، اقتصاد اسلامی، سال ششم.
گریفیتس، مارتین (1390). دانشنامه روابط بین الملل و سیاست جهان، ترجمه‌ علیرضا طیب، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
متقی، سمیرا (1395). «اقتصاد سیاسی بین‌ المللی، از سرمایه‌ داری و کمونیسم تا انقلاب اسلامی»، فصلنامه رهیافت، سال دهم، شماره 36، پاییز.
مقدم، وحید، برزانی، محمد واعظ (1395). «ارزیابی کتب اقتصاد ایران بر اساس اهداف نظام اقتصادی اسلام»، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره چهاردهم، بهار.
میرمعزی، سیدحسین (1386). «روش فلسفة علم اقتصاد اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، پاییز 1386، شماره 27، سال هفتم.
میرمعزی، سیدحسین (1387). «آزادی‌ها و مسئولیت‌های اقتصادی مردم از دیدگاه اسلام»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، زمستان، سال ششم، شماره 32.
میرمعزی، سیدحسین (1385). «نقد و بررسی دیدگاه شهید صدر درباره هویت اقتصاد اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، تابستان، سال ششم.
 میرمعزی، سیدحسین (1394). «فقه اقتصادی و اقتصاد اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، زمستان، شماره 59، سال پانزدهم.
میرمعزی، سیدحسین (1386). «موضوع علم اقتصاد اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، زمستان، شماره 28، سال هفتم.