فصلنامه راهبرد سیاسی

فرماندهی و کنترل جمهوری اسلامی ایران در حفظ امنیت منطقه خاورمیانه

علی اکبر جعفری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1399

چکیده

  تأمین امنیت ملی در عصر پرشتاب تحولات جهانی به دلیل درهم تنیده­ گی، به فرماندهی و کنترل کارآمد نیازمند است. در این ماتریس پیچیده سیاست بین­ الملل، منطقه خاورمیانه به دلیل نفوذ قدرت­ های فرامنطقه­ ...  بیشتر تأمین امنیت ملی در عصر پرشتاب تحولات جهانی به دلیل درهم تنیده­ گی، به فرماندهی و کنترل کارآمد نیازمند است. در این ماتریس پیچیده سیاست بین­ الملل، منطقه خاورمیانه به دلیل نفوذ قدرت­ های فرامنطقه­ ای همواره به عنوان پرآشوب­ ترین منطقه جهان از فقدان امنیت رنج می­ برد. ایران وارث سرزمینی است که مهد یکی از بزرگترین تمدن­ های جهان بوده است. این کشور در دهه­های اخیر به دلیل ناامنی­ های برساخته منطقه خاورمیانه متحمل هزینه­ های سنگینی شده است. با توجه به این واقعیت به روش تبیینی در پی پاسخ به این سؤال هستیم که ایران به عنوان یک قدرت مهم منطقه ­ای چگونه می­ تواند ناامنی­ های منطقه خاورمیانه را فرماندهی و کنترل کند تا امنیت پایدارتر ملی تأمین شود؟ فرضیه پژوهش حاضر اینست که این کشور با استفاده از رویکرد­های فکری چند وجهی امنیت و نیز با اتخاذ استراتژی همراه­ سازی سایر دولت-ملت­ها و جنبش­ های آزادی­ بخش در تأمین و کنترل امنیت خاورمیانه نقش­ آفرین خواهد بود. یافته­ های پژوهش حاکی است، به دلیل اشتراکات فراوان میان ملت­های منطقه و تحول در نوع نظام­ های سیاسی و برقراری نظام­ های مردم ­سالاری، صلح و امنیت پایدار تأمین خواهد شد. در این پژوهش تلاش شده است توانمندی­ های این کشور در بهره­ گیری از قابلیت­ های سامانه منطقه خاورمیانه و ایجاد ساخت جدیدی از سامانه منطقه امن­ تر تبیین شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.03 M

تعهدات دولت ها در حمایت و استفاده از آبهای زیرزمینی و قنات ها با تاکید بر دولت ایران

نادره سادات نبوی؛ مهدی فیروزآبادیان

دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1401

چکیده

  باتوجه به خشکسالی گسترده، کمبود آب و کاهش سطح آبهای زیرزمینی، تمامی دولت ها باید تلاش های خود را در راستای کاهش استفاده از آبهای زیرزمینی انجام دهند. در این مقاله سعی شده است مهمترین اقدامات برخی دولتها ...  بیشتر باتوجه به خشکسالی گسترده، کمبود آب و کاهش سطح آبهای زیرزمینی، تمامی دولت ها باید تلاش های خود را در راستای کاهش استفاده از آبهای زیرزمینی انجام دهند. در این مقاله سعی شده است مهمترین اقدامات برخی دولتها در راستای حمایت از آبهای زیر زمینی و همچنین تعهدات و تلاشهای دولت ایران در راستای حمایت از آبهای زیر زمینی به ویژه قنات ها مورد بررسی قرار گیرد. در این تحقیق که از طریق مطالعه کتابخانه ای و به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته، این نتایج را نشان می دهد که ایران بنابر اصول مهمی چون تعهد به پیشگیری، تعهد به همکاری و تعهد به اطلاعرسانی و مشارکت عمومی موظف به حفظ قنات ها و آب های زیرزمینی می باشد. در خصوص اقدامات انجام شده در ایران می توان گفت که دولت ایران با استفاده از تصویب قوانین و مقررات ملی و همچنین سیاستگذاری و تدابیر اجرایی اقدام به حفاظت از قنات ها نموده است.

---

• مشاهده مقاله

تقابل هویتی و ایدئولوژیکی عربستان سعودی و ایران در مطالعه یمن

حانیه کریمی؛ محمد ولی مدرس؛ غلامرضا کریمی

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 63-79

چکیده

  عربستان و ایران ، از دیرباز به عنوان دو رقیب اصلی در منطقه ی خاورمیانه شناخته می شوند . اما در طی سال های گذشته روابط میان این دو کشور بسیار پیچیده و ابعاد نوینی به خود گرفته است . در این میان ، یکی از موضوعاتی ...  بیشتر عربستان و ایران ، از دیرباز به عنوان دو رقیب اصلی در منطقه ی خاورمیانه شناخته می شوند . اما در طی سال های گذشته روابط میان این دو کشور بسیار پیچیده و ابعاد نوینی به خود گرفته است . در این میان ، یکی از موضوعاتی که در سال های گذشته روابط میان این دو کشور را تیره و تار ساخته است ، تحولات درونی یمن می باشد . بنابراین ، هدف نوشتار حاضر ، تقابل هویتی و ایدئولوژیکی عربستان سعودی و ایران در مطالعه یمن می باشد. نویسنده بدنبال پاسخ به این پرسش اساسی بوده است که عربستان و ایران چگونه در تحولات یمن نقش ایفا کرده اند ؟ فرضیه ای که در پاسخ به این سوال مطرح می شود این است که عربستان و ایران از طریق عوامل هویتی ، در تحولات یمن نقش ایفا کرده اند که این امر منجر به چالش بین دو کشور شده است . با توجه به هویت سنی و وهابی عربستان و نگرانی این کشور از گسترش تشیع و تقویت نفوذ ایران در منطقه ی خلیج فارس و در نهایت کل خاورمیانه ، می توان تقابل عربستان و ایران در یمن را بر اساس رویکرد سازه انگاری تبیین کرد

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 836.66 K

مجازات های جایگزین حبس در حقوق ایران و حقوق بین‌الملل؛ چالش ها و راهکارها

علی احمدی؛ کرم جانی‌پور؛ علی جانی‌پور

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 1-21

چکیده

  در پی ناکارآمدی مجازات حبس و اهمیت روزافزون مولفه های حقوق شهروندی و حقوق شهروندی مانند حق آزادی تن، متفکرین در حوزه کیفری سعی کردند، جایگزین هایی برای حبس در نظر گیرند، که اگر چه مجرم را در شرایطی تنبیهی ...  بیشتر در پی ناکارآمدی مجازات حبس و اهمیت روزافزون مولفه های حقوق شهروندی و حقوق شهروندی مانند حق آزادی تن، متفکرین در حوزه کیفری سعی کردند، جایگزین هایی برای حبس در نظر گیرند، که اگر چه مجرم را در شرایطی تنبیهی قرار می دهند، با این حال وی را از آثار منفی زندان نیز دور کنند. موضوع اساسی که در این خصوص مطرح و بررسی شده این است که مجازات های جایگزین حبس در حقوق ایران و حقوق بین‌الملل کیفری چه جایگاهی داشته؛ چالش ها و راهکارهای فرارو چیست؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه یا به بررسی مسئله مورد اشاره پرداخته شده است. یافته های تحقیق بر این امر دلالت دارد که در حقوق بین الملل بر رعایت کرامت انسانی همگان از جمله مجرمین و منع مجازات های غیر ضروری نامناسب تاکید شده است. در حقوق کیفری ایران نیز، قانون گذار به ویژه در قانون مجازات 1392، مصادیق متعددی از مجازات های جایگزین مانند آزادی مشروط، ارایه خدمات عمومی، تعلیق مجازات و تبدیل مجازات را ایجاد و گسترش داده است. این اقدام مهم قانون گذار اما با چالش های متعددی مهم است که مهمترین آنها فقدان زیرساخت های لازم برای اجرا و تحقق این نوع

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 817.77 K

سیاست های تهاجمی منطقه ای عربستان در قبال ایران از سال 2003 تا 2020

حانیه کریمی؛ محمد ولی مدرس؛ غلامرضا کریمی

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 161-178

چکیده

  پژوهش حاضر به بررسی سیاست های تهاجمی منطقه ای عربستان در قبال ایران از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۰ می پردازد. عربستان که تا قبل از سال ۲۰۰۳ به عنوان یک کشور محافظه کار و حافظ وضع موجود در منطقه شناخته می شد ، از سال ...  بیشتر پژوهش حاضر به بررسی سیاست های تهاجمی منطقه ای عربستان در قبال ایران از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۰ می پردازد. عربستان که تا قبل از سال ۲۰۰۳ به عنوان یک کشور محافظه کار و حافظ وضع موجود در منطقه شناخته می شد ، از سال ۲۰۰۳ به بعد در سیاست منطقه ای خود تغییر ایجاد نموده ، و به تقابل با ایران پرداخته است ؛ اما سوال اصلی پژوهش این است که چرا عربستان در قبال ایران در منطقه سیاستی تهاجمی اتخاذ کرده است؟ در پاسخ می توان گفت که عربستان به دنبال تحولات منطقه از سال ۲۰۰۳ به بعد و قلمداد کردن خود به عنوان هژمون منطقه ای و رهبری جهان عرب در برابر قدرت و نفوذ ایران سیاستی تهاجمی اتخاذ کرده است. همچنین عربستان در قبال مذاکرات هسته ای ایران به انعقاد قراردادهای نظامی و تسلیحاتی با آمریکا روی آورده ، تا از نفوذ ایران در منطقه جلوگیری کند. پژوهش حاضر در چارچوب نظریه ی واقع گرایی تهاجمی و با استفاده از داده های کتابخانه ای و اینترنتی به روش توصیفی – تحلیلی به نگارش درآمده است.کلید واژگان : عربستان ، ایران ، منطقه ، واقع گرایی تهاجمی

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 856.73 K

بازتاب انقلاب اسلامی ایران در آمریکای لاتین(مطالعه موردی: جمهوری بولیواری ونزوئلا)

سعید اسلامی؛ محمد سلمان تبارسوته

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1400

چکیده

  انقلاب اسلامی ایران بعنوان یکی از بزرگترین رخدادهای قرن بیستم تاکنون موضوع بحث بسیاری از محافل علمی- پژوهشی جهان بوده است. انقلاب اسلامی بنا به ماهیت، مفاهیم و واژگان، هنجارهای خاص و ویژه ای را به ارمغان ...  بیشتر انقلاب اسلامی ایران بعنوان یکی از بزرگترین رخدادهای قرن بیستم تاکنون موضوع بحث بسیاری از محافل علمی- پژوهشی جهان بوده است. انقلاب اسلامی بنا به ماهیت، مفاهیم و واژگان، هنجارهای خاص و ویژه ای را به ارمغان آورده و متضمن اهداف و پدیده هایی بوده است. قصد نگارندگان آن است که با اتکا به روش سازه انگارانه که بیش از هر چیز یک چارچوب تحلیلی است، به بررسی تأثیرات انقلاب اسلامی بر جمهوری بولیواری ونزوئلا در آمریکای لاتین و روابط خارجی بین این دو کشور که تاکنون مورد بحث روشمند قرار نگرفته است بپردازد.در همین ارتباط، سوال اصلی پژوهش بر این مبنا شکل گرفته است که بازتاب انقلاب اسلامی ایران در کشور ونزوئلا چگونه بوده است؟، پژوهش حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی و در چارچوب رهیافت سازه انگاری، به بررسی بازتاب این انقلاب بزرگ در مناطق آمریکای لاتین پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که انقلاب اسلامی ایران در درون مرزهای سیاسی خود محصور نمانده و به طور مستنقیم و غیر مستقیم علاوه بر تأثیر گذاری های منطقه ای، در سطح بین الملل هم بر کشورهایی همچون جمهوری بولیواری ونزوئلا تاثیرگذار بوده است.

---

• مشاهده مقاله

بررسی تطبیقی مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در حوادث بعد از بیداری اسلامی

علی سعیدی؛ آیت الله اسماعیلی

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 89-112

چکیده

  منطقه خاورمیانه در حال گذار از دوره تحولات انقلابی است که سیاست خارجی کشورهای این منطقه را به چالش می‌کشد. علیرغم بروز این تغییرات، بیداری اسلامی و وقوع انقلاب در تونس، مصر و لیبی نتوانسته است برخی از ...  بیشتر منطقه خاورمیانه در حال گذار از دوره تحولات انقلابی است که سیاست خارجی کشورهای این منطقه را به چالش می‌کشد. علیرغم بروز این تغییرات، بیداری اسلامی و وقوع انقلاب در تونس، مصر و لیبی نتوانسته است برخی از جنبه‌های مهم شرایط منطقه غرب آسیا را تغییر دهد. یکی از مهم‌ترین آنها که افق راهبردی غرب آسیا را ترسیم می‌کند، رقابت بین ایران و عربستان سعودی است. موج اعتراضات مردمی سال 2011 در حمایت از دموکراسی و مخالفت با رژیم حاکم موسوم به بیداری اسلامی، دغدغه‌های تازه‌ای را برای عربستان و ایران بوجود آورده است که باید در چارچوب اولویت‌های منطقه‌ای بدان ها توجه نمود. در این محیط جدید، فرصت ها و تهدیدهای فراوانی پیش روی هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی وجود دارند و این در حالی است که هر دو کشور تلاش دارند تا با استفاده از مولفه ها و عناصر قدرت نرم خود رقبای خود را به حاشیه برانند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 910.98 K

مطالعه تطبیقی فرصت‌ها و تهدیدات طرح‌های اقتصادی ترکیه و چین در آسیای ‌مرکزی برای ایران

محمد فرهادی

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1400

چکیده

  پژوهش حاضر درصدد مطالعه تطبیقی فرصت‌ها و تهدیدات طرح‌های اقتصادی ترکیه و چین در آسیای-مرکزی برای ایران است. با استفاده از روش تحلیل مضمون و از نوع ماتریس مضمون به واسطه انجام مشاهده غیر مستقیم (واکاوی ...  بیشتر پژوهش حاضر درصدد مطالعه تطبیقی فرصت‌ها و تهدیدات طرح‌های اقتصادی ترکیه و چین در آسیای-مرکزی برای ایران است. با استفاده از روش تحلیل مضمون و از نوع ماتریس مضمون به واسطه انجام مشاهده غیر مستقیم (واکاوی متون)، داده‌های پژوهش به صورت روش نمونه‌گیری هدفمند از روی متون موجود گردآوری و از طریق کدگذاری موضوعی، مضامین فرصت‌ها و تهدیدات طرح‌های اقتصادی چین و ترکیه در آسیای‌مرکزی برای ایران شناسایی و در نهایت برحسب وجوه اشتراک و افتراق با یکدیگر مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که وجه اشتراک طرح‌های اقتصادی ترکیه و چین در آسیای‌مرکزی برای ایران از حیث فرصت، افزایش اهمیت ژئوپلیتیکی ایران و گسترش روابط ایران با کشورهای درگیر طرح‌های اقتصادی مذکور است. همچنین، وجه افتراق طرح‌های اقتصادی چین و ترکیه در آسیای‌مرکزی برای ایران، بوجود آمدن تنش و برهم خوردن توازن منافع میان کشورهای درگیر طرح اقتصادی چین از یک سو و ناهمخوانی سیاست‌های توسعه‌ای ایران و ترکیه در آسیای‌مرکزی و تضعیف شدن موقعیت ایران به واسطه دنبال نمودن سیاست‌های غربگرایانه در منطقه از سوی ترکیه میباشد. جهت اعتبارسنجی یافته‌های کیفی از روش ممیزی و تشکیل گروه کانونی و برای پایایی‌سنجی آن از قابلیت تکرارپذیری و نیز قابلیت انتقال یا تعمیم‌پذیری استفاده شده است.

---

• مشاهده مقاله

شکاف مرکز- پیرامون و رفتار انتخابات دهم ریاست جمهوری در ایران

محمد یوسفی جویباری؛ مجید نجات پور؛ مجتبی میری

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 89-108

چکیده

  هدف این مقاله تبیین رابطۀ شکاف مرکز-پیرامون با انتخابات دهم ریاست جمهوری(1388) در ایران است. برای نیل به این هدف ابتدا به بررسی تأثیرگذاری شکافهای اجتماعی برانتخابات و رفتار انتخاباتی پرداخته می‌شود، ...  بیشتر هدف این مقاله تبیین رابطۀ شکاف مرکز-پیرامون با انتخابات دهم ریاست جمهوری(1388) در ایران است. برای نیل به این هدف ابتدا به بررسی تأثیرگذاری شکافهای اجتماعی برانتخابات و رفتار انتخاباتی پرداخته می‌شود، سپس به درک چگونگی تأثیرگذاری شکاف مرکز- پیرامون بر انتخابات ریاست جمهوری دهم در ایران پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهند که اقدامات دولت‌های گذشته که باعث عدم توجه به فرودستان جامعه شده و در مقابل اقدامات دولت احمدی‌نژاد بین سالهای 1384 تا 1388 باعث شکل‌گیری پایگاه اجتماعی برای آنها در طبقه فرودست جامعه شده و همین پایگاه سبب پیروزی احمدی‌نژاد در انتخابات دهم ریاست جمهوری در مقابل رقیبان که از پایگاه اجتماعی شهری برخوردار بوده‌اند، شده است. همچنین این نتایج نشان می‌دهد که بیشترین آراء احمدی‌نژاد در مناطق فرودست و پیرامونی جامعه بوده و هرچه از سمت مرکز به سمت پیرامون دور می‌شویم درصد آراء احمدی‌نژاد بیشتر می‌شود. اثرگذاری شکاف مرکز-پیرامون در انتخابات و رفتار انتخاباتی مردم و پیروزی احمدی‌نژاد نتیجه اقداماتی از قیبل پایگاه اجتماعی پیرامونی دولت احمدی‌نژاد، دو قطبی طبقاتی-جغرافیایی در انتخابات و اقدامات دولت مثل سهام عدالت، مسکن مهر و تخصیص بودجه عمرانی به استانهای محروم می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 784.6 K

نسبت سیاست خارجی با بهداشت: چالشی نظری پیش روی سیاست خارجی ایران در عصر کرونا

علی باقری دولت آبادی

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1400

چکیده

  پیشینه پیوند بهداشت و سیاست خارجی در جهان به بیش از یک قرن پیش بازمی‌گردد؛ با اینحال رابطه و جایگاه این دو مفهوم با یکدیگر در سیاست خارجی ایران همچنان مبهم و نامشخص است. به نظر می‌رسد علت اصلی این امر ...  بیشتر پیشینه پیوند بهداشت و سیاست خارجی در جهان به بیش از یک قرن پیش بازمی‌گردد؛ با اینحال رابطه و جایگاه این دو مفهوم با یکدیگر در سیاست خارجی ایران همچنان مبهم و نامشخص است. به نظر می‌رسد علت اصلی این امر به فقدان یا ضعف چارچوب نظری برای این مهم، در سیاست خارجی ایران بازمی‌گردد. برپایه ضرورت فوق سوال اصلی پژوهش حاضر این است که جایگاه بهداشت در نظریه های جریان اصلی روابط بین الملل کجاست و چه رابطه ای بین دو مفهوم بهداشت و سیاست خارجی می‌توان برقرار کرد؟ برای پاسخ به سوال فوق از روش توصیفی-تحلیلی و شیوه کتابخانه‌ای برای گرداوری داده‌ها استفاده شده است. یافته‌های پژوهش به سه رویکرد در تبیین این رابطه و جایگاه اشاره می کند: سیاست خارجی به مثابه بهداشت، بهداشت به مثابه سیاست خارجی و بهداشت به عنوان یکی از دستورکارهای سیاست خارجی. همچنین نشان می دهد امروزه توجه به بهداشت در سیاست خارجی از چارچوب‌های پیشین اخلاقی و انسان دوستانه(لیبرالیسم) خارج شده و جای خود را در مباحث قدرت و امنیت(واقعگرایی) بازکرده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 953.89 K

واکاوی انتقادی حقوق شهروندی در روزنامه های ایران

خلیل اله سردارنیا؛ رضا امیرپورامیراباد؛ سینا امینی زاده

دوره 5، شماره 16 ، خرداد 1400، ، صفحه 25-53

چکیده

  حقوق شهروندی با سه جزء حقوق سیاسی، مدنی و اجتماعی از مولفه های بنیادین دموکراسی و توسعه سیاسی است. این پژوهش با هدف واکاوی انتقادی محتوای روزنامه‌ها در ایران در ارتباط با حقوق شهروندی انجام شده است. مورد ...  بیشتر حقوق شهروندی با سه جزء حقوق سیاسی، مدنی و اجتماعی از مولفه های بنیادین دموکراسی و توسعه سیاسی است. این پژوهش با هدف واکاوی انتقادی محتوای روزنامه‌ها در ایران در ارتباط با حقوق شهروندی انجام شده است. مورد مطالعه دو روزنامه شرق و کیهان به عنوان دو روزنامه شاخص دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا هستند. روش پژوهش از نوع تحلیل محتوا با رویکرد کمی است. پرسش های اساسی پژوهش این است عملکرد روزنامه های ایران در ارتباط با پرداختن و آشنا سازی شناختی و عملی- مصداقی شهروندان نسبت به حقوق شهروندی، چگونه و تاچه اندازه بوده است ؟ همچنین نظر نخبگان سیاسی پیرامون عملکرد و نحوه پرداختن روزنامه ها به حقوق شهروندی در روزنامه های ایران چیست؟ مهمترین یافته های پژوهش آن است که این روزنامه ها به دلایلی هممچون وابستگی‌های سیاسی و جناحی، عدم استقلال مالی و فکری، عدم شفایت، سانسور، عدم بیان منصفانه حقایق، تحلیل ها و اطلاع رسانی نادرست و سیاست زده و عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاری، رسالت خود را در پیشبرد حقوق شهروندی در ظرف زمانی مد نظر انجام نداده و با چالش شدید مشروعیتی و عملکردی در نزد افکار عمومی و مردم ایران مواجه هستند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 914.37 K

تلگرام و امنیت ملی ج.ا. ایران

رضا اختیاری امیری؛ محمد صادق تابعی؛ عباس دهرویه

دوره 5، شماره 16 ، خرداد 1400

چکیده

  پژوهش حاضر در‌صدد است نقش تلگرام را در ایجاد تهدیداتی که در سال‌های اخیر امنیت ملی ایران را با خطر مواجه ساخته‌اند مورد واکاوی قرار دهد. بنابراین سوال اصلی بر این محور قرار دارد که پیام‌رسان تلگرام ...  بیشتر پژوهش حاضر در‌صدد است نقش تلگرام را در ایجاد تهدیداتی که در سال‌های اخیر امنیت ملی ایران را با خطر مواجه ساخته‌اند مورد واکاوی قرار دهد. بنابراین سوال اصلی بر این محور قرار دارد که پیام‌رسان تلگرام چگونه امنیت ملی ایران را در سال‌های اخیر با تهدید مواجه ساخته است؟ روش پژوهش توصیفی- تبیینی است و جمع‌آوری داده‌ها از طریق منابع کتابخانه‌ای، اینترنتی و همچنین انجام پیمایش در سطح نخبگان علمی کشور صورت پذیرفته است. یافته‌ها حاکی از آن است که تلگرام از طریق انتشار شایعات سیاسی و اخبار جعلی، مشروعیت زدایی و ناکارآمد جلوه دادن نظام، تحریک افکار عمومی و ایجاد شکاف میان سطوح جامعه و حاکمیت، سازماندهی آشوب‌ها و گسترش آنها، هماهنگ کردن معترضان و آشوب کنندگان، تشدید اختلافات قومی، فرقه‌ای، مذهبی (تضعیف وحدت ملی)، ایجاد شکاف بین اقلیت‌های قومی با نظام و افزایش گرایش‌های تجزیه طلبانه قومی، تهدید ارزش‌ها و هنجارهای جامعه و همچنین استفاده گروه‌های تروریستی از این پیام رسان جهت عضوگیری، هماهنگی و برنامه‌ریزی، بیشترین تاثیرات را برامنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.24 M

ابزارهای ایالات متحده آمریکا برای تحدید قلمروسازی ژئوپلیتیکی ایران

فرزین زندی

دوره 5، شماره 16 ، خرداد 1400

چکیده

  تمایل ایران برای نقش‌آفرینی منطقه‌ای با توجه به عناصری چون موقعیت ژئوپلیتیکی این کشور و همچنین اتخاذ استراتژی فعال‌سازی گروه‌های غیردولتی خارجی به عنوان بازوهای منطقه ای خودبه گسترش نفوذ و افزایش ...  بیشتر تمایل ایران برای نقش‌آفرینی منطقه‌ای با توجه به عناصری چون موقعیت ژئوپلیتیکی این کشور و همچنین اتخاذ استراتژی فعال‌سازی گروه‌های غیردولتی خارجی به عنوان بازوهای منطقه ای خودبه گسترش نفوذ و افزایش توان ژئوپلیتیکی ایران منجر شده است. این دلایل، موجب بروز احساس تهدید روزافزون در میان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اسرائیل (به عنوان متحدان اصلی آمریکا) گردیده و نیاز به همگرایی را در بین آنان، بیدار نموده است. در این پژوهش، بر آن شده ایم تا به این پرسش پاسخ دهیم که تحریم‌های ایالات متحده آمریکا، به چه شکل و تا چه اندازه توانسته است بر وضعیت داخلی و رویکرد منطقه ای ایران تاثیر بگذارد. ایالات‌متحده با ادامه راهبرد «مهار» ایران و بکارگیری دیپلماسی «اجبار» در تلاش است تا با هوشمندسازی تحریم ها و حفظ و تنظیم کارآمد آن ها، ایران را در نوعی محاصره سیاسی-اقتصادی و ژئوپلیتیکی نگاه دارد و از امکان رشد و سرمایه‌گذاری خارجی در اقتصاد ایران جلوگیری به عمل آورَد.. پیامد اعمال تحریم‌ها منجر به تضعیف توان اقتصادی و تشدید چالش مدیریت سیاسی-اقتصادی در داخل ایران و به تبع آن، کاهش توان حمایت ایران از شبکه نیروهای نیابتی خود به عنوان اصلی ترین عامل قلمروسازی ژئوپلیتیکی این کشور شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 902.52 K

آیونز و همگرایی امنیتی در منطقه اقیانوس هند: زمینه ها و چالش ها

رضا اختیاری امیری؛ محمد سلمان تبارسوته؛ حسین ابراهیمی

دوره 4، شماره 14 ، آذر 1399، ، صفحه 29-56

https://doi.org/10.29252/JPS.4.14.29

چکیده

  در دهه های اخیر منطقه گرایی جهت بهره برداری از ظرفیت کشورهای عضو برای دستیابی به اهداف و منافع مشترک از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. بگونه ای که در مناطق مختلف جهان شاهد ظهور سازمان ها و نهادهای مختلف ...  بیشتر در دهه های اخیر منطقه گرایی جهت بهره برداری از ظرفیت کشورهای عضو برای دستیابی به اهداف و منافع مشترک از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. بگونه ای که در مناطق مختلف جهان شاهد ظهور سازمان ها و نهادهای مختلف منطقه ای هستیم. در همین ارتباط، ابعاد گوناگون اهمیت منطقه اقیانوس هند سبب شده است، تا تامین امنیت این منطقه در دستور کار دولت های ساحلی نظیر جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد و در نتیجه نهادهایی جهت امنیت سازی منطقه ای ایجاد گردد. از جمله نهادهایی که در راستای تامین امنیت دریایی در منطقه اقیانوس هند شکل گرفته است آیونز می باشد. با توجه به این موضوع، سوال اصلی پژوهش بر این مبنا شکل گرفته است که علل و زمینه های همگرایی امنیتی کشورهای عضو آیونز کدامند و این کشورها در توسعه همکاری منطقه ای با چه چالش ها و محدودیت هایی مواجه هستند؟ روش پژوهش تحلیلی- تبیینی است و از رهیافت نظری همگرایی جهت تبیین موضوع استفاده شده است. فرضیه اصلی بر مبنای این انگاره قرار گرفته است که درک یکسان نسبت به مسائل منطقه ای و همچنین نگرانی ها و موضوعات مشترک محیطی و منطقه ای زمینه همگرایی کشورها و نهایتا تاسیس آیونز را فراهم ساخته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.07 M

آینده پژوهی سیاست امنیت‌انرژی چین در «آسیای‌غربی»

رشید رکابیان؛ سیروس خندان؛ مهرداد عله پور

دوره 4، شماره 14 ، آذر 1399، ، صفحه 145-170

https://doi.org/10.29252/JPS.4.14.145

چکیده

  از جمله قدرت‌های نوظهوری که طی سالیان گذشته روند صنعتی‌شدن فزآینده‌ای را تجربه کرده است جمهوری خلق چین می‌باشد. و دیپلماسی امنیت انرژی را برای آینده خود تعریف نمود.که بهترین گزینه برای تأمین انرژی‌آن ...  بیشتر از جمله قدرت‌های نوظهوری که طی سالیان گذشته روند صنعتی‌شدن فزآینده‌ای را تجربه کرده است جمهوری خلق چین می‌باشد. و دیپلماسی امنیت انرژی را برای آینده خود تعریف نمود.که بهترین گزینه برای تأمین انرژی‌آن کشور، منطقه راهبردی خلیج‌فارس است. سؤال این‌است که‌جمهوری‌خلق چین در آوردگاه راهبردی خلیج‌فارس‌با چه فرصت‌ها و چالش‎هایی روبرو است؟ و اینکه استراتژی پکن در مواجهه با فرصت‎ها و چالش‌های پیش‌رو چگونه ارزیابی می‌شود؟ در راستای پاسخ به پرسش مزبور سعی شده است تا استراتژی پکن در منطقه خلیج‌فارس در سه سطح جهانی، منطقه‌ای و داخلی مورد واکاوی قرار گیرد. بدین ترتیب که در سطح جهانی بزرگ‌ترین مسئله،نفوذ وحضور مؤثر ایالات‌متحده درمنطقه است؛بدین منظور که رویکرد چین به کشورهای آسیای‌غربی رارفتار این کشور با ایالات‌متحده و ادراک چینی‌ها از اهداف امریکا در منطقه تشکیل می‌دهد.درسطح منطقه‌ای نیز چین با رقابت کشورهای زیرسیستم آسیای‌غربی مواجه است؛ که در این سطح چینی‌ها به دنبال اعتمادبخشی است.اما در سطح داخلی مهم‌ترین بحث به‌ویژه در سال‌های اخیر تحولات سیاسی در کشورهای آسیای‌غربی و مسائل مرتبط با مناقشه‌های دولت‌ها با ملت‌های خود درمنطقه بوده است که به نحو بالقوه‌ای این پتانسیل را داراست که امنیت‎انرژی چین را که یکی از مهم‌‍ترین دلایل حضور پکن در خلیج‌فارس است با چالش‌های ژرفی مواجه کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 873.64 K

تعامل و تقابل «گفتمان‌های سیاسی» و «راهبردهای ملی» در سیاست خارجی ایران

علی باقری دولت ابادی؛ حسین سیاپوشی

دوره 4، شماره 12 ، خرداد 1399، ، صفحه 67-94

چکیده

  سیاست خارجی در مقام مهمترین نمود رفتار بین المللی دولت‌ها همواره عرصه تعامل میان نظریه و عمل بوده است. در این میان، هر گفتمان سیاسی که قدرت را در دست می‌گیرد، بر مبنای جهان‌بینی خاصی که نسبت به نظم حاکم ...  بیشتر سیاست خارجی در مقام مهمترین نمود رفتار بین المللی دولت‌ها همواره عرصه تعامل میان نظریه و عمل بوده است. در این میان، هر گفتمان سیاسی که قدرت را در دست می‌گیرد، بر مبنای جهان‌بینی خاصی که نسبت به نظم حاکم در سطح منطقه و جهان دارد، در عرصه سیاست خارجی نگرش‌های مختلف و بعضاً متعارضی را در چارچوب راهبردهای ملی اتخاذ می‌کند. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چگونه سیاست خارجی ایران در «گفتمان‌ سیاسی» و «راهبردهای ملی» دولت سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد شکل گرفته است؟ پیامد نقش‌های ملی و راهبردهای کلان این دو گفتمان برای سیاست خارجی ایران چه بوده است؟ برای پاسخ به سؤال فوق، نگارنده تلاش می‌کند با استفاده از ابزارهای تحلیل «نظریه نقش» و روش توصیفی این فرضیه را بررسی کند که «راهبردهای کلان ملی» متفاوتِ روسای جمهور ایران به اجرای سیاست خارجی متفاوت و بعضاً متعارضی منجر شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در عرصه سیاست خارجی ایران، شاهد تعاطی و تقابل راهبرد گفتمان‌های مختلف هستیم و تقابل این راهبردها منجر به عدم استفاده مطلوب از ابزار «سیاست خارجی» جهت تحقق اهداف ملی شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 925.82 K

ارزیابی جایگاه ایران در دکترین اوراسیاگرایی پوتین (2020 -2012)

معصومه محمدی؛ مهدی جاودانی مقدم

دوره 3، شماره 11 ، اسفند 1398، ، صفحه 1-23

چکیده

  DOR:20.1001.1.25884565.1398.3.11.1.2 ایران و روسیه دو کشور مهمی هستند که به جبر استراتژیک همسایگی در طول تاریخ، روابط پرفراز و نشیبی را پشت سرگذرانده اند. این روابط تحت تأثیر متغیرهای متعدد و مختلفی - از جمله پیشینه تاریخی ...  بیشتر DOR:20.1001.1.25884565.1398.3.11.1.2 ایران و روسیه دو کشور مهمی هستند که به جبر استراتژیک همسایگی در طول تاریخ، روابط پرفراز و نشیبی را پشت سرگذرانده اند. این روابط تحت تأثیر متغیرهای متعدد و مختلفی - از جمله پیشینه تاریخی مداخلات روسیه در امور داخلی ایران، نوع تعامل ایران و روسیه با غرب، عملگرایی روسی و نقش ایدئولوژی در روابط خارجی ایران، ارتقا یا افول سطح قدرت و نفوذ ایران و روسیه در منطقه و در نظام بین الملل و... - سبب شده است که تعاملات دو کشور با پیچیدگی و قبض و بسط پیگیری شود. در این میان، از دیدگاه برخی تحلیلگران، بعد از قدرت یابی پوتین به عنوان رئیس‌جمهور روسیه، روابط دو کشور تحت تأثیر دکترین اوراسیاگرایی پوتین و تغییرات معادله قدرت در منطقه آسیای جنوب غربی، در زمینه‌های امنیتی نظامی، اقتصادی و فرهنگی ارتقا یافته است. این پژوهش به دنبال آزمون این دیدگاه، بر اساس این سؤال است که تحت تأثیر چه عواملی و در چه سطحی، افزایش جایگاه ایران در دکترین اوراسیاگرایی پوتین در بازه این زمانی (2012 تا 2020) محقق شده است؟ یافته‌های این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته نشان می‌دهد که متغیرهایی مانند تلاش روسیه برای نظم سازی و نهادسازی سیاسی- اقتصادی در منطقه اوراسیا و مقابله با اهداف هژمونیک آمریکا در منطقه و افزایش قدرت راهبردی ایران پس از تحولات سیاسی- اجتماعی آسیای جنوب غربی، موجب ارتقای محسوس جایگاه ایران در دکترین اوراسیاگرایی پوتین شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.01 M

روابط دوجانبه فرهنگی و اجتماعی ایران و ایالات متحده آمریکا از ابتدا تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران (1979-1829 میلادی)

اسماعیل بایبوردی؛ علیرضا کریمیان

دوره 3، شماره 11 ، اسفند 1398، ، صفحه 25-62

چکیده

  DOR:20.1001.1.25884565.1398.3.11.2.3 نقطه عطف روابط ایران و آمریکا به اوایل قرن نوزدهم بر می‌گردد و به طور کلی روابط دو کشور در این برهه زمانی و حتی تا جنگ دوم جهانی– البته با فراز و نشیب‌هایی- عمدتاً محدود به روابط ...  بیشتر DOR:20.1001.1.25884565.1398.3.11.2.3 نقطه عطف روابط ایران و آمریکا به اوایل قرن نوزدهم بر می‌گردد و به طور کلی روابط دو کشور در این برهه زمانی و حتی تا جنگ دوم جهانی– البته با فراز و نشیب‌هایی- عمدتاً محدود به روابط فرهنگی، مذهبی و بعدها تا حدودی اقتصادی بوده است. تا سال 1320 شمسی (1941 میلادی) مقامات دستگاه حکومتی آمریکا به علل مختلف و به ویژه تحت تأثیر اعمال سیاست مونروئه تمایل چندانی به حضور در ایران ابراز نمی‌کردند اما در اواسط سال 1320 شمسی به دلیل ارزیابی‌های جدید آمریکا، این دولت نفوذش را در ایران هر چه بیشتر می‌کند. از این برهه تاریخی تا پیروزی انقلاب اسلامی، همکاری متقابل ایران و ایالات متحده تدریجاً به نفوذ گسترده این کشور در امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی منجر می‌شود و از طرفی رژیم ایران هدف‌های توسعه ملی و سیاست خارجی خود را به طور رسمی و غیر رسمی در پیوند با منافع غرب قرار می‌دهد و گسترش روابط فرهنگی و اجتماعی، از جمله مسائل مهمی می‌شود که در دهه 1340 مورد توجه حاکمیت ایران قرار می‌گیرد و در این دوره نمایندگی و دفاتر فرهنگی ایران در سایر کشورهای خارجی تأسیس می‌شود و در این میان، آمریکا بیش از سایر کشورها، مورد توجه مقامات ایران قرار می‌گیرد. هدف از این پژوهش معرفی اجمالی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی ایالات متحده آمریکا در ایران و بالعکس فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی ایران در ایالات متحده تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 872.21 K

بررسی رویکرد اتحادیه اروپا در برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران(2015-2000)

مهدیه حیدری

دوره 3، شماره 11 ، اسفند 1398، ، صفحه 205-225

چکیده

  DOR:20.1001.1.25884565.1398.3.11.9.0 فعالیت های هسته ای ایران یکی از مهم ترین چالش هایی است که بر روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپایی سایه افکنده است. در این مقاله، به بررسی رویکرد اتحادیه اروپا در قبال پرونده ...  بیشتر DOR:20.1001.1.25884565.1398.3.11.9.0 فعالیت های هسته ای ایران یکی از مهم ترین چالش هایی است که بر روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپایی سایه افکنده است. در این مقاله، به بررسی رویکرد اتحادیه اروپا در قبال پرونده هسته ای ایران است. لذا پرسش اصلی این نوشتار این است از این که چرا اتحادیه اروپا در برخورد با پرونده های هسته ای ایران از گزینة آمریکا یعنی «کاربرد زور» حمایت و با آن همراهی نکرده است؟ و در مقابل آن از رویکری پیروی کرده است؟ فرضیة موقتی مقاله آن است که اتحادیة اروپا با ردّ گزینة توسل به زور ایالات متحده، رویکرد دیپلماسی تحریم شدید ایران را جایگزین کرده و آمریکا را با خود همراه ساخته است. در این راستا، یافته های تحقیق بیانگر آن است که اعمال فشا، مجازات های اقتصادی و تحریم های فراگیر و حمایت از صدور قطعنامه های ضد ایرانی توسط «شورای امنیت»، در هماهنگی کامل با امریکا مورد توجه اتحادیة اروپایی بوده است. شیوه گردآوری داده ها، در این پژوهش مبتنی بر شیوه کتابخانه ای و روش تحقیق، روش توصیفی تحلیلی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 816.48 K

بررسی و مقایسه تطبیقی انقلاب ایران و انقلاب فرانسه بر اساس نظریه کرین برینتون

مسعود اخوان کاظمی؛ امید شکرانه ارزنقی

دوره 3، شماره 10 ، آذر 1398، ، صفحه 183-203

چکیده

  در تاریخ جهان انقلاب هایی رخ داده و ممکن است بین این انقلاب ها تشابهات و تمایز های فراوانی وجود داشته باشد. مقایسه‌ی تطبیقی انقلاب اسلامی با انقلاب‌هایی چون: انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه و… یک الگوی ...  بیشتر در تاریخ جهان انقلاب هایی رخ داده و ممکن است بین این انقلاب ها تشابهات و تمایز های فراوانی وجود داشته باشد. مقایسه‌ی تطبیقی انقلاب اسلامی با انقلاب‌هایی چون: انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه و… یک الگوی تحلیلی مناسب برای فهم دقیق‌تر ابعاد و اثرات این انقلاب در اختیار ما می‌گذارد. مقاله حاضر، به بررسی، مقایسه و تطبیق دو انقلاب ایران و فرانسه، تفاوت ها و شباهت های میان دو انقلاب و تطبیق آن ها با نظریه کرین برینتون می پردازد. مقایسه پدیده های مشابه می تواند در شناخت هر چه بیشتر آنها مفید واقع شود. برای این منظور شرایط اقتصادی، شرایط نظامی، حمایت بین المللی، شرایط سیاسی و ... مرحله قبل و بعد از پیروزی دو انقلاب بزرگ دنیا یعنی انقلاب فرانسه، با انقلاب اسلامی ایران مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که  بین دو انقلاب ایران و فرانسه در برخی از ویژگی ها مانند ایدئولوژی فراگیر، تأثیرات جهانی و بین المللی، اجتماعی بودن انقلاب و خلق گفتمان‌های جدید سیاسی مانند برابری،آزادی و ... نقاط مشترکی وجود دارد. ولی در‌ زمینه ‌شکل‌گیری انقلاب و تطبیق مراحل چهارگانه‌ی موجود در نظریه برینتون، بین دو انقلاب ایران و فرانسه تفاوت های بنیادی وجود دارد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.02 M

پیامدهای حضور چین در خلیج‌فارس بر جمهوری اسلامی ایران

عطیه سلیمانی؛ محمد قنبری برزیان

دوره 3، شماره 10 ، آذر 1398، ، صفحه 231-249

چکیده

  در سال‌های اخیر شاهد افزایش حضور و فعالیت جمهوری خلق چین در خلیج‌فارس و به علت نیاز روزافزون به منابع انرژی مانند نفت و گاز برای توسعه اقتصاد و صنعت و به‌علاوه گسترش روابط تجاری با دیگر کشورهای منطقه ...  بیشتر در سال‌های اخیر شاهد افزایش حضور و فعالیت جمهوری خلق چین در خلیج‌فارس و به علت نیاز روزافزون به منابع انرژی مانند نفت و گاز برای توسعه اقتصاد و صنعت و به‌علاوه گسترش روابط تجاری با دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس بوده‌ایم. فعالیت گسترده چین در خلیج‌فارس پیامدهای عمده هم برای کشور چین و هم برای دیگر کشورهای منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای در پی خواهد داشت. لذا پرسش اصلی این پژوهش عبارت از این است که چرا چین در پی افزایش حضور خود در خلیج فارس است و این امر چه پیامدهای بر جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت. فرضیه پژوهش بر این نکته‌ تأکید دارد که هدف اصلی چین از افزایش حضور در خلیج فارس توسعه مراودات اقتصادی و بازرگانی، تداوم خرید انرژی و وابسته نمودن اقتصاد منطقه و به چالش کشیدن نفوذ آمریکا در این منطقه است. با توجه به روابط خصمانه ایران و آمریکا و زمینه های همگرایی جمهوری اسلامی با چین این امر در راستای منافع ملی ایران خواهد بود. در این مطالعه از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفته‌شده است و روش جمع آوری داده ها اسنادی و کتابخانه ای است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.03 M

ژرفاکاوی نقش دانشگاه صنعتی مالک اشتر در دیپلماسی علم و فناوری ایران در ترکیه

ابوطالب شفقت؛ سید اصغر جعفری؛ سعید چهرآزاد

دوره 3، شماره 9 ، شهریور 1398، ، صفحه 109-131

چکیده

  فضاهای دانشگاهی و آکادمیک در عصر حاضر و در اثر چرخش‌های اجتماعی، فرهنگی و فناورانه در عصر نوین دچار تغییر و تحول شده و اهداف و کارکردهای آن‌ها مورد دگردیسی واقع گردیده است، از این رو پرداختن به نقش و ...  بیشتر فضاهای دانشگاهی و آکادمیک در عصر حاضر و در اثر چرخش‌های اجتماعی، فرهنگی و فناورانه در عصر نوین دچار تغییر و تحول شده و اهداف و کارکردهای آن‌ها مورد دگردیسی واقع گردیده است، از این رو پرداختن به نقش و کارکرد دانشگاه صنعتی مالک اشتر در فرآیندها و روندهای نوین و بدیعی به سان دیپلماسی علم و فناوری ایران در ترکیه می تواند جایگاه این دانشگاه را به صورت تصاعدی ارتقاء ببخشید. در این پژوهش ما به بررسی این پرسش می پردازیم که دیپلماسی علم و فناوری ایران در ترکیه چگونه می تواند نیازهای دانشگاه صنعتی مالک اشتر را تأمین کند؟ این نگاره به عمده‌ترین فرصت ها و چالش های موجود در مسیر پیشبرد دیپلماسی علمی و فناوری ایران در کشور ترکیه می پردازد که دانشگاه صنعتی مالک اشتر از طریق پی جویی آن‌ها می تواند دستاوردهای دفاعی-امنیتی قابل قبولی را برای کشورمان به ارمغان آورد. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی و تحلیلی محسوب می گردد و از روش کتابخانه ای و با استفاده از نظریه و رویکرد «دیپلماسی علم و فناوری» جهت تبیین موضوع استفاده می‌شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 746.98 K

امکان سنجی همکاری چین و ایران در آسیای مرکزی بر پایه آراء نوواقع گرایی

ابومحمد عسگرخانی؛ محمدباقر مکرمی پور؛ سبحان محمدی

دوره 3، شماره 8 ، خرداد 1398، ، صفحه 161-187

چکیده

  استحاله شوروی و انفصال آن به موجودیت‌های سیاسی نوظهور، فصل جدیدی در ماهیت سیاست در مناطقی که سابقا بخشی از این ابرقدرت بودند، به وجود آورد. یکی از مهم‌ترین این مناطق، آسیای مرکزی بود. پیرو این بحث، چین ...  بیشتر استحاله شوروی و انفصال آن به موجودیت‌های سیاسی نوظهور، فصل جدیدی در ماهیت سیاست در مناطقی که سابقا بخشی از این ابرقدرت بودند، به وجود آورد. یکی از مهم‌ترین این مناطق، آسیای مرکزی بود. پیرو این بحث، چین و ایران به عنوان دو قدرت منطقه‌ای برای ایفای نقش در این منطقه، با وصف وجود اختلافات، رقابت‌‌‌ها و منافع گاها متعارض، در کنار پیوندهای تاریخی و فرهنگی با کشورهای آسیای مرکزی، مطرح شدند. آسیای مرکزی، بالقوه توانایی تبدیل شدن به میدان همکاری و تعقیب منافع همسو برای دوکشور را دارا می‌باشد. پس مطالعه منطقه‌ای، قائل شدن سه ‌‌‌می‌استراتژیک از سیاست خارجی برای نگاه به شرق، باز تعریف سیاست‌ها و پیگیری منافع امنیتی، اقتصادی و فرهنگی مرتبط با این گستره جغرافیای و ورود جمهوری اسلامی ‌ایران به کارزار میدانی که سالهاست تحرک چشمگیری در این حوزه نداشته است، ضرورت پیدا میکند. مدل نظری این پژوهش نوواقع گرایی است و اطلاعات و داده‌‌‌ها به روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی جمع آوری و به شیوه توصیفی-تحلیلی، مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 861.75 K

بررسی و مقایسه سیاست خارجی ایران و ترکیه در مورد تحولات سوریه (ابعاد و رویکردها)

سعید جهانگیری؛ ناصر گروسی

دوره 2، شماره 7 ، اسفند 1397، ، صفحه 31-47

چکیده

  تحولات اخیر در سوریه بدون تردید سخت ترین چالش داخلی نظام حاکم بر سوریه، تاکنون بوده است. این تحولات بسیاری از سردرگمی کرده است. البته این امر به نقش دولت های منطقه را هم در موضعگیری و نوع برخورد با این ...  بیشتر تحولات اخیر در سوریه بدون تردید سخت ترین چالش داخلی نظام حاکم بر سوریه، تاکنون بوده است. این تحولات بسیاری از سردرگمی کرده است. البته این امر به نقش دولت های منطقه را هم در موضعگیری و نوع برخورد با این تحولات دچار تعارض و مهم منطقه‌ای سوریه و اهمیت این کشور بر تحولات منطقه بر می‌گردد. بدون تردید بحران در سوریه، محدود به مرزهای داخلی این کشور نبوده و تاثیرات مهم منطقه‌ای و حتی جهانی داشته است. بحران سوریه بر کشور ایران و ترکیه تأثیر گذاشته و چالش‌های را در روابط این دو کشور پدید آورده است. رویکردهایی که توسط ایران و ترکیه در سال‌های اخیر در عرصه سیاست خارجی دنبال شده، ریشه در تفاوت‌های تاریخی و رفتار سیاستگذاران و انگیزه‌های دو کشور دارد. تفاوت بین اهداف استراتژیک ایران و ترکیه است که دیدگاه‌ها و سیاست‌های این دو کشور در قبال تحولات سوریه را تعیین می‌کند. رفتار تهران و آنکار، بحران سوریه و دیگر تنش‌های منطقه‌ای و البته تحولات جهان عرب، نقش تعیین کننده‌ای در تعریف چشم انداز خاورمیانه دارد. در ادامه این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال سوریه به دنبال چه اهدافی است و این اهداف چه آثار منطقه‌ای در پی دارد؟

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 746.16 K

بررسی و تحلیل نظام سیاستگذاری قومی در ایران

مقصود رنجبر؛ مسعود اصلانی؛ هادی افراسیابی

دوره 2، شماره 7 ، اسفند 1397، ، صفحه 113-145

چکیده

  نظام سیاستگذاری قومی در کشور ایران به دلیل برخورداری کشور از تنوع‌های قومی به‌ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مدنظر حاکمیت بوده است. حاکمیت در دوره‌های مختلف، قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نسبت ...  بیشتر نظام سیاستگذاری قومی در کشور ایران به دلیل برخورداری کشور از تنوع‌های قومی به‌ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مدنظر حاکمیت بوده است. حاکمیت در دوره‌های مختلف، قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نسبت به موضوع قومیت، سیاست‌های متفاوتی داشته است. امروزه در ادبیات سیاسی و اجتماعی، از سه مدل یا الگوی عمده سیاستگذاری قومی بحث به میان آمده که شامل مدل همانند سازی، مدل تکثرگرائی، مدل وحدت در کثرت است. پژوهش حاضر بر این است که سیاست قومی جمهوری اسلامی ایران را در دوره‌های مختلف را بررسی نماید. در همین راستا این سیاست‌ها در دوره قبل از پیروزی انقلاب اسلامی (قاجار و پهلوی) و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دوره دولت‌های مختلف (دوره انتقالی، دوره جنگ تحمیلی، دوره سازندگی، دوره اصلاحات، دوره اصول گرائی و دوره اعتدال گرائی) مورد بررسی قرار گرفته است. سؤال تحقیق این است که الگوی مورد استفاده در سیاستگذاری قومی در جمهوری اسلامی ایران چیست. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی و با بهره گیری از گردآوری کتابخانه‌ای به این نتیجه دست یافته است که سیاست اتخاذشده در کشور ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی متناسب با تحولات حوزه اجتماعی از نوع وحدت در کثرت بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 603.4 K