فریبرز محمدی؛ سید محمدجواد مومنی؛ محمدحسین تقوی کوتنائی
دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 153-176
چکیده
قلمروهای ژئواستراتژیک قبل از دو جنگ جهانی براساس اهداف نظامی ترسیم میگردید در نتیجه مناطق ژئوپلیتیک نیز میبایست توجیه کننده و در بردارنده اهداف و برنامههای نظامی میبودند و به همین علت به محض احساس ...
بیشتر
قلمروهای ژئواستراتژیک قبل از دو جنگ جهانی براساس اهداف نظامی ترسیم میگردید در نتیجه مناطق ژئوپلیتیک نیز میبایست توجیه کننده و در بردارنده اهداف و برنامههای نظامی میبودند و به همین علت به محض احساس کوچکترین تغییر و تحول در ساختار نظام ژئوپلیتیکی هر کشور ایجاد درگیری نظامی و توسل به زور گریزناپذیر بود. به مرور زمان و پس از فروپاشی بلوک شرق و بوجود آمدن تغییرات و تحولات جدید در مقوله امنیت و مباحث استراتژیک و غلبه اهداف اقتصادی سیاسی بر موضوعات صرفاً سیاسی ساختارهای نظامهای ژئوپلیتیکی به سمت تبدیل شدن به ژئواکونومی در حال حرکت میباشند از این رو قلمروهای ژئواستراتژیک حتی فرسنگها دورتر از مرزهای سرزمینی باید توجیهی اقتصادی- نظامی داشته باشد. این چرخش قابل ملاحظهای است که ما امروزه شاهد تغییر در استراتژیهای گوناگون قدرتها به ویژه ایالات متحده آمریکا هستیم و روی همین اصل برای اولین بار دراواخر قرن دهه 90 میلادی واژه ژئواکونومی مطرح شد که برخی به اشتباه آن را جایگزین ژئوپلیتیک میدانند و گروهی هم به اشتباه فکر میکنند که دوران ژئوپلیتیک به سر آمده و دوران ژئواکونومیک مطرح است. در حالی که این یک اشتباه در تعبیر مفاهیم است زیرا واژه ژئواکونومی در واقع تغییر نام و هدف ژئواستراتژی است. به تعبیر صحیحتر در مفهوم ژئواکونومی، اهداف با دخل تصرف در استراتژیهای اقتصادی، با بهرهگیری از بستر ژئوپلیتیک به اهداف استراتژیک تغییر شکل دادهاند.