2024-03-28T20:38:48Z
https://www.rahbordsyasi.ir/?_action=export&rf=summon&issue=15070
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
واکاوی شرایط داخلی و بین المللی انعقاد قرارداد 1919(ابعاد و رویکردها)
سعید
جهانگیری
ابراهیم
متقی
شاهرخ
اشجع مهدوی
یکی از مهمترین جریانات سیاسی دوره مشروطه قرارداد1919 بود که در 18 مرداد 1298 ه . ش بوسیله وثوق الدوله نخست وزیر وقت سلطنت احمد شاه بسته شد. قـرارداد 1919 ایران و انگلیس نقطه عطف بزرگی در تاریخ ایران در دوران جدید،و در مناسبات کشورمان با انگلستان بود. بسیاری بر این اعتقاد بودند که اگر قرارداد رویتر همهء منابع ثروت کـشور را در اخـتیار انگلیس میگذاشت،قرارداد 1919 هم مـنابع ثـروت و هم مـنابع قـدرت کـشور را تسلیم بریتانیا میکرد. وثوق الدوله اما انعقاد این قرارداد را در راستای حفظ تمامیت ارضی کشور می دانست و معتقد بود که با انعقاد این قرارداد از خودمختاری خوزستان توسط انگلیس جلوگیری به عمل آمد. شکست این قرارداد به کودتای سوّم اسفند 1299 (1921)،ظهور رضاخان،استقرار دولت پهلوی، انجامید.این پژوهش از طریق روش توصیفی تحلیلی به بررسی شرایط داخلی و بین المللی انعقاد این قرارداد واهداف طراحان آن می پردازد.
قرارداد 1919
نظام مستشاری
وثوق الدوله
مشروطه خواهان
2019
11
22
1
18
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110178_add01cb07999115551544d73b9a8c5f2.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
حضور آمریکا در افغانستان بعد از حوادث 11سپتامبر
علی
دارابی
داوود
طارمی
فروپاشی شوروی در اوایل دهه 1990 فرصتی مغتنم برای آمریکا بود تا در یک جهان تکقطبی سیاستخارجی خود را بهعنوان قدرتی هژمونیک اعمال نماید. ایالات متحده در جایگاه رهبری ناتو(سازمانی که بعد از فروپاشی شوروی دچار بحران هویت شده بود) نقش مؤثری در ابقاء آن بهواسطه خلق تهدیدات نوین مانند: تروریسم و بنیادگرایی اسلامی، مقابله با دولتهای مستقل و جنبشهای آزادیبخش مخالف سیاستهای توسعهطلبانه غرب، مقابله با تولید و استفاده از سلاحهای کشتارجمعی، تضمیین امنیت و ثبات در تولید- استخراج- انتقال انرژی(نفت و گاز) و... که تمامی این موارد به زعم غرب مصادیقی در منطقه خاورمیانه دارند. حملات تروریستی 11سپتامبر را میتوان سهمگینترین بازتاب سیاستهای متکبرانه و غیر انسانی ایالاتمتحده در خاورمیانه و در قبال مسلمانان دانست. دولت جرج بوش با این استدلال که مورد تهاجم عملیاتی تروریستی قرار گرفته، دفاع را حق خود دانست و با همکاری جامعه جهانی تحت عنوان مبارزه با تروریسم، توانست افغانستان را اشغال نماید. ایالاتمتحده تلاش کرد 11سپتامبر را ابزاری برای دستیابی به هدف کوتاهمدت مبارزه با تروریست و تسلط بر منطقه خاورمیانه و دستاویزی برای هدف طولانیمدت تثبیت هژمونی بر نظام جهانی قرار دهد، چون آمریکا پس از این حادثه جهان را به دو قطب دوست و دشمن تقسیم نمود تا سیاستهای امپریالیستی خود را توجیه و عملی سازد.
ایالات متحده آمریکا
افغانستان
حوادت 11سپتامبر
2019
11
22
19
61
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110183_78619bd70e08723fe976032c9ec39206.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
فهم استراتژی دریایی دولت ترامپ در خلیج فارس: مشارکت یا واگذاری مسئولیت؟
علی
باقری دولت آبادی
علیرضا
تقوی نیا
حسین
فخرائی
با توجه به اهمیت حیاتی خلیج فارس در بحث انرژی جهان، قدرتهای بزرگ همواره نسبت به حفظ ثبات در این منطقه حساس بودهاند. بعد از خروج انگلیس از خلیج فارس در سال 1971 ایالات متحده این نقش را برعهده گرفته است. نقشی که برای ایالات متحده هزینه زا نیز بوده است. با روی کار آمدن دونالد ترامپ و انتقادات وی از حضور نظامی در منطقه، این سؤال پیش میآید که استراتژی دریایی جدید آمریکا در خلیجفارس چه مؤلفههایی دارد؟ به نظر میرسد استراتژی نظامی - دریایی آمریکا در خلیجفارس با توجه به اسناد راهبردی دولت ترامپ و علیرغم انتقادات وی، مبتنی بر مشارکت عمیق و حضور گسترده در خلیج فارس میباشد و هدف آن تضمین جریان آزاد انرژی و ناتوانسازی قدرت دریایی ایران در انسداد تنگه هرمز (مهار ایران) است. در این پژوهش از روش کتابخانهای برای گرداوری دادهها و از روش توصیفی تحلیلی برای تبیین دادهها استفاده شده است.
خلیج فارس
استراتژی
هژمونیگرایی
آمریکا
بازدارندگی
2019
11
22
63
90
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110186_a939f4499538e6d585ad33e991010536.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
توسعه سیاسی؛ بحران مشروعیت و کارآمدی در ایران و حکمرانی خوب؟
حسین
دوست محمدی
رضا
اختیاری امیری
جمهوری اسلامی ایران به مثابه یکی از آخرین نظامهای سیاسی - ایدئولوژیک بازمانده از قرن بیستم برغم تفاوت با فضای جدید حاکم بر عرصه ملی و بینالمللی به حیات خود ادامه میدهد. بیشک ادامه این روند مستلزم انطباق نظام با الزامات جدید جامعه جهانی ازجمله پارادایم توسعه سیاسی است. اما با گذشت چهار دهه از عمر حکومت جمهوری اسلامی ایران به نظر میرسد که نظام با دو بحران عمده مشروعیت و کارآمدی مواجه است. این بحرانها موجودیت نظام را هدف قرار داده و به تدریج در حال قوام و تقویت میباشند. با توجه به این موضوع، سوال اصلی که مطرح میگردد این است که دلایل بروز بحران مشروعیت و بحران کارآمدی در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران کدامند؟ و راهکار خروج از این بحرانها چیست؟ فرضیه اصلی در پژوهش حاضر این است که جامعه ایران جامعهای در حال گذار از سنت به مدرنیته است، چنین جوامعی برای پذیرش مدرنیته نیازمند به نوسازی و تغییر هستند. مقاومت نظام سیاسی در برابر تغییر و رویارویی دولت با جامعه اصلیترین علت بروز بحرانهایی مانند مشروعیت و کارآمدی است، بهترین راهکار خروج از این بنبست نیز کاربست حمکرانی خوب است. برای تبیین بهتر موضوع پژوهش حاضر از نظریه بحرانهای توسعه سیاسی لوسین پای و تجمیع این بحرانها ذیل دو عنوان کارآمدی و مشروعیتاستفاده شده است. روش پژوهش تبیینی- تحلیلی است و دادهها از منابع کتابخانهای جمعآوری شدهاند.
توسعه سیاسی
بحران مشروعیت
بحران کارآمدی
جمهوری اسلامی ایران
حکمرانی خوب
2019
11
22
91
123
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110192_5e6b2f71b48b7c47ac1ccdf9d8f9f9b2.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
گفتمان جهانی شدن و اسلام سیاسی سلفی جهادی
محسن
شفیعی سیف آبادی
مهدی
محمدی عزیزآبادی
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر گفتمان جهانی شدن بر گفتمانهای حاکم در جهان اسلام و چگونگی ظهور اسلام سیاسی سلفی جهادی در پرتو امواج جهانی شدن است. فرضیه مورد آزمون نیز عبارت است از اینکه: «جهانی شدن، با به چالش کشیدن هویت رسمی حاکم بر دولتها، ضمن هموار کردن بستر ظهور گفتمان اسلام سیاسی سلفی جهادی، چالشی بنیادین در تداوم مناسبات قدرت سنتی محسوب میشود». نتایج حاصل از پژوهش که با روش تحلیل گفتمان و با استمداد از نظریات ارنستو لاکلا و شانتال موف به دست آمده، نشان میدهد که جهانی شدن در برخی کشورهای اسلامی با به چالش کشیدن گفتمانهای حاکم و تک گفتار، ضرورت هویتیابی و عطش جستجوی معنا را تشدید کرده است. سلفیگری، یکی از پاسخهایی است که به این نیاز داده شده است. آنها با گزینش معنا و انحصاری کردن آن، انرژی خود را صرف به کار بستن معانی و ویژگیهای برگزیده میکنند. بازسازی معنا توسط گروههای سلفی، با تکیه بر مفاهیم جمعی همچون شریعت، رهبری، جهاد، خدامحوری، تفاسیر دینی حداکثری و اجتماع صورت میپذیرد. این مسئله آینده مناسبات قدرت را در برخی کشورهای اسلامی به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
گفتمان
جهانی شدن
اسلام سیاسی سلفی جهادی
هویت
معنا
2019
11
22
125
155
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110195_dce37632628952e531aa2b942a7da43b.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
ژئوتروریسم و گفتمان ضد تروریسم ایالات متحده آمریکا در نظم هزاره جدید
مجید
عباسی
صارم
شیراوند
محمد جواد
فتحی
در فضای پساجنگسرد، الگوی ژئوپلیتیک و عملی مقامات سیاسی و امنیتی آمریکا بر این مبنا تدوین شد که نباید فضای لازم برای ظهور تهدیدات بالقوه فراهم شود. به همین جهت گفتمانسازی ژئوپلتیکی بهعنوان ابزار اصلی در سیاستخارجی ایالات متحده آمریکا نمود واقعی به خود گرفت و آمریکاییها «اسلام سیاسی» را بهعنوان نماد تروریسم معرفی نمودند. در این راستا گفتمانسازی ژئوپلیتیکی آمریکا با فعالسازی استراتژی جنگ پیشدستانه برای تحقق منافع ژئوپلیتیک یعنی مداخلهگرایی، مبارزه با تروریسم، یکجانبهگرایی و منازعه ایدئولوژیک اجرایی شد که میتوان از آن با عنوان راهبرد ژئوتروریسم نام برد. بهعبارت بهتر، قالبهای معنایی و گفتمانی جدیدی بعد از جنگ سرد توسط ایالات متحده جهت دشمنسازی و دگرسازی صورت گرفت که این مسئله به ظاهر مبارزه با خشونت و تروریسم را در سرلوحه برنامههای ژئوپلیتیک جهانی این کشور قرار داد. لذا سوال اصلی این پژوهش عبارت از این است که میان ژئوتروریسم و گفتمان مبارزه با تروریسم امریکا در نظم پسا جنگ سرد چه ارتباطی وجود دارد؟ فرضیه پژوهش عبارت از این است که: «ژئوتروریسم بستر گفتمان سازی و مبنای سیاست راهبردی آمریکا در فضای پساجنگ سرد است که از طریق آن به مبارزه با تروریسم بنیادگرا و دشمن تمدن غرب(اسلام)، بهعنوان دگر ایدئولوژیک خود پس از سقوط شوروی پرداخته است و از طریق آن در پی تحقق مطالبات استراتژیک خود بویژه در منطقه غرب آسیا بوده است.»
ژئوتروریسم
گفتمانسازی
ژئوپلیتیک
تروریسم
دشمنسازی
هویتسازی
2019
11
22
157
182
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110196_ad45cffda39ababf55a7733b2e3fa96b.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
بررسی و مقایسه تطبیقی انقلاب ایران و انقلاب فرانسه بر اساس نظریه کرین برینتون
مسعود
اخوان کاظمی
امید
شکرانه ارزنقی
در تاریخ جهان انقلاب هایی رخ داده و ممکن است بین این انقلاب ها تشابهات و تمایز های فراوانی وجود داشته باشد. مقایسهی تطبیقی انقلاب اسلامی با انقلابهایی چون: انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه و… یک الگوی تحلیلی مناسب برای فهم دقیقتر ابعاد و اثرات این انقلاب در اختیار ما میگذارد. مقاله حاضر، به بررسی، مقایسه و تطبیق دو انقلاب ایران و فرانسه، تفاوت ها و شباهت های میان دو انقلاب و تطبیق آن ها با نظریه کرین برینتون می پردازد. مقایسه پدیده های مشابه می تواند در شناخت هر چه بیشتر آنها مفید واقع شود. برای این منظور شرایط اقتصادی، شرایط نظامی، حمایت بین المللی، شرایط سیاسی و ... مرحله قبل و بعد از پیروزی دو انقلاب بزرگ دنیا یعنی انقلاب فرانسه، با انقلاب اسلامی ایران مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین دو انقلاب ایران و فرانسه در برخی از ویژگی ها مانند ایدئولوژی فراگیر، تأثیرات جهانی و بین المللی، اجتماعی بودن انقلاب و خلق گفتمانهای جدید سیاسی مانند برابری،آزادی و ... نقاط مشترکی وجود دارد. ولی در زمینه شکلگیری انقلاب و تطبیق مراحل چهارگانهی موجود در نظریه برینتون، بین دو انقلاب ایران و فرانسه تفاوت های بنیادی وجود دارد.
انقلاب
ایران
فرانسه
برینتون
2019
11
22
183
203
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110197_ac5e9769ee492364793ebc14c298796d.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
سیاست از منظر هایدگر
ابراهیم
سیاه پوش
محمدسجاد
شیرودی
علیرغم اینکه هایدگر مانند فیلسوفان سیاسی دیگر وارد مباحث مطرح در فلسفه سیاسی از قبیل آزادی سیاسی، عدالت اجتماعی، حقوق مدنی و... نشده است، لذا ازطریق کلیات مباحث ایشان می توان وارد موضوعات جزئی مانند "سیاست از منظر هایدگر" شد. عناصر و مفاهیمی از قبیل با-هم-هستن، تاریخمندی، تقدیر جمعی و دیکتاتوری اکثریت از بن مایه های تفکر سیاسی هایدگر به شمار می روند، البته خود او فهم درست از امر سیاسی را منوط به درک صحیح از حقیقت و ازادی می داند. لذا در این مقاله با توجه به اینکه دیدگاه افراد نسبت به سیاست تابع انسان شناسی انها می باشد، انسان از منظر هایدگر(دازاین) را بررسی کرده و سپس وارد مباحثی چون آزادی، حقیقت، سیاست، اومانیسم و مابعدالطبیعه سنتی از نگاه این فیلسوف بزرگ قرن بیستم خواهیم شد. طبیعتا توجه هایدگر از بعد انتیک (موجود) به بعد انتولوژیک (وجود) انسان می تواند دستمایه مناسبی جهت پژوهش های سیاسی و اجتماعی خاص گردد.
انتولوژیک
حقیقت
دازاین
ازادی
مدرنیته
2019
11
22
205
229
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110198_d4e4c2ee2e8a6ebd7ebaa71349fd2df2.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
پیامدهای حضور چین در خلیجفارس بر جمهوری اسلامی ایران
عطیه
سلیمانی
محمد
قنبری برزیان
در سالهای اخیر شاهد افزایش حضور و فعالیت جمهوری خلق چین در خلیجفارس و به علت نیاز روزافزون به منابع انرژی مانند نفت و گاز برای توسعه اقتصاد و صنعت و بهعلاوه گسترش روابط تجاری با دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس بودهایم. فعالیت گسترده چین در خلیجفارس پیامدهای عمده هم برای کشور چین و هم برای دیگر کشورهای منطقهای و فرا منطقهای در پی خواهد داشت. لذا پرسش اصلی این پژوهش عبارت از این است که چرا چین در پی افزایش حضور خود در خلیج فارس است و این امر چه پیامدهای بر جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت. فرضیه پژوهش بر این نکته تأکید دارد که هدف اصلی چین از افزایش حضور در خلیج فارس توسعه مراودات اقتصادی و بازرگانی، تداوم خرید انرژی و وابسته نمودن اقتصاد منطقه و به چالش کشیدن نفوذ آمریکا در این منطقه است. با توجه به روابط خصمانه ایران و آمریکا و زمینه های همگرایی جمهوری اسلامی با چین این امر در راستای منافع ملی ایران خواهد بود. در این مطالعه از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفتهشده است و روش جمع آوری داده ها اسنادی و کتابخانه ای است.
جمهوری خلق چین
ایالاتمتحده آمریکا
انرژی
خلیجفارس
ایران
2019
11
22
231
249
https://www.rahbordsyasi.ir/article_110199_da4c359b9f7a7e05fbdd783a4cfbface.pdf
فصلنامه راهبرد سیاسی
فصلنامه راهبرد سیاسی
2588-4565
2588-4565
1398
3
10
واکنش سیاست روسیه در شرق اروپا
سید جواد
سبط احمدی
بر اساس نظریه رئالیسمتهاجمی، دولتها نه تنها به دنبال تسلط بر منطقه خود هستند، بلکه همچنین میکوشند تا از دستیابی رقبایشان در سایر مناطق به هژمونی جلوگیری کنند. روسیه نیز که از جایگاه تنزل یافته خود از یک ابرقدرت به قدرت بزرگ راضی نیست، بازگشت مجدد به عنوان ابرقدرت را هدف استراتژیک بلند مدت خود قرار داده است ولی از آنجایی که این هدف در کوتاه مدت قابل تحصیل نمی باشد، بنابراین به دنبال حفظ ساختار فعلی و تلاش برای عدم تنزل از جایگاه خود با استفاده از راهکار واقع بینی تهاجمی در سیاست خارجی است. بر این اساس هدف از این پژوهش بررسی مفهوم رئالیسم تهاجمی بر اساس نظریه مرشایمر و تحلیل سیاست روسیه در شرق اروپا میباشد. پژوهش حاضر از نظر روش توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری مطالب، به صورت کتابخانهای، مجلات، مقالات و نشریات اینترنتی در این زمینه انجام شده است.
رئالیسم تهاجمی
سیاست روسیه
شرق اروپا
2019
11
22
251
268
https://www.rahbordsyasi.ir/article_114052_4a7364f99e8b092df59a210a7e866d0d.pdf