نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 استادیار روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانش اموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

انرژی دارای ارزش و اهمیت بسیار تعیین کننده‌ای در روابط بین‌الملل می‌باشد و وجود آن در هر منطقه جغرافیایی می‌تواند آن منطقه را تبدیل به عرصه‌ای برای رقابت و کشاکش نموده و صف‌بندی‌ها و آرایش‌های سیاسی را حول آن شکل ‌دهد. در راستای دکترین فوق روسیه به‌ دنبال استفاده حداکثری از انرژی و تسلط بر مناطقی است که دارای منابع انرژی می‌باشند تا قدرت خود را بازیابد وبیشترین تأثیر را بر سیاست‌های کشورهای وابسته به انرژی خود به ویژه اتحادیه اروپا و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز برجای بگذارد. بنابراین پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی به بررسی دیپلماسی و راهبرد امنیت انرژی روسیه و جایگاه و اهمیت آن در سیاست خارجی روسیه بین سال‌های 2000 تا 2015 می‌پردازد. که براساس یافته‌های پژوهش روسیه با بهره گیری از دیپلماسی و راهبرد امنیت انرژی تهاجمی در سیاست خارجی خود از انرژی به عنوان ابزاری برای بازگشت این کشور به صحنه بین‌المللی و بازیابی قدرت خود در سطح جهانی و وابسته نگه‌داشتن جمهوری‌های شوروی سابق و اتحادیه اروپا به خود است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Diplomacy and Russian Energy Security Strategy in Russian Foreign Policy (2000-2015)

نویسندگان [English]

  • seyyed saeed mirtorabi hosseini 1
  • omid khazaie 2

1 Assistant Professor of International Relations, Kharazmi University, Tehran, Iran

2 Graduate of Kharazmi University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Energy is of paramount importance in international relations, and its existence in any geographical area can transform that region into an arena of competition and conflict and shape political alignments and arrangements. In line with the above doctrine, Russia seeks to make the most of its energy use and domination over areas with energy resources to regain its power and to exert the greatest influence on the policies of its energy-dependent countries, especially the European Union and Central Asian countries and the Caucasus. Therefore, the present study, using a descriptive and analytical approach, examines diplomacy and Russian energy security strategy and its role and significance in Russian foreign policy between 2000 and 2015. Based on Russian research findings, using diplomacy and aggressive energy security strategy in its foreign policy on energy as a means of bringing the country back to the international arena and restoring its power globally and keeping the former Soviet republics and the European Union dependent. .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Realism
  • energy
  • Russian foreign policy
  • energy transmission pipelines
امینی، علی (1385). «تأثیر ژئوپلیتیک در رخوت همگرایی اکو و بالندگی آسه آن»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوم، شماره 1.
اسدی کیا، بهناز (1391). «روسیه ابر قدرت انرژی»، معاونت پژوهش های سیاست خارجی، انرژی اوراسیایی، شماره 16.
ابراهیمی، محمد (1383). «استراتژی انرژی روسیه ظرفیتها و اقدامات»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 47.
پسندیده، سمیه (1390). «نقش انرژی در سیاست خارجی روسیه»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 74.
پیشگاهی، زهرا و موسوی فر، سیدرحمت ا... (1389). «منافع قدرتهای فرامنطقه ای و منطقه ای در حوزه ژئوپلیتیکی قفقاز»، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
ترکان، اکبر (1391). «نقش گاز طبیعی در امنیت ملی ایران، روسیه و قطر؛ مطالعه تطبیقی»، فصلنامه راهبرد اقتصادی، سال اول، شماره 1.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال و موسوی، سید رحمان (1390). «شاخصه های راهبرد امنیت انرژی روسیه در قبال اتحادیه اروپا»، فصلنامه آفاق امنیت، سال 4، شماره 10.
رمضان زاده، عبدالله و حسینی، سید حمید (1389). «جایگاه گاز پروم در راهبرد انرژی روسیه»، علوم سیاسی: مطالعات اوراسیای مرکزی، شماره 6.
سنایی، مهدی و کریمی، خلیل (1391). «بررسی و مقایسه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در قفقاز جنوبی»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 79.
کیانی، داود (1386). «سیاست انرژی روسیه در برابر اتحادیه اروپا»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و یکم، شماره 1.
کولایی، الهه و گودرزی، مهناز (1392). دریای خزر: چالش ها و چشم اندازها، تهران: میزان.
کولایی، الهه و اله مرادی، آزاده (1390). «سیاست انرژی روسیه در آسیای مرکزی»، علوم سیاسی راهبرد، شماره 61.
کولایی، الهه (1389). سیاست و حکومت در اوراسیای مرکزی، تهران: سمت.
معین الدین، جواد و انتظار المهدی، مصطفی (1389). «امنیت انرژی و دیپلماسی انرژی روسیه»، فصلنامه دانشنامه، شماره 78، زمستان.
یانگز، ریچارد (1394)، امنیت انرژی چالش جدید اتحادیه اروپا، ترجمه پرویز امام زاده فرد، تهران: وزارت امور خارجه.
British Petroleum (2012). «Statistical Review of World Energy», Available at http://www.bp.com.
Energy Information Administration (EIA) (2003). »Russia's Energy Strategy to 2020«, http: //www.eia.org/textbase/ papers/ 2003/ strategy 2020.
Gazprom(2009). »Shtokman Project«, http:// gazprom.com/ production/ projects deposits/shp
Gelb, Bernard A (2006). »Russian Oil and Gas Challenges«,http://fpc.state.gov/documents/ organization/58988
Mitrova, Tatiana(2008). »Gazprom Foreign Energy Policy«, Russian Analytical Digest, No. 41, http:// www.se2.isn.ch/service engine/Russian_Analytical_Digest 41